Słowa kluczowe
literatura ukraińska
poeci amatorzy
apoezja Rewolucji Godności
obraz
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł dotyczy jednego z najczęściej pojawiających się w tekstach Majdanu obrazu, mianowicie obrazu anioła. Jest on wielokrotnie przywoływany w wierszach poetów amatorów. Oprócz treści sakralnych ten obraz zawiera również inne cechy, co ujawnia jego wieloaspektowość. Ukształtowany w umysłach Ukraińców obraz w okresie Rewolucji Godności przybiera nowe konotacje i niuanse. W badaniu wytypowano kilka charakterystycznych form zauważalnych w poezji amatorskiej: anioł obrońca, anioł stróż, archanioł Michał i anioł śmierci. W wierszach Majdanu nie zawsze ten symboliczny obraz pokazany jest jako istota niebiańska, często okazuje się ucieleśnieniem doświadczeń protestującego, zwłaszcza tragicznej śmierci w imię wolności i narodu. W artykule zostały przeanalizowane liczne wiersze poetów amatorów, co pozwala na wyeksponowanie specyfiki każdego z nich. Autorka dochodzi do wniosku, że amatorska poezja Majdanu zasługuje na szczególne miejsce we współczesnej literaturze ukraińskiej.
Bibliografia
Баранська Л., Ангелологія роману Марії Матіос „Букова земля” (лінгвостилістична інтерпретація), [в:] „Науковий вісник ДДПУ імені І. Франка. Серія: Філологічні науки (мовознавство)”, 2022, № 17, с. 7–12.
Білик Г., Особливості зображення Революції Гідності в українській літературі 2013–2015 років, [в:] „Рідний край”, 2015, № 2, с. 118–124.
Білик Г., Розбудова громадянського мотиву в збірці „Вірші з Майдану” Дмитра Павличка, [в:] „Рідний край”, 2016, № 1, с. 95–99.
Гавриїл, [в:] Українська мала енциклопедія: 16 кн.: у 8 т., проф. Є. Онацький, Накладом Адміністратури УАПЦ в Аргентині, Буенос-Айрес, 1958, т. 1, кн. II: Літери В–Ґ., с. 221. Горішна Г., Поезія Майдану у дискурсі української революційної поезії ХХ–ХХІ століття: дис. … канд. філол. наук, Тернопіль, 2018.
Єременко О., Гаврильченко Г., Бунтівна муза поезії Євромайдану, [в:] „Науковий вісник Миколаївського національного університету імені В.О. Сухомлинського. Серія: Філологічні науки”, 2016, № 1, c. 100–103.
Костюк Б., Архистратиг Михаїл – „небесний командир” українського війська, [в:] Електронний ресурс: https://www.radiosvoboda.org/a/archystratyh-mykhail/30282606.html.
Мацько В., Жанрово-стильові особливості майданної поезії: традиція і новаторство, [в:] „Science and Education a New Dimension. Philology”, 2019, VII (55), issue: 189, Feb., pp. 34–37.
Михаїл Архістратиг, [в:] Шевченківська енциклопедія: у 6 т. (гол. ред. М. Жулинський), т. 4, Київ: Інститут літератури ім. Т. Г. Шевченка, 2013, с. 228.
Одкровення святого Іоана Богослова (Апокаліпсис) 8–11, [в:] Електронний ресурс: http://hram.in.ua/biblioteka/bibliia/190-book190/2196-title2656.
Поліщук Я., Ефект Євромайдану і література, „Слово і час”, 2015, № 10, с. 3–17. Поліщук Я., Література майданного гарту, [в:] „Літературний процес: методологія, імена,
тенденції. Філологічні науки”, 2015, № 6, с. 172–176.
Поліщук Я., Сакральна сутність поезії Євромайдану, „Slavia Orientalis”, t. LXXI, № 2, с. 311–324.
Черняков І., Михаїл Архангел, [в:] Енциклопедія історії України, у 10 т., ред. В. Смолій та ін., Київ: Наукова думка, 2009, т. 6: Ла–Мі, с. 686.
Небесна Сотня: антологія майданівських віршів, упор., передмова Л. Воронюк, видання 2-ге, доповн., Чернівці, Видавничий дім „Букрек”, 2014.
Шор М., Українська ніч. Історія революції зблизька, пер. з англ. О. Буценка, Київ: ДУХ І ЛІТЕРА, 2018.
Baranska L., Anhelolohiia romanu Marii Matios “Bukova zemlia” (linhvostylistychna interpretatsiia) [Angelology in Maria Matios᾽ novel “Beech Land” (linguostylistic interpretation)], [v:] “Naukovyi visnyk DDPU imeni I. Franka. Seriia: Filolohichni nauky (movoznavstvo)”, 2022, no. 17, s. 7–2. DOI: https://doi.org/10.24919/2663-6042.17.2022.1
Bilyk H., Osoblyvosti zobrazhennia Revoliutsii Hidnosti v ukrainskii literaturi 2013–2015 rokiv [Specificity of presenting the Revolution of Dignity in ukrainian literature of 2013–2015], [v:] “Ridnyi krai”, 2015, no. 2, s. 118–124.
Bilyk H., Rozbudova hromadianskoho motyvu v zbirtsi “Virshi z Maidanu” Dmytra Pavlychka
[Developing civil motif in Dmytro Pavlychko’s collection “Poems from the Maidan”], [v:] „Ridnyi krai”, 2016, no. 1, s. 95–99.
Havryil [Gabriel], [v:] Ukrainska mala entsyklopediia: 16 kn.: u 8 t., prof. Y. Onatskyi, Nakladom Administratury UAPTs v Arhentyni, Buenos-Aires, 1958, t. 1, kn. II: Litery V–G., s. 221.
Horishna H., Poeziia Maidanu u dyskursi ukrainskoi revoliutsiinoi poezii ХХ–ХХІ stolittia [Maidan poetry in the discourse of Ukrainian revolutionary poetry of the 20th – 21st centuries]: dys. … kand. filol. nauk, Ternopil, 2018.
Yeremenko O., Havrylchenko H., Buntivna muza poezii Yevromaidanu [Insurgent muse of Euromaidan poetry], [v:] “Naukovyi visnyk Mykolaivskoho natsionalnoho universytetu imeni V.O. Sukhomlynskoho. Seriia: Filolohichni nauky”, 2016, no. 1, s. 100–103.
Kostiuk B., Arkhystratyh Mykhail – “nebesnyi komandyr” ukrainskoho viiska [Archangel Michael is the “heavenly commander” of the Ukrainian army], [v:] Elektronnyi resurs: https://www. radiosvoboda.org/a/archystratyh-mykhail/30282606.html.
Matsko V., Zhanrovo-stylovi osoblyvosti maidannoi poezii: tradytsiia i novatorstvo [Genre-style peculiarities of the public square poetry: tradition and innovation], [v:] “Science and Education a New Dimension. Philology”, 2019, VII (55), Issue: 189, Feb., pp. 34–37. DOI: https://doi.org/10.31174/SEND-Ph2019-189VII55-08
Mykhail Arkhistratyh [Archangel Michael], [v:] Shevchenkivska entsyklopediia, red. M. Zhulynskyi: u 6 t., t. 4: M–Pa: u 6 t., Kyiv: Instytut literatury im. T.H. Shevchenka, 2013, s. 228.
Odkrovennia sviatoho Ioana Bohoslova (Apokalipsys) 8–11 [The Revelation of Saint John the Evangelist (the Apocalypse) 8–11], [v:] Elektronnyi resurs: http://hram.in.ua/biblioteka/bibliia/190-book190/2196-title2656.
Polishchuk Y., Efekt Yevromaidanu i literatura [The effect of Euromaidan and literature], [v:] “Slovo i chas”, 2015, no. 10, s. 3–17.
Polishchuk Y., Literatura maidannoho hartu [Literature of Maidan as the art inspirited by Ukrainian Revolution of Honor], [v:] “Literaturnyi protses: metodolohiia, imena, tendentsii. Filolohichni nauky”, 2015, no. 6, s. 172–176.
Polishchuk Y., Sakralna sutnist poezii Yevromaidanu [The Sacred Essence of Euromaidan Poetry], “Slavia Orientalis”, t. LXXI, no. 2, s. 311–324.
Cherniakov I., Mykhail Arkhanhel [Archangel Michael], [v:] Entsyklopediia istorii Ukrainy, u 10 t., red. V. Smoliy ta in., Kyiv: Naukova dumka, 2009, t. 6, s. 686.
Nebesna Sotnia: antolohiia maidanivskykh virshiv [Heavenly Hundred. An Anthology of Maidan Poems (2014)], uporiadkuv., peredmova L. Voroniuk, vydannia 2-he, dopovn., Chernivtsi, Vydavnychyi dim „Bukrek”, 2014.
Shore M., Ukrainska nich. Istoriia revoliutsii zblyzka [The Ukrainian Night: An Intimate History of Revolution], per. z anhl. O. Butsenka, Kyiv: DUKH I LITERA, 2018.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).