Słowa kluczowe
tożsamość
powieść
bohater
wojna rosyjsko-ukraińska
trauma
wyobraźnia
Jak cytować
Abstrakt
Autor rozpatruje powieść Wołodymyra Rafiejenki (ur. 1969) Petrykor – zapach ziemi po deszczu jako metaforę przestrzeni. Definiowanie przestrzeni w tej powieści odzwierciedla konflikt tożsamości i antynomię symbolicznych światów bohaterów. Wybór lokalizacji – Kijów, Do-nieck, Tarnopol, a także Wrocław, Praga, Berlin itd. – oddaje realia wojny rosyjsko-ukraińskiej, która zmusza ludzi do przesiedleń i emigracji. Ilustruje także wybór wolności i tożsamości europejskiej dokonywany przez bohaterów dzieła. Rzeczywista przestrzeń geograficzna i realistyczna warstwa opowieści łączą się z wirtualną, która ucieleśnia charakterystyczne imaginarium bohaterów. Specyfika powieści Rafiejenki przejawia się w połączeniu cech realistycznych i transcendentalnych.
Bibliografia
Бабкіна К., Мам, пам’ятаєш?, Вроцлав: Wydawnictwo Warstwy, 2023.
Возняк Т., Парадоксальні результати розгрому Путіним Донбасу (2014), (http:// zaxid.net/news/showNews.do?paradoksalni_rezultati_rozgromu_putinim_ donbasu&objectId=1332870.
Івченко В., Після 24-го, Київ: Віхола, 2022.
Кокотюха А., Врятувати березень, Київ: Ранок, 2022.
Кокотюха А., Довга комендантська година, Київ: Віхола, 2023.
Кононенко Є., Цей божевільний рік: роман, Львів: Видавництво Анетти Антоненко, 2023.
Кузнецова Є., Драбина, Львів: ВСЛ, 2023.
Левкова А., За Перекопом є земля. Кримський роман, Київ: Лабораторія, 2023.
Лопата Є., Любка А. (упор.), Воєнний стан: антологія, передмова В. Залужного, Чернівці:
Meridian Czernowitz, 2023.
Михед О., Позивний для Йова. Хроніки вторгнення, Харків: Vivat, 2023.
Павлова О., „Коли гримлять гармати, музи не мовчать”: добірка поезій Олени Павлової, [в:] Електронний ресурс: https://pen.org.ua/koly-hrymlyat-harmaty-muzy-ne-movchat-dobirka-poezij-oleny-pavlovoi.
Пузік В., З любов’ю – тато!, Київ: Лабораторія, 2023.
Рафєєнко В., Довгі часи, пер. М. Кіяновської, Львів: Видавництво Старого Лева, 2017.
Рафєєнко В., Мондеґрін (пісні про смерть та любов), Чернівці: Meridian Czernowitz, 2019.
Рафєєнко В., (упор.), Війна 2022: щоденники, есеї, поезія: антологія , Львів: Вид. Старого
Лева; Варшава: Нова Польща, 2023а.
Рафєєнко В., Мобільні хвилі буття, або Verbum caro factum est, Львів: Видавництво Анетти Антоненко, 2023б.
Рафєєнко В., Петрикор – запах землі після дощу: роман, Львів: Видавництво Анетти Ан-тоненко, 2023в.
Сидоржевський М. (ред.), Весна озброєна. Антологія воєнної лірики, Київ: Ліра-К, 2022.
Сливинський О. (упор.), Cловник війни, іл. К. Гордієнко, Харків: Vivat, 2023.
Якуб М. (упор.), ЙБН БЛД РСН, Київ: АртЕк, 2022.
Bear I.J., Thomas R.G., Genesis of Pertichor, „Geochimica et Cosmochimica Acta”, 1966, vol. 30, no. 9, pp. 869–879.
Cloke P.J., Jonston R. (ed.), Space of Geographical Thought. Deconstructing Human Geography’s Binaries, London: SAGE Publication, 2005.
Deleuze G., Różnica i powtórzenia, przeł. B. Banasiak, K. Matuszewski, Warszawa: Wydawnictwo KR, 1997.
Low M.S., Lawrence-Zúñiga D. (eds.), The Anthropology of Space and Place. Locating Culture, Malden, MA: Blackwell 2000.
Piechota D., Eksperymenty postrealistów. Szkice o najnowszej literaturze polskiej, Lublin: Wyd. Episteme, 2022.
Rewers E., Język i przestrzeń w poststrukturalistycznej filozofii kultury, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 1996.
Ryan M.-L., Narrative as Virtual Reality: Immersion and Interactivity in Literature and Electronic Media, Baltimore: John Hopkins University Press, 2001.
Rybicka E., Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Kraków: Universitas, 2014.
Ryden K.C., Mapping the Invisible Landscape: Folklore, Writing, and the Sense of Place, Iowa City: University of Iowa Press, 1993.
Warf A., Arias S. (eds.), The Spatial Turn. Interdisciplinary Perspectives, London: Routledge, 2008.
Babkina K., Mam, pamjatajesh? [Mom, you remember?], Wrocław: Wydawnictwo Warstwy, 2023. Vizniak T., paradoksalni rezultaty rozhromu Putinym Donbasu [Paradoxical results of Putin’s defeat of Donbas] (2014), [v:] Elektronnyi resurs: http://zaxid.net/news/showNews.do?paradoksalni_rezultati_rozgromu_putinim_donbasu&objectId=1332870.
Ivchenko V., Pislya 24-ho [After February 24], Kyiv: Vikhola, 2022.
Kokotiukha A., Vriatuvaty berezen’ [Save March], Kyiv: Ranok, 2022.
Kokotiukha A., Dovha komendantska hodyna [Long Curfew], Kyiv: Vikhola, 2023.
Kononenko Ye., Цей божевільний рік: роман [This Crazy Year: novel], Lviv: Vydavnytstvo Anetty Antonenko, 2023.
Kuznetsova Ye., Drabyna [Ladder], Lviv: Vydavnytstvo Staroho Leva, 2023.
Levkova A., Za Perekopom ye zemlia. Kryms’kyi roman [There is Land behind Perekop. Crimean novel], Kyiv: vaboraroriia, 2023.
Lopata Ye., Liubka A., (upor.), Voyennyi stan: antolohiia [State of War: An Anthology], peredmova V. Zaluzhnoho, Tshernivtsi: Meridian Czernowitz, 2023.
Mykhed O., Povyvnyi dlya Jova. Khoronika vtorhnennia [Call sign for Job. Chronicles of the Invasion], Kharkiv: Vivat, 2023.
Pavlova O., „Koly hrumliat’ harmaty, muzy ne movchat’: dobirka poezii Oleny Pavlovoyi [„When the cannons are thundering, the muses are not silent”: a selection of poems by Olena Pavlova], [v:] Elektronnyi resurs: https://pen.org.ua/koly-hrymlyat-harmaty-muzy-ne-movchat-dobirka-poezij-oleny-pavlovoi.
Puzik V., V liubovyu – tato! [With Love – Dad!], Kyiv: Laboratoriia, 2023.
Rafieienko V., Dovhi chasy [Long Times], per. M, Kyianos’koyi, Lviv: Vydavnytstvo Staroho Leva, 2017.
Rafieienko V., Mondegrin: pisni pro smert’ ta lyubov [Mondegrin. Songs of Death and Love], Tshernivtsi: Meridian Czernowitz, 2019.
Rafieienko V. (upor.), Viina 2022: shchodennyky, esei, poeziia: antolohiia [War 2022: Diaries,
Essays, Poetry: An Anthology], Lviv: VSL; Warszawa: Nova Polshcha, 2023a.
Rafieienko V., Mobilni khvyli buttia, abo або Verbum caro factum est [Mobile Waves of Being, or Verbum caro factum], Lviv: Vydavnytstvo Anetty Antonenko, 2023b.
Rafieienko V., Пetrykor – zapakh zemli pislya doshchu: roman [Petrykor – the Smell of the Earth after the Rain], Lviv: Vydavnytstvo Anetty Antonenko, 2023v.
Syrorzhevslyi M. (red.), Vesna osbroiena. Antolohiia voiennoyi liryky [Spring is in arms. An anthology of military lyrics], Kyiv: Lira-K, 2022.
Slyvynskyi O. (upor.), Clovnyk viiny [Dictonary of War], il. K. Hordiienko, Kharkiv: Vivat, 2023.
Yakub M. (upor.), YBN BLD RSN, Kyiv: ArtEk, 2022.
Bear I.J., Thomas R.G., Genesis of Pertichor, „Geochimica et Cosmochimica Acta”, 1966, vol. 30, no. 9, pp. 869–879. DOI: https://doi.org/10.1016/0016-7037(66)90025-1
Cloke P.J., Jonston R. (ed.), Space of Geographical Thought. Deconstructing Human Geography’s Binaries, London: SAGE Publication, 2005. DOI: https://doi.org/10.4135/9781446216293
Deleuze G., Różnica i powtórzenia [Difference and repetion], przeł. B. Banasiak, K. Matuszewski, Warszawa: Wydawnictwo KR, 1997.
Low M.S., Lawrence-Zúñiga D. (eds.), The Anthropology of Space and Place. Locating Culture, Malden, MA: Blackwell 2000.
Piechota D., Eksperymenty postrealistów. Szkice o najnowszej literaturze polskiej [Postrealists’ experiments. Sketches on the contemporary Polish literature], Lublin: Wyd. Episteme, 2022.
Rewers E., Język i przestrzeń w poststrukturalistycznej filozofii kultury [Lenguage and space in poststructuralist philosophy of culture], Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 1996.
Ryan M.-L., Narrative as Virtual Reality: Immersion and Interactivity in Literature and Electronic Media, Baltimore: John Hopkins University Press, 2001.
Rybicka E., Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich [Geopoetics. Space and place in contemporary theories and practices], Kraków: Universitas, 2014.
Ryden K.C., Mapping the Invisible Landscape: Folklore, Writing, and the Sense of Place, Iowa City: University of Iowa Press, 1993. DOI: https://doi.org/10.1353/book8842
Warf A., Arias S. (eds.), The Spatial Turn. Interdisciplinary Perspectives, London: Routledge, 2008. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203891308
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Jarosław Poliszczuk
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).