Słowa kluczowe
wojna
okupacja
trauma
emigracja
pamięć
rodzina
Jak cytować
Abstrakt
W artykule poruszona została kwestia poszukiwania własnej tożsamości przez potomków ukraińskich emigrantów w Stanach Zjednoczonych Ameryki. Analizie poddano tekst non-fiction współczesnej amerykańskiej pisarki, która bada historię swojego rodu, zagłębiając się w najbardziej traumatyczne wydarzenia ostatniego stulecia. Skupia się na II wojnie światowej, okupacji sowieckiej, represjach i ostatecznie przymusowej emigracji. Trwająca wojna rosyjsko-ukraińska staje się ważnym impulsem do wzmożenia poszukiwań pamięci rodzinnej. Rozwój fabuły opiera się na kilku typach pamięci – indywidualnej, rodzinnej, regionalnej i ukraińskiej narodowej. To właśnie przez ich pryzmat pisarka Megan Buskey próbuje zrozumieć własną tożsamość i wyjaśnić traumy przeszłości, bezpośrednio wpływające na jej osobowość i autoprezentację we współczesnym świecie.
Bibliografia
Abu Shahid A.M., Literary representation of trauma from a marginalized standpoint: Reinventing the past and creating an alternative history, [v:] Trauma, memory and identity crisis: Reimagining and rewriting the past, red. Abu Shahid A.M., Cambridge: Cambridge Scholars Publishing, 2022, s. 1–14.
Aheieva V., Pamiat, spohad ta identychnist: dosvid suchasnoi ukrainskoi literatury, [v:] Tertium non datur: problema kulturnoi identychnosti v literaturno-filosofskomu dyskursi XIX–XXI st.: kolektyvna monohrafiia, red. V. Morenets, Kyiv: Natsionalnyi universytet „Kyievo-Mohylianska akademiia”, 2014, s. 185–205.
Anderson B., Uiavleni spilnoty. Mirkuvannia shchodo pokhodzhennia y poshyrennia natsionalizmu, Kyiv: Krytyka, 2001.
Assman A., Prostory spohadu. Formy ta transformatsii kulturnoi pamiati, Kyiv: Nika-Tsentr, 2012.
Augé M., Non-places: Introduction to an anthropology of supermodernity, per. J. Howe, London– New York: Verso, 1995.
Biernat M., Memory – Identity – Family. Notes from the sociological research of identity and memory in local community, „Polonia Journal”, 2017, no. 5–6, s. 41–56.
Burke J., Stets J.E., Identity theory, Oxford: Oxford University Press, 2009. DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780195388275.001.0001
Buskey M., Ukraine is not dead yet. A family story of exile and return, Stuttgart: Ibidem-Verlag, 2023.
Chyrkova M., Arkhivy yak prostir konstruiuvannia kolektyvnoi pamiati rehionalnoi spilnoty, „Naukovi zapysky. Zbirnyk prats molodykh vchenykh ta aspirantiv”, 2009, t. 19 (u 2-kh kn.), knyha II, chastyna 2, s. 204–214.
Conway M.A., Memory and self, „Journal of Memory and Language”, 2005, no. 53, s. 594–628. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jml.2005.08.005
Dalasiński T., Ludzkie arcy(nie)ludzkie. Efekt afektu i aktualność podmiotu drugiej nowoczesności, [v:] Pamięć i afekty, red. Z. Budrewicz, R. Sendyka, R. Nycz, Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2014, s. 107–124. DOI: https://doi.org/10.4000/books.iblpan.6176
Giddens A., The nation-state and violence, London: Routledge, 1985.
Konnerton P., Iak suspilstva pamiataiut, Kyiv: Nika-Tsentr, 2013.
Nadal M., Calvo M., Trauma and literary representation: An introduction, [v:] Trauma in contemporary literature: Narrative and representation, red. M. Nadal, M. Calvo, London–New York: Taylor & Francis, 2014, p. 1–13. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315880501
Nora P., Teperishnie, natsiia, pamiat, per. iz fr. A. Riepy, Kyiv: Klio, 2014.
Parfit D., Personal identity, „The Philosophical Review”, 1971, t. 80, no. 1, s. 3–27, https://www.uvm.edu/~lderosse/courses/metaph/Parfit%281971%29.pdf. DOI: https://doi.org/10.2307/2184309
Shore B., Kauko S., The landscapes of family memory, [v:] Handbook of culture and memory, red. B. Wagoner, Oxford: Oxford University Press, 2018, p. 85–116. DOI: https://doi.org/10.1093/oso/9780190230814.003.0005
Smit E.D., Natsionalna identychnist, per. z anhliiskoi P. Tarashchuka, Kyiv: Osnovy, 1994.
Smith A., Myths and memories of the nation, Oxford: Oxford University Press, 1999. DOI: https://doi.org/10.1093/oso/9780198295341.001.0001
Soroka Yu., Nasylnytske vyselennia naselennia zakhidnoukrainskykh zemel u 1940–1950 rokakh, „Visnyk Kyivskoho natsionalnoho universytetu imeni Tarasa Shevchenka. Istoriia”, 2007, vyp. 91–93, s. 122–126.
Zabuzhko O., Naidovsha podorozh, Kyiv: Komora, 2022.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Oksana Puchońska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).