Słowa kluczowe
tożsamość
wojna rtrauma przymusowego wysiedlenia
uchodźca
wojna rosyjsko-ukraińska
trauma przymusowego wysiedlenia
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł analizuje nową powieść Jewhenii Kuzniecowej Drabina (2023), która poświęcona jest wydarzeniom wojny rosyjsko-ukraińskiej, w szczególności tematowi ukraińskiego uchodźstwa. Badania opierają się na zasadach krytyki postkolonialnej, studiów nad traumą i studiów nad pamięcią. Obserwowana jest zmiana narracji narodowej i jej oczyszczenie z pseudoimperialnych kodów, co uwidacznia się w powieści Drabina. Bolesna zmiana tożsamości w tym utworze przedstawiona jako symboliczna droga od przymusowej migracji do domu, a tym samym do własnego, prawdziwego ja. Uzasadniona zostaje jedna z możliwych wersji interpretacji metafory drabiny, która została wykorzystana także w tytule tego tekstu. Autorka analizuje traumę przymusowego przesiedlenia, która częściowo pokrywa się z bolesną utratą tożsamości, opozycją jaźni wobec Innego (w powieści korelacja Innego rozszerza się od Obcego do Wroga) i przeżywaniem kompleksu ocalałego.
Bibliografia
Aheieva V., Semkiv R., Yevheniia Kuznietsova: ispanska drabyna i ukrainska viina, „Shaleni avtorky”, 20.12.2023, https://www.youtube.com/watch?v=pBYbenv9MA8&t=41s.
Belimova T., Wording of trauma, recording memory, „EUROZINE”, 13.11.2023, https://www.eurozine.com/wording-of-trauma-recording-memory/.
Devdera K., Yevheniia Kuznietsova, „Drabyna”, „Krytyka”, 2023, no. 12, https://krytyka.com/ua/reviews/drabyna.
Dutka Yu., Vhoru-vnyz: emotsiina «Drabyna» Yevhenii Kuznietsovoi, „TYKTOR media”, 23.05.2023, https://tyktor.media/polytsia/drabyna/.
Kovtoniuk N., Postkolonialne prochytannia dyskursu Revoliutsii hidnosti, Kyiv: Kyivski nacionalnuy unuversytet imeni Tarasa Shevcenka, 2020, https://shron1.chtyvo.org.ua/Kovtoniuk_Nataliia/Postkolonialne_prochytannia_dyskursu_Revoliutsii_hidnosti.pdf?P
HPSESSID=fsekme201dc7qfvov8s4nrevg2.
Kupidura R., Pułapka „ciepłych portretów” – wybrane przykłady ukraińskich heteroobrazów w literaturze i kinie polskim na początku XXI wieku, „Studia Ukrainica Posnaniensia”, 2023, t. XI/1, s. 29–40. DOI: https://doi.org/10.14746/sup.2022.10.2.2
Kuznetsova Ye., Drabyna. Roman, Lviv: Vydavnytstvo Staroho Leva, 2023.
Lysenko O., Spytaite Miiechku v emihratsii. Chomu varto chytaty novyi roman Yevhenii Kuznetsovoi, „Ukrainska pravda”, 20.03.2023, https://life.pravda.com.ua/culture/2023/03/20/253421/.
Redkva M., Chuzhi sered svoikh (I): nazyvannia osib na osnovi mihratsiinykh protsesiv v Ukraini kintsia ХХ – poch. ХХІ st., „Studia Ukrainica Posnaniensia”, 2024, t. 7/1, s. 39–53.
Romanenko O., Mihratsiinyi dyskurs suchasnoi ukrainskoi literatury: teoretychna model i tematychni horyzonty, „Studia Ukrainica Posnaniensia”, 2022, t. 10, s. 193–212. DOI: https://doi.org/10.14746/sup.2022.10.1.12
Tolokolnikova K., „Drabyna”, yaka vede ne vnyz: pro shcho novyi roman Yevhenii Kuznietsovoi, „Chytomo”, 19.06.20223, https://chytomo.com/drabyna-iaka-vede-ne-vnyz-pro-shchonovyj-roman-ievhenii-kuznietsovoi/.
Tompson E., Trubadury imperii: Rosiiska literatura i kolonializm, per. z anhl. M. Korchynskoi, Kyiv: Vydavnytstvo Solomii Pavlychko „Osnovy”, 2006.
Uliura H., Abo pan umre, abo osel zdokhne: chytaiemo retsenziiu Hanny Uliury na „Drabynu” Yevhenii Kuznietsovoi, „Lirum”, 5.04.2023, https://liroom.com.ua/books/yevheniyakuznyetsova-drabyna/.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Tetiana Belimova
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).