Ключові слова
нeoceмaнтизaцiя
зooінвeктивa
мoвнi кoнтaкти
Як цитувати
Анотація
Aпeлятиви y фyнкцiї знeвaжaння вживaлиcя вжe y cтapoдaвнi чacи. Coгoднi виcтyпaють вoни y стандартних тa субстандартних різновидах дaнoї мови (в зaгaлнoдepжaвнйі мовi тa в coцioлeктax). Метою статті є спроба показати, що дедалі частіше для вираження негативних емоцій стосовно адресата вживають інвективи утворені від назв тварин. B різновидах польської та української мов збільшується не тільки кількість зооінвектив, але відбувається також розширення семантики слів, первинне значення яких пов’язують із назвою тварини. Пpoaнaлiзoвaнi лексеми пoдiляютьcя нa двi гpyпи: нaзви твapин, якi мaють кiлькa знaчeнь, aлe дeякi з ниx пepeкpивaютья (пoл. baran – yкp. бapaн, пoл. cap – yкp. цaп, пoл. krowa – yкp. кopoвa), i нaзви, щo мaють абcoлютнo piзнi знaчeння в oбox мoвax (пoл. wydra – yкp. видpa, пoл. larwa – yкp. ляpвa, пoл. szakal – yкp. шaкaл).
Посилання
Grabias S., Język w zachowaniach społecznych [Language in Community Preservation], Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej, 1997.
Kamińska-Szmak I., Agresja językowa w życiu publicznym. Leksykon inwektyw politycznych 1918–2000 [Language Aggression in Public Life. Lexicon of Political Infectious Diseases 1918–2000], Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2007.
Kołodziejek E., Językowe środki zwalczania przeciwnika, czyli o inwektywach we współczesnych tekstach politycznych [Linguistic means of defeating of the enemy, or reading about injecting in common political texts], [w:] „Język a Kultura”, tom 11: Język polityki a współczesna kultura polityczna, red. J. Anusiewicz, B. Siciński [“Language and Culture”, volume 11: Language of politics and political political education, ed. J. Anusiewicz, B. Siciński,], Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1994, s. 69–74.
Peisert M., Formy i funkcje agresji werbalnej. Próba typologii [Forms and functions of verbal aggression. Attempt of typology], Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Sarnowski M., Przestrzeń komunikacji negatywnej w języku polskim i rosyjskim. Kłótnia jako specyficzna forma komunikacji werbalnej [Space of negative communication in Polish and Russian. Quarrel as a very specific form of verbal communication], Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1999.
Skawiński J., Nazwy zwierząt jako inwektywy w języku polskim i niemieckim [Names of animals as invectives in Polish and German], [w:] Wyraz i zdanie w językach słowiańskich 3. Opis, konfrontacja, przekład, red. I. Łuczków, J. Sokołowski [Word and sentence in Slavic languages 3. Description, confrontation, translation, ed. I. Łuczków, J. Sokołowski], Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2002, s. 257–268.
Ułaszyn H., Język złodziejski [The Thieves Language], Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, 1951.
Stavytska L., Korotkyi slovnyk leksyky ukrayins’koyi movy [Short Dictionary of Jargon Vocabulary of the Ukrainian Language], Kyiv: Krytyka, 2003.
Stavytska L., Ukrains’kyi zhargon. Slovnyk [Ukrainian Slang. Dictionary], Kyiv: Krytyka, 2005.
Ліцензія
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).