Ключові слова
correlative
aspect cluster
imperfective
perfective
multiple category formation
aspectual class
aspect
Як цитувати
Анотація
The article represents Laura Yanda’s aspectological conception. Her conclusions prove that each polisemantic verb may be an aspect cluster. Reflections on this scholar’s ideas about the material of imperfective genre pairs leads us to the conclusion that every polysemous verb is potentially a genre cluster. An aspectual cluster consists of two segments: genre and action. The aspect segment has three main manifestations, the specificity of which makes it possible to distinguish four types of clusters. The first is a polycategorical cluster as an integration of imperfectives-correlative and imperfectives-isolative. Second, a polyprefix cluster as an integration of imperfectives-correlative and multi-prefix perfective-correlative. The third is a bi-imperfective cluster as an integration of non-prefixed and prefixed imperfective-correlatives with a common perfective-correlative (traditional species triplets). Type four is a combined cluster as an integration of two or more of the above clusters. The action segment of an aspectual cluster is represented by a combination of at least three lexical-semantic variants: one imperfective and two or more perfectives belonging to different actional subclasses.
Посилання
Зализняк А.А., Микаэлян И.Л., Шмелев А.Д., Русская аспектология: В защиту видовой пары, Москва: Языки славянской культуры, 2015.
Калько М.І., Аспектуальна парадигма багатозначного дієслова (на матеріалі полісеманта ламати), [в:] „Мова: кодифікація, компетенція, комунікація”, 2020, № 2 (3), с. 63–77. DOI: https://doi.org/10.24025/2707-0573.2(3).2020.219289
Калько М.І., Аспектуальність: категоризація, класифікація і репрезентація в сучасній українській літературній мові, Черкаси: Видавець Чабаненко Ю., 2013.
Калько М.І., Калько В.В., Досвід моделювання аспектуальної парадигми полісемічного дієслова, [в:] „Studia Slavica Academiae Scientiarum Hungaricae”, 2022, № 66 (1), s. 53–65. DOI: https://doi.org/10.1556/060.2021.00006
Калько М.І., Калько В.В., Полісемічне дієслово як обєкт моделювання аспектуальної парадигми, [в:] „Мовознавчий вісник”, 2021, вип. 31, с. 6–18.
Соколова С., Аспектуальні категорії українського дієслова, Київ: Книга-плюс, 2021.
Соколова С., Префіксальний словотвір дієслів у сучасній українській мові, Київ : Наукова думка, 2003.
Янда Л.А., Русские приставки как система глагольных классификаторoв, [в:] „Вопросы языкознания”, 2012, № 6, с. 3–47.
Janda L.A., Aspectual Clusters of Russian verbs, [in:] „Studies in Language”, 2007, no. 31/3, рp. 607–648.
Janda L.A., Endresen A., Kuznetsova J., Lyashevskaya O., Makarova A., Nesset T., Sokolova S., Why Russian aspectual prefixes aren’t empty. Prefixes as verb classifiers, Bloomington: Slavica Publishers Indiana University, 2013.
Janda L.A., Korba J., Beyond the pair: Aspectual clusters for learners of Russian, [in:] „Slavic and East European Journal”, 2008, no. 52, рp. 254–270.
Janda L.A., Lyashevskaya O., Aspectual pairs in the Russian National Corpus, [in:] „Scando-Slavica”, 2011a, no. 57.2, рp. 201–215.
Janda L.A., Lyashevskaya O., Prefix variation as a challenge to Russian aspectual pairs: are завязнуть and увязнуть ‘get stuck’ the same or different?, [in:] „Russian Linguistics”, 2011b, no. 35.2, рp. 147–167.
Schooneveld van C.H., Semantic transmutations: Prolegomena to a calculus of meaning, vol. 1: The cardinal semantic structure of prepositions, cases, and paratactic conjunctions in contemporary standard Russian, Bloomington: Physsardt, 1978.
Schooneveld van C.H., The so-called ‘préverbes vides’ and neutralization, [in:] Dutch contributions to the Fourth international congress of slavicists, Gravenhage: Mouton, 1958, рp. 159–161.
Vendler Z., Verbs and times, [in:] „The Philosophical Review”, 1957, no. 66, рp. 143–160.
Vey M., Les préverbes ‘vides’ en tcèque moderne, [in:] „Revue des édudes slaves”, 1952, no. 29, pр. 82–107.
Zalíznyak A.A., Mikaelyan I.L., Shmelev A.D., Russkaya aspektologiya: V zashchitu vidovoy pary [Russian aspectology: In defense of the species pair], Moskva: Yаzyki slavyanskoy kultury, 2015.
Kalko M.I., Aspektualna paradyhma bahatoznachnoho diyeslova (na materiali polisemanta lamaty) [The aspectual paradigm of a polysemous verb (on the material of the polysemantic transgress)],[v:] „Mova: kodyfikatsiya, kompetentsiya, komunikatsiya”, 2020, no. 2 (3), s. 63–77.
Kalko M.I., Aspektualnist: katehoryzatsiya, klasyfikatsiya i reprezentatsiya v suchasniy ukrayinskiy literaturniy movi [Aspectuality: categorization, classification and representation in modern Ukrainian literary language], Cherkasy: vydavets Chabanenko Yu.A., 2013.
Kalko M.I., Kalko V.V., Dosvid modelyuvannya aspektualʹnoyi paradyhmy polisemichnoho diyeslova [Experience modeling aspectual paradigm of a poly-semantic lexeme], [v:] „Studia Slavica Academiae Scientiarum Hungaricae”, 2022, no 66 (1), s. 53–65.
Kalko M.I., Kalko V.V., Polisemichne diyeslovo yak obʼyekt modelyuvannya aspektualnoyi paradyhmy [Poly-semantic verb as an object of modeling the aspectual paradigm], [v:] „Movoznavchyy visnyk”, 2021, vyp. 31, s. 6–18.
Sokolova S., Aspektualni katehoriyi ukrayinskoho diyeslova [Aspectual categories of the Ukrainian verb], Kyiv: Knyha-plyus, 2021.
Sokolova, S.O., Prefiksalnyy slovotvir diyesliv u suchasniy ukrayinskiy movi [Prefix word formation of verbs in the modern Ukrainian language], Kyiv: Naukova dumka, 2003.
Yanda L.A., Russkiye pristavki kak sistema glagolnykh klassifikatorov [Russian prefixes as a system of verbal classifiers], [v:] „Voprosy yazykoznaniya”, 2012, no. 6, s. 3–47.
Janda L.A., Aspectual Clusters of Russian verbs, [in:] „Studies in Language”, 2007, no. 31/3, pp. 607–648. DOI: https://doi.org/10.1075/sl.31.3.04jan
Janda L.A., Endresen A., Kuznetsova J., Lyashevskaya O., Makarova A., Nesset T., Sokolova S., Why Russian aspectual prefixes aren’t empty. Prefixes as verb classifiers, Bloomington: Slavica Publishers Indiana University, 2013.
Janda L.A., Korba J., Beyond the pair: Aspectual clusters for learners of Russian, [in:] „Slavic and East European Journal”, 2008, no. 52, pp. 254–270.
Janda L.A., Lyashevskaya O., Aspectual pairs in the Russian National Corpus, [in:] „Scando-Slavica”, 2011, no. 57.2, pp. 201–215. DOI: https://doi.org/10.1080/00806765.2011.631780
Janda L.A., Lyashevskaya O., Prefix variation as a challenge to Russian aspectual pairs: are за- вязнуть and увязнуть ‘get stuck’ the same or different?, [in:] „Russian Linguistics”, 2011, no. 35.2, pp. 147–167. DOI: https://doi.org/10.1007/s11185-011-9076-9
Schooneveld van C.H., Semantic transmutations: Prolegomena to a calculus of meaning, vol. 1: The cardinal semantic structure of prepositions, cases, and paratactic conjunctions in contemporary standard Russian, Bloomington: Physsardt, 1978.
Schooneveld van C.H., The so-called ‘préverbes vides’ and neutralization, [in:] Dutch contributions to the Fourth international congress of slavicists, Gravenhage: Mouton, 1958,pp. 159–161.
Vendler Z., Verbs and times, [in:] „The Philosophical Review”, 1957, no. 66, pp. 143–160. DOI: https://doi.org/10.2307/2182371
Vey M., Les préverbes ‘vides’ en tcèque moderne, [in:] „Revue des édudes slaves”, 1952, no. 29, pp. 82–107. DOI: https://doi.org/10.3406/slave.1952.1583
Ліцензія
Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).