Słowa kluczowe
consciousness
philosophy of mind
Jak cytować
Abstrakt
The aim of this paper is to review the most important questions and problems concerning the emergence of conscious ai. In the paper, I point out three such key questions and problems: (1) how to recognize that ai has acquired consciousness? (2) how can conscious ai emerge? and (3) what properties can conscious ai have? I argue that these problems cannot currently be solved on the basis of purely experimental, computer science, and engineering approaches, because the path to this leads through areas marked out by previous philosophical and general theoretical reflection on the subject.
Bibliografia
Alemohammad, S., Casco-Rodriguez, J. (2023). Self-Consuming Generative Models Go MAD. arXiv:2307.01850v1 DOI: https://doi.org/10.52591/lxai202312101
Amstrong, S., Sotala, K. (2016). How We’re Predicting AI – or Failing To. W: J. Romportli in. (red.), Beyond Artificial Intelligence. The Disappearing Human-Machine Divide (ss. 11–29). Cham: Springer. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-09668-1_2
Aru, J., Larkum, M., Shine, J. (2023). The Feasibility of Artificial Consciousness through the Lens of Neuroscience. Trends in Neurosciences, 46(12), 1008–1017. DOI: https://doi.org/10.1016/j.tins.2023.09.009
Avramides, A. (2001). Other Minds. London: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203870174
Baars, B. (1998). In the Theater of Consciousness: The Workspace of Mind. New York: Oxford University Press.
Bostrom, N. (2016). Superinteligencja. Scenariusze, strategie, zagrożenia. Gliwice: Helion.
Bubeck, S., Chandrasekaran, V. i in. (2023). Sparks of Artificial General Intelligence: Early Experiments with GPT-4. arXiv:2303.12712v5
Butlin, P., Bengio, Y. i in. (2023). Consciousness in Artificial Intelligence: Insights from the Science of Consciousness. arXiv:2308.08708v1
Chalmers, D. (2003). Zagadka świadomości. Świat Nauki, wydanie specjalne, 102–110.
Chalmers, D. (2010). Umysł świadomy. W poszukiwaniu teorii fundamentalnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Chalmers, D. (2023). Could a Large Language Model be Conscious? arXiv: 2303.07 103
Christian, B. (2020). The Alignment Problem. How Can Artificial Intelligence Learn Human Values? London: Atlantic Books.
Dehaene, S. (2023). Świadomość i mózg. Odczytywanie kodu naszych myśli. Kraków: Copernicus Center Press.
Dehaene, S., Lau, H., Kouider, S. (2017). What is Consciousness, and Could Machines Have It. Science, 358, 486–492. DOI: https://doi.org/10.1126/science.aan8871
Dreyfus, H. (1992). What Computers Still Can’t Do. A Critique of Artificial Reason. New York: MIT Press.
Duch, W. (2024). Sztuczna inteligencja coraz prawdziwsza. Czy właśnie zaczyna czuć i myśleć jak człowiek? Projekt Pulsar. https://www.projektpulsar.pl/technologia/2274829,1,sztuczna-inteligencja-coraz-prawdziwsza-czy-wlasnie-zaczyna-czuc-i-myslec-jak-czlowiek.read (dostęp: 18.12.2024).
Esmaeilzadeh, H., Vaezi, R. (2021). Conscious AI. arXiv:2105.07879v2
Feinberg, T., Mallatt, J. (2016). The Ancient Origins of Consciousness. How the Brain Created Experience. Cambridge, MA: The MIT Press. DOI: https://doi.org/10.7551/mitpress/10714.001.0001
Foster, D. (2024). Generatywne głębokie uczenie. Uczenie maszyn, jak malować, pisać, komponować i grać. Warszawa: APN Promise.
Ginsburg, S., Jablonka, E. (2019). The Evolution of the Sensitive Soul. Learning and the Origins of Consciousness. Cambridge, MA: The MIT Press. DOI: https://doi.org/10.7551/mitpress/11006.001.0001
Hoffman, R., GPT-4. (2023). Rozmowa z chatem GPT o przyszłości ludzi i świata. Warszawa: Prześwity.
Humphrey, N. (2022). Sentience. The Invention of Consciousness. Oxford: Oxford University Press.
Kissinger, H., Schmidt, E., Huttenlocher, D. (2023). Era sztucznej inteligencji. I nasza przyszłość jako ludzkości. Warszawa: Wydawnictwo Nowej Konfederacji.
Koch, Ch. (2008). Neurobiologia na tropie świadomości. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323527107
Koch, Ch. (2019). The Feeling of Life Itself. Why Consciousness is Widespread But Can’t Be Computed. Cambridge, MA: The MIT Press. DOI: https://doi.org/10.7551/mitpress/11705.001.0001
Koch, Ch. (2020). Proust wśród maszyn. Świat Nauki, 1(341), 50–53. DOI: https://doi.org/10.1097/01.BMSAS.0000659728.67113.5f
Kurzweil, R. (2013). Nadchodzi osobliwość. Kiedy człowiek przekroczy granice biologii. Warszawa: Kurhaus Publishing.
Landgrebe, J., Smith, B. (2023). Why Machines Will Never Rule the World. Artificial Intelligence without Fear. New York: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9781003310105
LeDoux, J. (2020). Historia naszej świadomości. Jak po czterech miliardach lat ewolucji powstał świadomy mózg. Kraków: Copernicus Center Press.
Lee, Kai-Fu. (2019). Inteligencja sztuczna, rewolucja prawdziwa. Chiny, USA i przyszłość świata. Poznań: Media Rodzina.
Lem, S. (1984). Summa Technologiae. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie.
Lemoine B. (2022). Is LaMDA Sentient? – an Interview, https://bit.ly/3U6x6kq
Li, D., He, W., Guo, Y. (2021). Why AI Still Doesn’t Have Consciousness? CAAI Transactions on Intelligence Technology, 6, 175–179. DOI: https://doi.org/10.1049/cit2.12035
Mahowald, K., Ivanova, A.A., Blank, I.A., Kanwisher, N., Tenenbaum, J.B., Fedorenko, E. (2023). Dissociating Language and Thought in Large Language Models: A Cognitive Perspective. arXiv:2301.06627v1
Marciszewski, W., Stacewicz, P. (2011). Umysł-Komputer-Świat. O zagadce umysłu z informatycznego punktu widzenia. Warszawa: EXIT.
Marcus, G. (2024). Taming Silicon Valley. How We can Ensure That AI Works for Us. Cambridge, MA: The MIT Press. DOI: https://doi.org/10.7551/mitpress/15782.001.0001
Marcus, G., Davis, E. (2019). Rebooting AI. Building Artificial Intelligence We Can Trust. New York: Panthenon Books.
Massimini, M., Tononi, G. (2018). Sizing Up Consciousness. Towards an Objective Measure DOI: https://doi.org/10.1093/oso/9780198728443.001.0001
of the Capacity for Experience. Oxford: Oxford University Press.
Meissner, G. (2020). Artifcial Intelligence: Consciousness and Conscience. AI & SOCIETY, 35, 225–235. DOI: https://doi.org/10.1007/s00146-019-00880-4
Metzinger, T. (2018). Tunel Ego. Naukowe badanie umysłu i mit świadomego ja. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. DOI: https://doi.org/10.18778/8142-528-5
Mill, J.S. (1889). An Examination of Sir William Hamilton’s Philosophy. London: Longmans, Green & Co.
Moris, M.R., Sohl-Dickstein, J., Fiedel, N., Warkentin, T., Dafoe, A., Faust, A., Farabet, C., Legg, S. (2024). Levels of AGI for Operationalizing Progress on the Path to AGI. arXiv:2311.02462v4
Musser, G. (2024). Naprawdę inteligentna maszyna. Świat Nauki, 5(393), 45–50.
Narayanan, A., Kapor, S. (2024). AI Snake Oil. What Artificial Intelligence Can Do, What It Can’t, and How to Tell the Difference. Princeton: Princeton University Press. DOI: https://doi.org/10.1515/9780691249643
Poczobut, R. (2024). Czy sztuczna świadomość jest możliwa? Filozofuj, 1(55), 9–12.
Rosenthal, D. (2005). Consciousness and Mind. Oxford: Oxford University Press. DOI: https://doi.org/10.1093/oso/9780198236979.001.0001
Russell, S. (2019). Human Compatible. AI and the Problem of Control. New York: Allen Lane.
Russell, S., Norvig, P. (2023). Sztuczna inteligencja. Nowe spojrzenie, t. 1. Gliwice: Helion.
Schneider, S. (2021). Świadome maszyny. Sztuczna inteligencja i projektowanie umysłów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Searle, J. (1995). Umysły, mózgi, programy. W: B. Chwedeńczuk (red.), Filozofia umysłu (ss. 301–324). Warszawa: Aletheia.
Sejnowski, T. (2024). ChatGPT and the Future of AI. The Deep Language Revolution. Cambridge, MA: The MIT Press. DOI: https://doi.org/10.7551/mitpress/15580.001.0001
Seth, A. (2021). Being You. A New Science of Consciousness. London: Faber.
Seth, A., Bayne, T. (2022). Theories of Consciousness. Nature Reviews Neuroscience, 23, 439–452. DOI: https://doi.org/10.1038/s41583-022-00587-4
Shumailov, I., Shumaylov, Z. i in. (2024). AI Models Collapse When Trained On Recursively Generated Data. Nature, 631, 755–759. DOI: https://doi.org/10.1038/s41586-024-07566-y
Sui, P., Duede, E. i in. (2024). Confabulation: The Surprising Value of Large Language Model Hallucinations. arXiv:2406.04175v2 DOI: https://doi.org/10.18653/v1/2024.acl-long.770
Suleyman, M. (2024). Nadchodząca fala. Sztuczna inteligencja, władza i najważniejszy dylemat ludzkości w XXI wieku. Kraków: Szczeliny.
Tegmark, M. (2019). Życie 3.0. Człowiek w erze sztucznej inteligencji. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Turing, A. (1995). Maszyna licząca a inteligencja. W: B. Chwedeńczuk (red.), Filozofia umysłu (ss. 271–300). Warszawa: Aletheia.
Usidus, M. (2023). Wąż na własnym ogonie się nie pożywi. Młody Technik, 11, 32–36.
van Dijk, B., Kouwenhoven, T. i in. (2023). Large Language Models: The Need for Nuance In Current Debates and a Pragmatic Perspective on Understanding. Proceedings of the 2023 Conference on Empirical Methods in Natural Language Processing. arXiv:2310.19671v2 DOI: https://doi.org/10.18653/v1/2023.emnlp-main.779
Warne, R. (2024). Lessons about Human Mind from Artificial Intelligence. Skeptic Magazine, 1(291), 30–35.
Weiskrantz, L. (1997). Consciousness Lost and Found. A Neuropsychological Exploration. Oxford: Oxford University Press.
Wolfram, S. (2023). What is ChatGPT Doing… and Why Does it Work? Champaign: Wolfram Media, Inc. DOI: https://doi.org/10.31855/bc47ee6b-75c
Wooldridge, M. (2020). The Road to Conscious Machines. The Story of AI. London: Penguin Random House.
Xu, Z., Jain, S. i in. (2024) Hallucination is Inevitable: An Innate Limitation of Large Language Models. arXiv:2401.11817v1
Yudkowsky, E. (2004). Coherent Extrapolated Volition. Machine Intelligence Research Institute.
Zybertowicz, A. (2024). AI Eksploracja. Warszawa: Zona Zero.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Piotr Przybysz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
1. W momencie złożenia pracy celem rozpoczęcia postępowania w sprawie publikacji, Licencjodawca, zwany dalej Autorem, akceptuje wszystkie zasady umieszczone na stronie internetowej czasopisma “Człowiek i Społeczeństwo”, udzielając Licencjobiorcy, zwanego dalej Wydawcą, niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu. Licencja zakłada tym samym brak ograniczeń terytorialnych, czasowych oraz ilościowych na następujących polach eksploatacji (art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych):
a. utrwalanie Utworu;
b. zwielokrotnienie Utworu drukiem i w wersji cyfrowej;
c. wprowadzenie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału/zwielokrotnionych egzemplarzy Utworu;
d. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
f. wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
g. rozpowszechnianie Utworu w wersji elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej, a także samodzielnie w formule Open Access w oparciu o licencję Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), a także inną wersję językową tej licencji, lub którąkolwiek późniejszą wersję tej licencji.
2. Założenia licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), udzielają Wydawcy upoważnienia do kopiowania, zmieniania, rozprowadzania, przedstawiania i wykonywania Utworu jedynie pod warunkiem uznania autorstwa.
3. Wraz z dostarczeniem Utworu, Autor zobowiązuje się do wypełnienia, podpisania oraz odesłania skanu umowy