Elementy scytyjskiego dziedzictwa kulturowego upamiętnione na ukraińskich monetach okolicznościowych
PDF

Słowa kluczowe

archaeological motif
cultural heritage
commemorative coins
Scythians
Ukraine

Jak cytować

Lajsner, W. (2024). Elementy scytyjskiego dziedzictwa kulturowego upamiętnione na ukraińskich monetach okolicznościowych . Folia Praehistorica Posnaniensia, 29, 133–157. https://doi.org/10.14746/fpp.2024.29.07

Abstrakt

The Scythians were people living in the steppe areas of the Black Sea. They did not leave direct successors but their cultural heritage is a part of the Ukrainian historiography. Ukraine emphasizes its own cultural traditions, including that of the steppe peoples, and seeks its identity among them. In this connection, they refer to the barrow burials of the Scythian aristocracy containing numerous valuable items, including those imported from the Greek workshops and which could indicate high social status. Under the grave embankments, archaeologists discovered numerous gold wares of high craftsmanship, considered works of ancient art. Some of these were commemorated on 9 Ukrainian commemorative coins from 2000–2018. Coins issued by the National Bank of Ukraine are an expression of historical policy based on the heritage of Scythian culture.

https://doi.org/10.14746/fpp.2024.29.07
PDF

Bibliografia

Artamonow, M. (1970). Goldschatz der Skythen in der Eremitage. Prag: Artia ‒ Leningrad: Sowetskij Chudoshnik.

Babienko, L. (2023). The Pectoral of Tovsta Mohyla: Understanding the Gold Insignia of Ancient Scythia. Arts, 12, 1‒21. DOI: https://doi.org/10.3390/arts12040136

Bondar, I. V. i in. (1975). Drevnee zoloto: iż sobrania Muzea istoriceckih dragocennostej USSR. Moskva: Iskusstvo.

Bukowski, Z. (1973). „Tołstaja Mogiła”: kurhan scytyjskiej rodziny królewskiej sprzed 2400 lat. Z otchłani wieków, 39(1), 32‒37.

Dobrowolski, W. (2008). Ukraina światu; Skarby Ukrainy z kolekcji Platar (red. A. Kiełczewska). Warszawa: Muzeum Narodowe, Kijów: Muzeum Narodowego Dziedzictwa Kulturowego PLATAR.

Ganina, O. D., Mindel, B. A. (1984). Muzej istoriceskich dragocennostej USSR. Kiev: Mistectvo.

Gąssowski, J. (2008). Prahistoria sztuki. Warszawa: Trio.

Gębura, K. (2009). Hyperborea; Religia Greków na północnych wybrzeżach Morza Czarnego. Siedlce: Instytut Historii Akademii Podlaskiej.

Grakow, B. N. (1978). Die Skythen. Berlin: VEB Deutscher Verlag der Wissenschaften.

Kaczyński, L. (2008). Ukraina światu; Skarby Ukrainy z kolekcji Platar (red. A. Kiełczewska). Warszawa: Muzeum Narodowe, Kijów: Muzeum Narodowego Dziedzictwa Kulturowego PLATAR.

Kubczak, J. (1978). Kurhany arystokracji scytyjskiej (Seria Historii Sztuki, t. 9). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

Kubczak, J. (1995). Wizerunki Scytów w ikonografii nadczarnomorskiej. Artium Quaestiones, 7, 5‒43.

Kara-Wasiłjewa, T. (2008). Istoriya ukrayinsʹkoyi vyshyvky. Kijów: Mistectvo.

Juszczenko, W. (2008). Ukraina światu; Skarby Ukrainy z kolekcji Platar (red. A. Kiełczewska). Warszawa: Muzeum Narodowe, Kijów: Muzeum Narodowego Dziedzictwa Kulturowego PLATAR.

Lajsner, W. (2022). Wybrane motywy archeologiczne: prahistoryczne i protohistoryczne na monetach europejskich z lat 1990–2020. Maszynopis pracy dyplomowej napisanej pod kierunkiem prof. dr hab. D. Minty-Tworzowskiej. Poznań: Wydział Archeologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza.

Lajsner, W. (2023a). Wybrane motywy archeologiczne z zakresu pradziejów i wczesnego średniowiecza na monetach europejskich z lat 1992‒2022. Folia Praehistorica Posnanensiesia, 28, 103‒129. DOI: https://doi.org/10.14746/fpp.2023.28.05

Lajsner, W. (2023b). Wybrane motywy archeologiczne z zakresu archeologii śródziemnomorskiej na monetach europejskich z lat 1990‒2005. Folia Praehistorica Posnanensiesia, 28, 131‒152. DOI: https://doi.org/10.14746/fpp.2023.28.06

Leskov, A. M. (1972). Treasures from the Ukrainian barrow: latest discoveries. Leningrad: Izdatel’stvo „Aurora”.

Minns, E. H. (2010). Scythians and Greeks : a survey of ancient history and archaeology on the North Coast of the Euxine from the Danube to the Caucasus. Cambridge: Cambridge University Press. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511791772

Machowski, W. (2013). Kurhany na nekropolach antycznych miast północnych wybrzeży Morza Czarnego. Kraków: Wydawnictwo Alter.

Moczulski, L. (2015). Tajemnice wczesnych Słowian. Warszawa: Bellona.

Mozełewski, B. M. (1972). Towsta Mogiła. Widatna pamjatka Skifii. Archeologja, 5, 72‒82.

Mozełewski, B. M. (1983). Skifs’kij step. Kijów: Naukova Dumka.

Murzin, V. (1996). Nadczarnomorska Scytia. W: W. Nagengast (red.), Koczownicy Ukrainy: katalog wystawy (J. Chochorowski, tłum.). Katowice: Muzeum Śląskie.

Parzinger, H. (2007). Die Skythen (Wissen in der Beck‘schen Reihe, t. 2342). München: Verlag C.H. Beck.

Potratz, J. A. H. (1963). Die Skythen In Sudrussland. Basel: Raggi Verlag.

Petruk, V. (2001). Velika Skifia-Oukraina. Kijów: Spalach.

Piotrovksy, B. (1986). Scytian art: the legacy of the Scythian world: Mid 7-th o 3rd century B.C. Leningrad: Aurora.

Rolle, R. (1980). Die Welt der Skythen. Luzern, Frankfurt/M: Verlag C. J . Bucher.

Rowińska, A. (2012). Kurhany południowo-wschodniej Europy w badaniach archeologicznych. W: M. Dehnel-Szyc (red.), Kurhany na Dzikich Polach – dziedzictwo kultury i ostoja ukraińskiego stepu. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323539421.pp.26-28

Skoryj, S. (1991). Die Skythen der Wladsteppenzone. W: M. Müller-Wille, K. Schietzel, P. P. Toločko (red.), Gold der Steppe; Archaeologie der Ukraine (s. 79‒84). Schleswig: Archäologisches Landesmuseum.

Skrukwa, G. (2016). O czarnomorską Ukrainę; procesy państwotwórcze w regionie nadczarnomorskim do 1921 roku w ukraińskiej perspektywie historycznej. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Wydawnictwo Naukowe.

Smirnow, A. (1974). Scytowie (J. Danzygier, tłum.). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Sudnik-Wójcikowska, B., Moysiyenko, I. I. (2012). Antropogeniczne elementy ukraińskiego krajobrazu: pola, kurhany i pasy wiatrochronne – a problem restytucji stepów. Podsumowanie. W: M Dehnel-Szyc (red.), Kurhany na Dzikich Polach – dziedzictwo kultury i ostoja ukraińskiego stepu. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323539421.pp.130-138