Abstrakt
Przedmiotem zainteresowania autorów są literackie przekształcenia miejsc południowo-wschodniej Polski międzywojennej (w dwóch opowiadaniach Zygmunta Haupta) oraz z czasów ustrojowego przełomu pod koniec XX wieku (jedna z „opowieści galicyjskich” Andrzeja Stasiuka). Punktem wyjścia uczyniono dwa doświadczenia dydaktyczne z utworem drugiego z pisarzy. Obaj pisarze ewokują w swoich utworach fenomen miejsc pustych, ogołoconych wskutek zawirowań historycznych, ale także wydanych na działanie „ślepej” natury. W toku analizy (wykorzystującej metodologię geografii kulturowej i geopoetyki) przestudiowane zostały językowe próby uchwycenia tekstury miejsc oraz problematyki czasu, wynikającej z doświadczania konkretnej przestrzeni. Istotnym elementem omawianych opowiadań jest żywioł pracy wyobraźni, za pomocą której artyści usiłują wypełnić terytoria dotknięte pustką. Jeszcze inna ważna kwestia to rozporządzalność miejsca w stosunku do znajdującego się w nim podmiotu.
Bibliografia
Czapliński Przemysław, 2001, Zamieszkać w krajobrazie, w: Wzniosłe tęsknoty. Nostalgie w prozie lat dziewięćdziesiątych, Kraków.
Florenski Paweł, 1984, Ikonostas, w: Ikonostas i inne szkice, Podgórzec Z. (wybrał, przeł. i przypisami opatrzył), Nowosielski J. (wstęp), Panas W. (posłowie), Warszawa.
Haupt Zygmunt, 2016, Jak wiosna przyjechała, w: Baskijski diabeł. Opowiadania i reportaże, Madyda A. (oprac.), Stasiuk A. (wstęp), Wołowiec.
Haupt Zygmunt, 2016, O Stefci, o Chaimie Immerglücku i o scytyjskich bransoletkach, w: Baskijski diabeł. Opowiadania i reportaże, Madyda A. (oprac.), Stasiuk A. (wstęp), Wołowiec.
Heller Michał, 2010, Uchwycić przemijanie, Kraków.
Mickiewicz Adam, 1995, Dziady. Poema, w: Dzieła, t. 3, Dramaty, Stefanowska Z. (oprac.), Warszawa.
Niewiadomski Andrzej, 2015, „Jeden jest zawsze ostrzem”. Inna nowoczesność Zygmunta Haupta, Lublin.
Panas Władysław, 1984, Posłowie: Sztuka jako ikonostas, w: Florenski P., Ikonostas, w: Ikonostas i inne szkice, Podgórzec Z. (wybrał, przeł. i przypisami opatrzył), Nowosielski J. (wstęp), Panas W. (posłowie), Warszawa.
Ricoeur Paul, 2006, Pamięć, historia, zapomnienie, Margański J. (przeł.), Kraków.
Rybicka Elżbieta, 2014, Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Kraków.
Słownik języka polskiego, Doroszewski W. (red.), https://sjp.pwn.pl/doroszewski/czas;5418719.html [dostęp: 2.06.18].
Stasiuk Andrzej, 1998, Miejsce, w: Opowieści galicyjskie, Czarne.
Stasiuk Andrzej, 2016, Odwrócona ciemność, w: Haupt Z., Baskijski diabeł. Opowiadania i reportaże, Madyda A. (oprac.), Stasiuk A. (wstęp), Wołowiec.
Wiegandt Ewa, 2010, Prozatorskie cykle przestrzenne: „Ludzie stamtąd” Marii Dąbrowskiej, „Nowele włoskie” Jarosława Iwaszkiewicza, „Opowieści galicyjskie” Andrzeja Stasiuka, w: Niepokoje literatury. Studia o prozie polskiej XX wieku, Poznań.
Yi-Fu Tuan 1987, Przestrzeń i miejsce, Morawińska A. (przeł.), Warszawa.
Zawadzki Andrzej, 2009, Literatura a myśl słaba, Kraków.