Abstrakt
Istotnym elementem modelu samorządowego w Polsce jest niewątpliwie funkcjonująca od początku jego restytucji w Polsce straż gminna. Obchodzona w tym roku okrągła rocznica przywrócenia w Polsce samorządu terytorialnego jest okazją do wielu podsumowań i wyciągania wniosków na przyszłość. O ile w przypadku dyskusji na temat funkcjonowania samorządu terytorialnego w Polsce próżno poszukiwać głosów, które mówiłyby o próbie wycofania się z reformy samorządowej, o tyle w dyskusji publicznej coraz częściej pojawia się postulat likwidacji straży gminnych z polskiego systemu bezpieczeństwa publicznego. Warto jednak, dyskutując na temat zasadności funkcjonowania straży gminnych, oprzeć się na materiale źródłowym, który w jasny i klarowny sposób obrazuje zakres jej działań i tym samym opisuje pełnioną rolę w systemie bezpieczeństwa publicznego na poziomie lokalnym. Celem niniejszego opracowania jest przede wszystkim scharakteryzowanie działań jednostki we wskazanych latach, które świadczą o zasadności jej istnienia w mieście wojewódzkim, jakim jest Poznań.
Bibliografia
Antkowiak P. (2016), Straż gminna w polskim systemie samorządowym – od idei do realizacji, w: Straż gminna. Oceny – wnioski – rekomendacje (1991–2016), red. J. Konieczny, M. Tomaszyk, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, Poznań.
Czaban A. (2016), Straż miejska w systemie bezpieczeństwa. Analiza porównawcza rozwiązań krajowych z funkcjonującymi w wybranych państwach, w: Straż gminna. Oceny – wnioski – rekomendacje (1991–2016), red. J. Konieczny, M. Tomaszyk, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, Poznań.
Dajerling L. (2016), Straż gminna w systemie ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego. Uwagi i wnioski, w: Straż gminna. Oceny – wnioski – rekomendacje (1991–2016), red. J. Konieczny, M. Tomaszyk, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, Poznań.
Główny Urząd Statystyczny, https://poznan.stat.gov.pl/files/gfx/poznan/pl/defaultstronaopisowa/1154/3/1/poznan_2019_dzial05.pdf, 8.03.2020.
Górnik P. (2009), Podstawy prawne funkcjonowania oraz zadania straży gminnych, Wydawnictwo Szkoły Policyjnej w Katowicach, Katowice.
Informacja o działalności straży gminnych (miejskich) w 2012 r. (2012), Departament Porządku Publicznego MSW, Warszawa.
Informacja o działalności straży gminnych (miejskich) w 2014 r. oraz współpracy straży z Policją (2015), Departament Porządku Publicznego MSW, Warszawa.
Informacja o wynikach kontroli działalności jednostek samorządu terytorialnego w zakresie przeprowadzania kontroli prędkości pojazdów uczestniczących w ruchu drogowym (2011), Najwyższa Izba Kontroli, KKT-4114-02/2010, nr ewid. 151/2011/I/10/006/KKT, Warszawa.
Informacja o wynikach kontroli funkcjonowania straży gminnych (miejskich) (2011), Najwyższa Izba Kontroli, LSZ-4101-02-02/2010, nr ewid. 169/2010/P/10/167/LSZ, Szczecin.
Jankowiak K. (2014), Straż gminna/miejska formacja mundurowa czy pracownik administracji?, „Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje”, nr 16.
Johnson J. B., Reynolds H. T., Mycoff J. D. (2010), Metody badawcze w naukach politycznych, Warszawa.
Lis W. (2014), Straże gminne systemie organów ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego, „Roczniki Nauk Prawnych”, tom XXIV, nr 1.
Marcinek P. (2014), Kompetencje Straży Miejskiej a bezpieczeństwo w mieście na przykładzie miasta Dębica, „Security, Economy & Law”, nr 5.
Matuszewski W. (2016), Rys historyczny straży miejskiej w Poznaniu, w: Straż gminna. Oceny – wnioski – rekomendacje (1991–2016), red. J. Konieczny, M. Tomaszyk, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, Poznań.
Mączyński M. (1999), Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego w Polsce przedrozbiorowej, w: Zapobieganie przestępczości w społecznościach lokalnych, red. J. Czapska, W. Krupiarz, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Podstawy prawne funkcjonowania oraz zadania straży gminnych (2016), Najwyższa Izba Kontroli, KAP.430.003.2015, nr ewid. 5/2016/P/15/006/KAP, Warszawa.
Strategia Rozwoju Miasta Poznania do roku 2030, Miasto Poznań.
Uchwała nr LXXXIX/886/IV/2005 Rady Miasta Poznania z dnia 11 października 2005 r. w sprawie utworzenia jednostki budżetowej pod nazwą Straż Miejska Miasta Poznania.
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych, Dz. U. 2016, poz. 706, z późn. zm.
Wnioski z dnia 21 grudnia 2015 roku do działania straży gminnych (miejskich) funkcjonujących na terenie województwa świętokrzyskiego na 2016 rok (2016), Kielce.
Wyniki ankiety dotyczącej oceny pracy Straży Gminnej w Kobylnicy przeprowadzonej wśród społeczności lokalnej (2012), Kobylnica.
Wyniki ankiety dotyczącej Straży Miejskiej przeprowadzonej wśród mieszkańców Jarosławia (2013), Jarosławiec.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 września 1997 r., sygn. K 25/96, OTK 1997/3-4/36.
Zarządzenie nr 4/91 Prezydenta Miasta Poznania z dnia 1 marca 1991 r. w sprawie utworzenia Straży Miejskiej Poznania.