Słowa kluczowe
społeczna percepcja
dekarbonizacja
odnawialne źródła energii
energia jądrowa
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł prezentuje wyniki badań dotyczące problematyki transformacji energetycznej Polski w perspektywie socjologicznej. Analizie eksploracyjnej poddany został stosunek społeczeństwa polskiego do transformacji energetycznej, czyli zmiany dotyczącej sposobów wytwarzania energii w Polsce, która wynika z przyjętej przez rząd Polski polityki klimatycznej. Celem artykułu jest prezentacja świadomości społecznej – społecznych oczekiwań i wyobrażeń Polaków dotyczących tak właśnie rozumianej transformacji energetycznej – określenie czy istnieje zgodność opinii i poglądów społeczeństwa polskiego z planowanymi i wdrażanymi procesami transformacji energetycznej kraju. Artykuł udziela odpowiedzi na pytanie, jakie są postawy społeczeństwa polskiego wobec transformacji energetycznej i źródeł energii – w jakim zakresie postawy społeczeństwa wobec proponowanych rozwiązań problemów są pozytywne, a w jakim negatywne. W tym celu wykorzystana została metoda analizy zastanych danych statystycznych. Wykorzystano reprezentatywne dla społeczeństwa polskiego sondażowe badania opinii publicznej realizowane przez Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) w okresie od 1987 do 2021 roku. Przyjęta tu perspektywa socjologiczna zakłada, że transformacja energetyczna jest procesem nie tylko gospodarczym, ale także społecznym. Z tego powodu za istotny element jej powodzenia przyjmuje się społeczne poparcie, w szczególności pozytywny stosunek badanych do nowych źródeł energii.
Bibliografia
Baur D., Emmerich P., Baumann M. J., Weil M. (2021), Assessing the social acceptance of key technologies for the German energy transition, “Energy, Sustainability and Society”, vol. 12, no. 4. https://doi.org/10.1186/s13705-021-00329-x DOI: https://doi.org/10.1186/s13705-021-00329-x
Brulle J. R. (2013), Institutionalizing delay: foundation funding and the creation of U.S. climate change counter-movement organizations, Springer Science, Business Media Dordrecht, Berlin. https://doi.org/10.1007/s10584-013-1018-7 DOI: https://doi.org/10.1007/s10584-013-1018-7
Botelho A., Pinto L., Lourenço-Gomes L., Valente M., Sousa S. (2016), Public Perceptions of Environmental Friendliness of Renewable Energy Power Plants, “Energy Procedia”, vol. 106. https://doi.org/10.1016/j.egypro.2016.12.106 DOI: https://doi.org/10.1016/j.egypro.2016.12.106
Djurisic V., Cerovic-Smolovic J., Misnic N., Rogic S. (2020), Analysis of public attitudes and perceptions towards renewable energy sources in Montenegro, “Energy Reports”, no. 6. https://doi.org/10.1016/j.egyr.2020.08.059 DOI: https://doi.org/10.1016/j.egyr.2020.08.059
ESS (2018), European Attitudes to Climate Change and Energy: Topline Results from Round 8 of the European Social Survey, https://www.europeansocialsurvey.org/docs/findings/ESS8_toplines_issue_9_climatechange.pdf.
Evans G., Phelan L. (2016), Transition to a post-carbon society: Linking environmental justice and just transition discourses, “Energy Policy”, vol. 99. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2016.05.003 DOI: https://doi.org/10.1016/j.enpol.2016.05.003
García-García P., Carpintero Ó., Buendía L. (2020), Just energy transitions to low carbon economies: A review of the concept and its effects on labour and income, “Energy Research & Social Science”, December, vol. 70. https://doi.org/10.1016/j.erss.2020.101664 DOI: https://doi.org/10.1016/j.erss.2020.101664
Giddens A. (2010), Katastrofa klimatyczna, Prószyński i S-ka, Warszawa.
Herudziński T. (2018), Procesy legitymizacji władz samorządowych okresu transformacji w Polsce – perspektywa badań sondażowych, “Społeczeństwo i Polityka”, no. 4.
Herudziński T., Boguszewski R., Owczarek D., Bondyra K. (2019), Ubóstwo energetyczne w obliczu regulacji przeciwdziałających zanieczyszczeniu powietrza, SGGW Publishing House, Warszawa.
IPCC (2018), Special Report Global Warming of 1.5oC, https://www.ipcc.ch/sr15/.
Ji-Bum Ch., Eun-Sung K. (2018), Public perception of energy transition in Korea: Nuclear power, climate change, and party preference, “Energy Policy”, vol. 116. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2018.02.007 DOI: https://doi.org/10.1016/j.enpol.2018.02.007
Karaczun Z., Swacha P., Herudziński T. (2022), Funkcjonowanie instytucji publicznych w percepcji sadowników z regionu sandomierskiego w okresie pandemii COVID-19, “Studia Politologiczne”, vol. 64, no. 2. https://doi.org/10.33896/SPolit.2022.64.7 DOI: https://doi.org/10.33896/SPolit.2022.64.7
Ministerstwo Klimatu i Środowiska, https://www.gov.pl/web/klimat/badania-statystyczne.
Ministry of Climate and Environment (2021), Poland’s Energy Policy until 2040. Summary, https://www.gov.pl/attachment/c5d4a303-2a45-4225-b84d-d6ad12f7c1c1.
Polityka energetyczna Polski do 2040 r. (2021), https://www.gov.pl/web/klimat/polityka-energetyczna-polski.
Porozumienie Paryskie, https://ec.europa.eu/clima/eu-action/international-action-climate-change/climate-negotiations/paris-agreement_pl.
Pyrka M. et al. (2021), Polska net-zero 2050. Mapa drogowa osiągnięcia. wspólnotowych celów polityki klimatycznej dla polski do 2050 r., Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy (IOŚ-PIB), https://climatecake.ios.edu.pl/wp-content/uploads/2022/01/CAKE_Mapa-drogowa-net-zero-dla-PL.pdf.
Swain S., Mishra P. (2021), How does cleaner energy transition influence standard of living and natural resources conservation? A study of households’ perceptions in rural Odisha, India, “Energy”, vol. 215. https://doi.org/10.1016/j.energy.2020.119135 DOI: https://doi.org/10.1016/j.energy.2020.119135
Ziółkowski M. (2015), Teoria socjologiczna i transformacja społeczeństwa polskiego, Scholar Scientific Publishing House, Warszawa.
Badora B. (2015), Co dalej z polskim górnictwem węgla kamiennego, CBOS Research Report no. 167/2015.
Badora B. (2016), Zmiany klimatu na tle innych zagrożeń cywilizacyjnych oraz świadomość źródeł globalnej emisji CO2, CBOS Research Report no. 37/2016.
Feliksiak M. (2021), Stosunek do energetyki jądrowej, CBOS Research Report no. 69/2021.
Głowacki A. (2018), Polacy wobec zmian klimatu, CBOS Research Report no. 158/2018.
Hipsz N., Feliksiak M. (2014), Polacy o stanie środowiska i zmianach klimatu, CBOS Research Report no. 171/2014.
Kolbowska A., Gwiazda M. (2009), Polacy o zmianach klimatu, CBOS, Opinie i Diagnozy no. 14/2009.
Roguska B. (2021), Transformacja energetyczna – oczekiwania i postulaty, CBOS Research Report no. 70/2021.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Tomasz Herudziński, Piotr Swacha
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.