Abstrakt
Autor potraktował instytucję samorządu terytorialnego w kategoriach czynnika wspierającego rozwój kultury, zwracając w szczególności uwagę na potrzebę wsparcia działalności czasopism o charakterze regionalistycznym. Badane zagadnienie osadzono na płaszczyźnie funkcji kulturowej samorządu terytorialnego. Wskazano na istotne, zarówno jednostkowe, jak i społeczne, przyczyny pozytywnej ingerencji samorządu terytorialnego w rozwój kultury regionu. Omówiono także ważną rolę czasopism regionalistycznych w kształtowaniu tożsamości regionu oraz rozwoju samorządności terytorialnej. W rezultacie zdefiniowano czasopismo regionalistyczne jako szczególnego rodzaju dobro publiczne, którego działalność powinna uzyskać ochronę i wsparcie samorządu terytorialnego.
Bibliografia
Abramowicz B. (2012), Partycypacja społeczna w Polsce w kontekście reform samorządowych po 1990 r., „Samorząd Terytorialny” nr 11.
Adamiak P., Dworakowska Z., Herbst J., Przewłocka J. (2013), Współpraca w obszarze kultury – samorządy, publiczne instytucje kultury, organizacje pozarządowe, Warszawa.
Analiza potrzeb i rozwoju przemysłów kreatywnych. Raport końcowy, Warszawa, listopad 2009.
Antoszewski A. (2008), Istota władzy samorządowej, (w:) Polityka lokalna. Właściwości, determinanty, podmioty, pod red. E. Ganowicz, L. Rubisza, Toruń.
Banaszak B. (2012), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz¸ Warszawa.
Barańska D. (2009), Kultura organizacyjna w administracji publicznej, (w:) Dyskursy o kulturze, pod red. J. Ślósarskiej, Łódź.
Bąk M. (2006), Europa Środkowa i Wschodnia wobec wyzwania transformacyjnego, Gdańsk.
Białach M. (2010), Dochodząc do sukcesu. Uwarunkowania zarządzania dialogiem społecznym na poziomie regionalnym i lokalnym, Lublin.
Bjerke B. (2004), Kultura a style przywództwa, Kraków.
Błachowicz M. (2009), Przedmowa, (w:) Bibliografia czasopisma „Kalisia” 1993-2008, opr. M. Błachowicz, Kalisz.
Bondyra K. (1998), Kapitał społeczny regionu, (w:) Jaka Europa? Regionalizacja a integracja, pod red. P. Buczkowskiego, K. Bondyry, P. Śliwy, Poznań.
Budowanie partnerstw lokalnych – projekt Razem dla Regionu, pod red. K. Iwińskiej, Białystok 2009.
Codogni P. (2009), Okrągły Stół czyli polski Rubikon, Warszawa.
Codogni P. (2012), Wybory czerwcowe 1989 roku. U progu przemiany ustrojowej, Warszawa.
Crozier M., Friedberg C. (1982), Człowiek i system. Ograniczenia działania zespołowego, Warszawa.
Damrosz J. (1998), Kultura polska w nowej sytuacji historycznej, Warszawa.
Dialog, demokracja, społeczeństwo obywatelskie, pod red. K. Wódz, P. Kulasa, Dąbrowa Górnicza 2010.
Dokumenty nauki społecznej Kościoła, cz. 1, pod red. M. Radwana, L. Dyczewskiego, A. Stanowskiego, Lublin 1994.
Drożdż M. (2006), Etyczne orientacje w mediosferze, Tarnów.
Dzierżyńska-Mielczarek J. (2013), Polityczne aspekty prasy lokalnej – analiza prasy częstochowskiej, „Media i Społeczeństwo” nr 3.
Ekonomia i jej społeczne otoczenie, pod red. A. Czyżewskiego, A. Matuszczak, Bydgoszcz 2012.
Ekonomia kultury. Od teorii do praktyki, pod red. B. Junga, Warszawa 2011.
Etos urzędnika, pod red. D. Bąka, Warszawa 2007.
Europa regionów, pod red. M. Gołosia, A. Kasińskiej-Metryka, Toruń 2011.
Europa regionów. Tradycje i perspektywy, pod red. B. Nitschke, Zielona Góra 2002.
Fedan R. (2011), Zarządzanie publiczne w procesie kreowania rozwoju lokalnego i regionalnego, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy” z. 20.
Frączak P. (2013), Jak stworzyć sprawne państwo poprzez dialog i partnerstwo, „Animacja Życia Publicznego” nr 1.
Friszke A. (2009), Rok 1989. Polska droga do wolności, Warszawa.
Funkcjonowanie instytucji demokratycznych w Polsce. Zarządzanie w samorządach terytorialnych, pod red. J. Muszyńskiego, Gdynia-Warszawa 2000.
Geisler R. (2008), Cnoty obywatelskie jako struktury kognitywne w rozwoju regionalnym – przypadek województwa śląskiego, Tychy.
Gierula M. (2000), Polska prasa lokalna 1989-2000. Typologia i społeczne funkcjonowanie, Katowice.
Gierula M. (2006), Prasa samorządowa w Polsce, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu Wydziału Zamiejscowego w Chorzowie” nr 7.
Gomolec L. (1986), Regionalizm wielkopolski, „Kronika Wielkopolski” nr 3.
Górecka D., Muszyńska J. (2011), Analiza przestrzenna innowacyjności polskich regionów, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica” z. 253.
Grotkowski M. (2011), Trzeci sektor w Polsce - rola i zagrożenia płynące z wypełniania funkcji i zadań administracji publicznej, Warszawa.
Grzelka M. (2010), O kształcie debaty publicznej (casus intelektualisty), „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” nr 17.
Gutowska K., Kobyliński Z. (2011), Zarządzanie dziedzictwem kulturowym – nowa dziedzina nauczania akademickiego, „Mazowsze. Studia Regionalne” nr 6.
Hauser J. (2008), Zarządzanie publiczne, Warszawa.
Hełdak M. (2012), Decyzje planistyczne a przemiany krajobrazu kulturowego obszarów wiejskich, Wrocław.
Henzler M. (2005), Partycypacja. Obywatele w przestrzeni społecznej, Warszawa.
Hofstede G., Hofstede G. J. (2007), Kultury i organizacje, Warszawa.
Ilczuk D., Krzysztofek K. (2011), Znaczenie kompetencji kulturowych dla budowania kreatywności i kapitału intelektualnego Europy, Ekspertyza na zlecenie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wersja 1,0., Warszawa.
Innowacyjność a kultura w gospodarce opartej na wiedzy, pod red. K. K. Parszewskiego, I. Żuchowskiego, Ostrołęka 2010.
Jakość życia na poziomie lokalnym – ujęcie wskaźnikowe, pod red. T. Borys, P. Rogala, Warszawa 2008.
Jakubowicz K. (2007), Media publiczne. Początek końca czy nowy początek, Warszawa.
Janc K. (2009), Zróżnicowanie przestrzenne kapitału ludzkiego i społecznego w Polsce, Wrocław.
Jankowski D. (1995), Działalność kulturalna jako czynnik aktywizacji społeczności lokalnej, „Przegląd Wielkopolski” nr 1-2.
Jaska E. (2009), Rola środków masowego przekazu w rozwoju obszarów wiejskich, (w:) Społeczne uwarunkowania rozwoju obszarów wiejskich, pod red. K. Krzyżanowskiej, Warszawa.
Jeszke J. (2012), Kontrowersje wokół ochrony lokalnego dziedzictwa kulturowego, „Dziedzictwo Kulturowe Miasta Kalisza i Regionu Południowej Wielkopolski” t. 2.
Kaczmarska B., Maciąg A. (2010), Społeczne bariery rozwoju innowacyjności regionów, „Zarządzanie i Edukacja” nr 70/71.
Kasiński M. (2009), Oblicza lokalnego przywództwa we współczesnej Europie, „Samorząd Terytorialny” nr 4.
Kasprzak R., Skalska T. (2010), Badanie oddziaływania społeczno-ekonomicznego przedsięwzięcia kulturalnego na region. Raport końcowy z wyników projektu badawczego, Warszawa.
Kawala J. (2004), Kultura a administracja, „Samorząd Terytorialny” nr 7-8.
Kędzior A. (2000), Regionalne towarzystwa kultury – niedoceniony partner samorządu, „Małopolska” t. 2.
Kieliszewski P. (2006), Polityka kulturalna szansą na rozwój kultury, regionu i społeczeństwa obywatelskiego, „Przegląd Wielkopolski” nr 3.
Kieniewicz J. (2003), Wprowadzenie do historii cywilizacji Wschodu i Zachodu, Warszawa.
Kijowski D. R. (2010), Partycypacja obywatelska w samorządowych procesach decyzyjnych – zagadnienia ogólne, „Samorząd Terytorialny” nr 1-2.
Klamut R., Sommer H., Michalski K. (2010), Aktywność obywatelska we współczesnym społeczeństwie demokratycznym. Wybrane zagadnienia, Kraków.
Klasa kreatywna w Polsce. Technologia, talent i tolerancja jako źródło rozwoju regionalnego, pod red. K. Klincewicza, Warszawa 2012.
Klimczak B. (2006), Etyka gospodarcza, Wrocław.
Kłopotliwe pamiątki. Trud dziedziczenia, pod red. Z. Budrewicz, M. Sienko, Kraków 2012.
Kociszewski A. (2000), Regionalny ruch kulturowy w Polsce, „Kutnowskie Zeszyty Regionalne” t. 4.
Kocurek K. (2011), Oddziaływanie polityki kulturalnej na rozwój regionalny, „Zeszyty Naukowe. Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie” nr 858.
Kolbuszewski J. (1993), Literackie oblicza regionalizmu, (w:) Region, regionalizm – pojęcia i rzeczywistość, pod red. K. Handke, Warszawa.
Komunikat Komisji Europejskiej. Europa 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu, Bruksela 2010.
Konopelko A. (2011), Demokracja partycypacyjna w samorządzie lokalnym, „Samorząd Terytorialny” nr 12.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 3, Warszawa 2003.
Kotras M. (2009), Przywództwo polityczne na poziomie regionu. Przykład województwa łódzkiego, Łódź.
Kowalczyk R. (2014), Czasopiśmiennictwo regionalistyczne w Polsce – pojęcie, ideowe podstawy, cechy, zadania, typy, „Przegląd Politologiczny” nr 2.
Kowalczyk R. (2008), Media lokalne w Polsce, t. 1, Poznań.
Kowalczyk R. (2009), Media lokalne w Polsce. Podręcznik akademicki, Poznań.
Kowalczyk R. (2013), Samorząd terytorialny i organizacje pozarządowe. XX lat doświadczeń III RP. Od wrogości do kooperacji, od niezrozumienia do porozumienia, (w:) Samorząd gminny w III Rzeczypospolitej. Doświadczenia i perspektywy, pod red. M. Klimka, J. Czerwa, B. Więckiewicza, Lublin.
Kowalczyk R. (2011), Samorząd terytorialny jako uczestnik komunikacji społecznej, „Przegląd Politologiczny” nr 4.
Kowalczyk R. (2009), Zadania mediów lokalnych w społeczeństwie obywatelskim, (w:) Media dawne i współczesne, praca zbiorowa pod redakcją B. Kosmanowej, t. 4, Poznań.
Kowalska S. (2011), Drogi i bezdroża ochrony polskiego dziedzictwa kulturowego w Polsce po 1989 roku, Poznań-Kalisz.
Koźmiński A. K. (2009), Transformacja – pytania bez odpowiedzi, (w:) 20 lat transformacji. Osiągnięcia, problemy, perspektywy, pod red. G. W. Kołodki, J. Tomkiewicza, Warszawa.
Kreowanie marki regionu, pod red. J. Witek, Szczecin 2011.
Krzysztofek K. (2000), Media w funkcjonowaniu instytucji politycznych. Implikacje dla Polski, (w:) Funkcjonowanie instytucji demokratycznych w Polsce. Zarządzanie w samorządach terytorialnych, pod red. J. Muszyńskiego, Gdynia-Warszawa.
Krzysztofek K. (1999), Polityka kulturalna w międzynarodowych raportach o kulturze, (w:) Problemy zarządzania sferą kultury i turystyki, pod red. K. Mazurek-Łopacińskiej, Warszawa-Wrocław.
Kulesza M. (2000), Transformacja ustroju administracyjnego Polski (1990-2000), „Studia Iuridica” nr XXXVIII.
Kultura – Polityka – Rozwój. O kulturze jako „dźwigni” rozwoju społecznego polskich metropolii i regionów, pod red. S. Szultki, P. Zbieranka, Gdańsk 2012.
Lokomotywa. Wpływ kultury na rozwój lokalny, pod red. A. Smalcerz, Bielsko-Biała 2011.
Matracka M. (2013), Apetyt na kulturę, „Fundusze Europejskie w Polsce” nr 29.
Mazur A. (2011), Sponsoring szansą dla kultury na przykładzie Kompanii Piwowarskiej SA, Kraków.
Media a regionalizm – kultura w mediach, pod red. A. Taborskiego, Olsztyn 2002.
Media a rozwój wspólnoty regionalnej, pod red. J. Szomburga, Gdańsk 2006.
Media publiczne. System medialny w Polsce – pytania i dezyderaty, pod red. P. Bielawskiego, A. Ostrowskiego, Wrocław 2010.
Michalczyk S. (1997), Czasopisma samorządowe a idea wolności prasy, „Samorząd Terytorialny” nr 5.
Michalczyk S. (2010), Demokracja medialna. Teoretyczna analiza problemu, Toruń.
Michalczyk S. (2000), Media lokalne w systemie komunikowania. Współczesne tendencje i uwarunkowania rozwojowe, Katowice.
Michałowski S. (2004), Samorząd terytorialny a społeczeństwo obywatelskie, (w:) Samorząd lokalny w Polsce. Społeczno-polityczne aspekty funkcjonowania, pod red. S. Michałowskiego i A. Pawłowskiej, Lublin.
Miejskie polityki kulturalne. Raport z badań, Warszawa 2013.
Misztal W. (2011), Dialog obywatelski we współczesnej Polsce, Lublin.
Model przywództwa – wymiar lokalny, krajowy, międzynarodowy, pod red. A. K. Piaseckiego, Kraków 2006.
Muzea prywatne/kolekcje lokalne. Raport z badań, opracowanie raportu M. Maciejewska, L. Graczyk, Warszawa-Bydgoszcz 2013.
Nowacka E. J. (2006), Polski samorząd terytorialny, Warszawa.
O pewnych aspektach obywatelskości, pod red. H. Domańskiego, A. Ostrowskiej, A. Rycharda, Warszawa 2000.
Oblicze polityczne regionów Polski – elity i społeczeństwo, pod red. M. Dajnowicz, Białystok 2008.
Od przemysłów kultury do kreatywnej gospodarki, pod red. A. Gwóźdź, Warszawa 2010.
Organizacje pozarządowe a rozwój regionalny, pod red. K. Gomółki, Elbląg 2011.
Pawłowska K., Swaryczewska M. (2001), Ochrona dziedzictwa kulturowego. Zarządzanie i partycypacja społeczna, Kraków.
Piasecki A. K. (2011), Modernizacja Polski lokalnej – fakty, mity, oceny, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica” nr 5.
Piasecki A. K. (2009), Samorząd terytorialny i wspólnoty lokalne, Warszawa.
Piasecki A. K. (2002), Władza w samorządzie terytorialnym III RP. Teoria i praktyka kadencji 1990-2002, Zielona Góra.
Pocztowski A. (2007), Zarządzanie zasobami ludzkimi, Warszawa.
Pokładecki J. (1996), Samorząd terytorialny w warunkach transformacji systemu politycznego w Polsce, Poznań.
Polak R. (2009), Demokracja lokalna – między prasą a władzą, Rzeszów.
Polityka lokalna, właściwości, determinanty, podmioty, pod red. E. Ganowicz i L. Rubisza, Toruń 2008.
Poznańska A. (2012), Komunikacja medialna a sfera publiczna. Szanse i zagrożenia, Jelenia Góra.
Prawelska-Skrzypek G. (2003), Polityka kulturalna polskich samorządów, Kraków.
Problemy zarządzania sferą kultury i turystyki, pod red. K. Mazurek-Łopacińskiej, Warszawa-Wrocław 1999.
Pronobis B. (2010), Rola prasy w samorządowym PR, (w:) Media w życiu publicznym – wybrane aspekty, pod red. A. Balczyńskiej-Kosman, Poznań.
Raport na temat funkcjonowania systemu ochrony dziedzictwa kulturowego w Polsce po roku 1989, pod red. J. Purchli, Kraków 2008.
Regionalizm – lokalizm – media, pod red. E. Chudzińskiego, Bochnia 2001.
Regulski J. (2000), Samorząd III Rzeczypospolitej. Koncepcja i realizacja, Warszawa.
Regulski J. (2005), Samorządna Polska, Warszawa.
Rewera M. (2010), Autorytet władzy samorządowej, (w:) 10-lecie funkcjonowania samorządu powiatowego (1999-2009). Doświadczenia i perspektywy, pod red. M. Klimka, J. Czerwa, Lublin.
Rudawska I., Bąkowska S. (2012), Wartość relacji władze samorządowe – klasa kreatywna, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” z. 4.
Rymaszewski B. (2006), Polska ochrona zabytków, Warszawa.
Sakowicz M. (2004), Zarządzanie informacją w układzie lokalnym, (w:) Samorząd lokalny w Polsce. Społeczno-polityczne aspekty funkcjonowania, pod red. S. Michałowskiego i A. Pawłowskiej, Lublin.
Samorząd gminny w III Rzeczypospolitej. Doświadczenia i perspektywy, pod red. M. Klimka, J. Czerwa, B. Więckiewicza, Lublin 2013.
Samorząd terytorialny w przestrzeni publicznej, pod red. Z. Zychowicza, Szczecin 2012.
Schmidt J., Brzezińska A. W. (2011), Kultura zmienia życie. Społeczne aspekty projektów kulturalnych w Wielkopolsce, „Człowiek i Społeczeństwo” t. XXXII.
Secler B. (2012), Medialny wymiar legitymizacji władzy, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne” nr 4.
Skoczek T. (2009), Media publiczne w Polsce, Warszawa.
Skórzyński J. (2009), Rewolucja Okrągłego Stołu, Kraków.
Sobocińska M. (2010), Kultura regionalna i jej wpływ na zachowania konsumentów, „Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu” nr 16.
Sokół W. (1997), Legitymizacja systemów politycznych, Lublin.
Społeczna odpowiedzialność. Aspekty teoretyczne i praktyczne, pod red. G. Poloka, Katowice 2011.
Sponsoring kultury. Raport TNS OBOP, oprac. M. Openchowska, grudzień 2010.
Sułkowski Ł. (2002), Procesy kulturowe w organizacji, Toruń-Łódź.
Szczudlińska-Kanoś A. (2013), Regionalne elity polityczne w Polsce, Kraków.
Szostok P. (2013), Prasa samorządowa czy prasa władz samorządowych? Katowice.
Szostok P., Rajczyk R. (2013), Komunikowanie lokalne w Polsce. O instrumentach polityki komunikacyjnej samorządów, Katowice.
Szromnik A. (2012), Marketing terytorialny. Miasto i region na rynku, Warszawa.
Świerczyńska-Głownia W. (2002), Media a władza, „Studia Medioznawcze” nr 2.
Throsby D. (2010), Ekonomia i kultura, Warszawa.
Tomczyk-Tołkacz J. (2013), Realizacja idei dobra wspólnego przez media lokalne na przykładzie mediów jeleniogórskich, (w:) Media w regionach – regiony w mediach, pod red. M. Ursela, A. Woźnego, Jelenia Góra.
Tyszka A. (1971), Uczestnictwo w kulturze. O różnorodności stylów życia, Warszawa.
Urbaniak P. (2013), Finansowanie pism kulturalnych w Polsce Ludowej i po 1989 roku na przykładzie Wrocławia, „Rocznik Historii Prasy Polskiej” t. XVI, z. 1.
Waldziński D. (2005), Polityka regionalna w Polsce w procesie przemian kulturowo-cywilizacyjnych, Olsztyn.
Wartości podstawowe samorządu terytorialnego i demokracji lokalnej, pod red. P. Swianiewicza, Warszawa 1997.
Wojciechowski E. (2003), Zarządzanie w samorządzie terytorialnym, Warszawa.
Zamęcki Ł. (2011), Społeczne podstawy ładu politycznego, Warszawa.
Zarządzanie instytucjami obywatelskimi i samorządowymi, pod red. K. Dąbrowskiego, Warszawa 2013.
Zarządzanie publiczne w lokalnej polityce społecznej, pod red. A. Frączkiewicz-Wronka, Warszawa 2007.
Zasada pomocniczości. Wymiar europejski, narodowy, regionalny i lokalny, pod red. A. Pawłowskiej, S. Grabowskiej, Rzeszów 2011.
Zięba-Załucka H. (2011), Demokracja a biurokracja, „Samorząd Terytorialny” nr 7-8.
Ziomek A. (2008), Wyzwania polityki spójności. Partnerstwo lokalne, jako instrument rozwoju regionalnego w Polsce, (w:) Polityka spójności – ocena i wyzwania. Materiały z konferencji, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.