Słowa kluczowe
Pan Kichot
translation series
textualisation series
Jak cytować
Abstrakt
Pan Kiehot by Günter Grass is one of many literary incarnations of Cervantes’s Don Quijote. Grass created his hero in a double manner: the character exists in the poem Pan Kiehot, published in Gleisdreieck in 1960, and a fragment of a chapter in The Tin Drum, the novel published in 1959. The poem has been translated six times into Polish, by Jan Koprowski, Krzysztof Karasek, Bolesław Fac, Zdzisław Jaskuła, Wojciech Woźniak and Ryszard Sobieszczański), whereas The Tin Drum, only once, by Sławomir Błaut. The article analyses all the translations into Polish, as well as the translation into Kashubian by Jan Trepczyk, in the context of the notion of translation series and textualisation series, proposed by Marta Skwara, and with reference to theorists of quixotism, such as Arne Melberg, Josè Ortega y Gasset and Michel Foucault, as well as to German and Polish critics of Grass’s work. The author draws conclusions about the challenge of a different form of interpretation, multiplied interpretation, which is facing the reader of a translation or textualisation series. Every translator who works on a text that has been translated before, must face various anxieties: “the anxiety of influence”, which is often coupled by horror vacui, and fear of imperfect rendition of source-texts meanings (as described by Jerzy Jarniewicz). Thanks to translation series, and works that constitute textualisation series together with translations, Grass’s Pan Kiehot is inscribed in entirely new interpretative framework: each new translation, thus, constitutes a challenge for the translator and for the imagination of a reader of the series.Bibliografia
Bloom H., Lęk przed wpływem. Teoria poezji, tłum. A Bielik-Robson, Kraków 2002.
Błaut S., Polak tłumaczy Grassa, w: Janion M., Günter Grass i polski Pan Kichot, Gdańsk 1999.
Cervantes Saavedra M. de, Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy, tłum. A. i Z. Czerny, Warszawa 1972.
Engels B., Das lyrische Umfeld der „Danziger Trilogie” von Günter Grass, Würzburg 2005.
Fac B., Emigration, w: idem, Gedichte, Gdańsk 1995.
Fac B., Przed dwukropkiem poszukuje się posłusznych słów, w: G. Grass, Wiersze wybrane, Gdańsk 1986.
Foucault M., Słowa i rzeczy, tłum. T. Komendant, Gdańsk 2006.
Gołąbk E., Kaszëbsczi słowôrz normatiwny, Gdańsk 2005.
Grass G., Blaszany bębenek, tłum. S. Błaut, Kraków 2004.
Grass G., Die Blechtrommel, München 2005.
Grass G., Wiersze wybrane, wybór, oprac., posłowie B. Fac, Gdańsk 1986.
Hamburger M., Moralist mit Narrenkappe. Die Lyrik des Günter Grass, „Text + Kritik”, z. 1/1a: Günter Grass.
Honsza N., Güntera Grassa portret własny, Wrocław 2000.
Janion M., Günter Grass i polski Pan Kichot, Gdańsk 1999.
Jarniewicz J., Horror vacui, czyli polityka nadmiaru w przekładzie, w: idem, Gościnność słowa. Szkice o przekładzie literackim, Kraków 2012.
Kaszyński S.H., Die Polengedichte von Günter Grass, „Studia Germanica Posnaniensia” 1983, t. 12.
Koprowski J., Do Güntera Grassa, w: Wiersze z podróży, Łódź 1989.
Krolow K., Günter Grass in seinen Gedichten, w: Grass. Kritik – Thesen–Analysen, red. M. Jurgensen, Bern – München 1973.
Krysztofiak M., Polnische Symbolik und Metaphorik in den Gedichten von Günter Grass und ihre Widerspiegelung in den polnischen Übersetzungen, w: Übersetzen, verstehen, Brücken bauen: geisteswissenschaftliches und literarisches Übersetzen im internationalen Kulturaustausch, red. A.P. Frank, Berlin 1993.
Melberg A., Teorie mimesis: repetycja, tłum. J. Balbierz, Kraków 2002.
Ortega y Gasset J., Medytacje o „Don Kichocie”, tłum. J. Wojcieszak, Warszawa 2008.
Ramułt S., Słownik języka pomorskiego, czyli kaszubskiego, scalił i znormalizował J. Treder, według wydań Akademii Umiejętności z roku 1893 i Polskiej Akademii Umiejętności z roku 1993, Gdańsk 2006.
Skwara M., Wyobraźnia badacza – od serii przekładowej do serii recepcyjnej, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka”, nr 23 (43), Poznań 2014.
Stolz D., Günter Grass. Der Schriftsteller. Eine Einführung, Göttingen 2005.
Sychta B., Słowniki gwar kaszubskich na tle kultury ludowej, t. 4, Wrocław 1970.
Światłowski Z., Portret z bębenkiem i ślimakiem, Gdańsk 2000.
Trepczyk J., Słownik polsko-kaszubski, oprac. naukowe, aneks J. Treder, Gdańsk 1994, t. 1.
Trepczyk J., Słownik polsko-kaszubski, oprac. naukowe, aneks J. Treder, Gdańsk 1994, t. 2.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Literackiej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).