Słowa kluczowe
modernist poetry
Romanticism
subjectivity
intertextuality
Jak cytować
Abstrakt
The article is an attempt to read Wiersze śródziemnomorskie (Mediterranean Poems) – one of the most prominent texts of the modernist Polish poet Aleksander Wat. The author is interested in the relation of this text with Romanticism, consisting not only in a variety of intertextual and aesthetic references, but, what is most significant, in the realization of a Romantic concept of subjectivity in the way of perceiving and experiencing the world. The author follows the demonstrations of this subjectivity in the consecutive fragments of the Mediterranean poem, indicating multifaceted character of Romantic trappings and dependencies, especially those of epistemological kind. This kind of reading of the Mediterranean poem inclines one to pose a fundamental question: why Wat, in a revisionist fashion, makes use of the Romantic diction in Mediterranean Poems, making of it a kind of a subcode of his own language? It happens so because the difficulties of modernist identity have their source in Romanticism, which, firstly, discovers the world as a domain of conflicting oppositions, secondly, – as a meditative consciousness questioning the substantive unity of the subject, thirdly, – subjectivity as a task to be realized by various types of articulations and narrations.Bibliografia
Baranowska M., Aleksander Wat: choroba wieku, w: Sporne postaci polskiej literatury współczesnej, red. A. Brodzka, Warszawa 1994.
Bielik-Robson A., Duch powierzchni. Rewizja romantyczna i filozofia, Kraków 2004.
Bielik-Robson A., Romantyzm, niedokończony projekt. Eseje, Kraków 2008.
Bielik–Robson A., Wstęp, w: Ch. Taylor, Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej, przeł. M. Gruszczyński et al., oprac. T. Gadacz, Warszawa 2001.
Bolecki W., Od „postmodernizmu” do „modernizmu” (Wat – inne doświadczenie), „Teksty Drugie” 2001, nr 2.
Cieśla-Korytowska M., O romantycznym poznaniu, Kraków 1997.
Jeleński K., Lumen obscurum. O poezji Aleksandra Wata, „Wiadomości” 1968, nr 45, s. 2.
Kozielski M., Czerń, śmierć, ciemność, „NaGłos” 1991, nr 5.
Kristeva J., Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie, przeł. M. Falski, Kraków 2007.
Łapiński Z., Sny nasze powszechne, „Tygodnik Powszechny” 1963, nr 11.
Miłosz C., Przedmowa, w: A. Wat, Mój wiek. Pamiętnik mówiony, rozmowy prowadził i przedmową opatrzył C. Miłosz, do druku przygotowała L. Ciołkoszowa, Warszawa 1998, t. 1.
Novalis, Kwietny pył, w: Manifesty romantyzmu 1790–1830. Anglia, Niemcy, Francja, wybór i oprac. A. Kowalczykowa, Warszawa 1975.
Nycz R., Język modernizmu. Prolegomena historycznoliterackie, Wrocław 1997.
Pietrych K., O „Wierszach śródziemnomorskich” Aleksandra Wata, Warszawa 1999.
Pietrych P., Aleksander Wat w Polsce powojennej (1946–1953). Teksty i konteksty, Kielce 2011.
Stankowska A., „żeby nie widzieć oczu zapatrzonych w nic”. O twórczości Czesława Miłosza, Poznań 2013.
Wat A., Korespondencja, t. 1, oprac. A. Kowalczykowa, Warszawa 2005.
Venclova T., Aleksander Wat. Obrazoburca, przeł. J. Goślicki, Kraków 1997.
Wat A., Dziennik bez samogłosek, oprac. i przypisy K. i P. Pietrychowie, Warszawa 2001.
Wat A., Rapsodie polityczne, w: idem, Świat na haku i pod kluczem, oprac. K. Rutkowski, Warszawa 1991, s. 292.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Literackiej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).