Słowa kluczowe
Holocaust
post-memory
old age
friendship
poetry after 1989
Jak cytować
Abstrakt
The article is an interpretation of the eponymous long poem from Tadeusz Różewicz’s volume nożyk profesora [professor’s knife]. The first part discusses the modes modes of narration of the experience of the Holocaust. The discussion focuses on meanings of the words “memory” and “history”, on the ironic use of pastoral convention, and on the transformation of the metaphor from Cyprian Norwid’s Przeszłość [The Past]. The poem recycling from the volume zawsze fragment. recycling is an important context. The second part of the article is devoted to the friendship between Tadeusz Różewicz and Mieczysław Porębski. The description of the friends’ breakfast points out to an interpretation of their relation in the context of their wartime biography: a death camp for Porębski, and resistance fighting for Różewicz. The poet, in spite of his memory and long-time friendship with the former prisoner, presents the Holocaust as a mediated experience that is virtually inaccessible. However, in many ways he still tries to bring it closer to the reader and does not let the reader forget it.
Bibliografia
Barańczak S., Norwid: obecność nieobecnego, w: idem, Tablica z Macondo, Londyn 1990.
Cieślak R., Palimpsesty pamięci – estetyczne ślady obrazu wojny w twórczości Tadeusza Różewicza. Próba analizy fenomenologicznej, w: Wojna i postpamięć, red. Z. Majchrowski, W. Owczarski, Gdańsk 2011.
Głowiński M., Norwida wiersze-przypowieści, Ciemne alegorie Norwida, w: idem, Prace wybrane, t. 5: Intertekstualność, groteska, parabola. Szkice ogólne i interpretacje, Kraków 2000.
Janion M., To, co trwa, „Twórczość” 2000, nr 5.
Kłosiński K., Imię Róży, „Pamiętnik Literacki” 1999, z. 1.
Kunz T., Strategie negatywne w poezji Tadeusza Różewicza. Od poetyki tekstu do poetyki lektury, Kraków 2005.
Różewicz T., nożyk profesora, Wrocław 2001.
Różewicz T., Zwierciadło. Poematy wybrane, wybór, wstęp M. Porębski, Kraków 1998.
Skrendo A., Tadeusz Różewicz i granice literatury. Poetyka i etyka transgresji, Kraków 2002.
Szczukowski D., Zagłada a doświadczenie literatury, w: idem, Tadeusz Różewicz wobec niewyrażalnego, Kraków 2008.
Szymborska W., Koniec i początek, Poznań 1996.
Śniedziewski P., Mallarmé – Norwid. Milczenie i poetycki modernizm we Francji oraz w Polsce, Poznań 2008.
Ubertowska A., Przepisywanie Zagłady. Szoah w późnych poematach Tadeusza Różewicza, w: Powracając do Różewicza, red. Z . Majchrowski, Gdańsk 2006.
Ubertowska A., Tadeusz Różewicz a literatura niemiecka, Kraków 2001.
Zadura B., Nocne życie, Wrocław 2008.
Zadura B., Wszystko, Wrocław 2008.
Żukowski T., Poezja i peryferie historii, „Res Publica Nowa” 2001, nr 7.
Żukowski T., Zagłada a język poetyki Tadeusza Różewicza, w: Literatura polska wobec Zagłady, red. A. Brodzka, D. Krawczyńska, J. Leociak, Warszawa 2000.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Literackiej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).