Abstrakt
Artykuł dotyczy polityki Francji wobec zjednoczenia Niemiec. Francja po II wojnie światowej dążyła do utrzymania dobrych relacji z Republiką Federalną Niemiec i Niemiecką Republiką Demokratyczną. Francuzi w sprawie zjednoczenia Niemiec stawiali szereg warunków podkreślając, że zjednoczenie powinno odbyć się w wyniku porozumienia obu państw niemieckich i za zgodą sąsiadów. Francuscy prezydenci, Charles de Gaulle, Georges Pompidou, Valery Giscard d’Estaing i François Mitterrand, starali się prowadzić politykę tenir le range w kontaktach z Niemcami.Bibliografia
Allemagne: 25 ans après la Réunification, le défi de l’accueil des réfugiés, http://www.leparisien.fr/international/allemagne-25-ans-apres-la-reunification-le-defi-de-l-accueildes-refugies-03-10-2015-5151727.php#xtref=https%3A%2F%2Fwww.google.pl%2F, 2.10.2015.
Andrzejewski I. (1990), Francja a jedność niemiecka, „Zeszyty Niemcoznawcze PISM”, nr V (4).
Asholt W., Kolboom I. (1992), Frankreich und das vereinte Deutschland. Ein Rückblick nach vorn, „Europa – Archiv”, nr 7.
Attali J. (1995), Verbatim. Chronique des annés 1998–1991, Paris.
Barzini L. (2001), Europejczycy, Warszawa.
Begegnung mit Studenten, Intellektuellen und Künstlern an der Karl-Marx Universität in Leipzig am 21. Dezember 1989 (Auszüge). Erklärungen des französischen Staatspräsidentn François Mitterrand zur Deutschen Frage (1990), „Blätter für deutsche und internationale Politik”, nr 2.
Bender K.-H. (1995), Mitterrand und die Deutschen. Die Wiedervereinigung der Karolingen, Bonn.
Burger W. (1994), Zjednoczenie Niemiec. Społeczno-polityczne i międzynarodowe uwarunkowania, Szczecin.
Czapliński W., Janicki L. (1991), Ważniejsze problemy prawne zjednoczenia Niemiec (z prawnego punktu widzenia), „Przegląd Zachodni”, nr 1.
Cziomer E. (1997), Zarys historii Niemiec powojennych 1945–1995, Warszawa–Kraków.
Czubiński A. (1991a), Przyspieszenie procesu jednoczenia Niemiec, w: Droga Niemców do ponownego zjednoczenia państwa 1949–1990, red. A. Czubiński, Poznań.
Czubiński A. (1991b), Kwestia niemiecka po II wojnie światowej, w: Droga Niemców do ponownego zjednoczenia państwa 1949–1990, red. A. Czubiński, Poznań.
Czubiński A. (1992), Wybrane problemy historii Niemiec XIX i XX wieku, Poznań.
Dokument nr 13, Układ o ostatecznym uregulowaniu sprawy Niemiec (Układ 2+4 z 12 IX 1990 roku), w: A. Czubiński (1991), Droga Niemców do ponownego zjednoczenia państwa 1949–1990,
Poznań.
Dokument nr 3, Dziesięciopunktowy program kanclerza Helmuta Kohla w sprawie zjednoczenie Niemiec z 28 XI 1989 roku, w: A. Czubiński (1991), Droga Niemców do ponownego zjednoczenia
państwa 1949–1990, Poznań.
Dominik E. (2001), Charles de Gaulle: polityk i wizjoner, Warszawa.
Gallet É. (2012), La réception du processus d’unification de l’Allemagne dans les médias britanniques en 1989 et en 1990, „Mémoire(s), identité(s), marginalité(s) dans le monde occidental
contemporain: mimmoc”, nr 8, http://mimmoc.revues.org/1068, 12.10.2015.
Genscher H.-D. (1995), Erinnerungen, Berlin.
Giesbert F.-O. (1997), François Mitterrand: die Biographie, Berlin.
Görtemaker M. (1996), Verhandlungen mit den Vier Mächten w: Der Weg zur politischen Einheit. Deutschland seit Mitte der achtziger Jahre, „Informationen zur politischen Bildung”,
nr 250.
Grosser A. (1990), Es könnte doch noch schlimmer sein… Eine kritische Betrachtung aus Paris, w: Angst vor Deutschland. Die neue Rolle der Bundesrepublik in Europa und in der Welt, red.
U. Wickert, Hamburg.
Guérin-Sendelbach V. (1993), Ein Tandem für Europa? Die deutsch-französische Zusammenarbeit der achtziger Jahre, Bonn.
Guérin-Sendelbach V. (1997), Wiedervereinigung, w: R. Picht, V. Hoffmann-Martinot, R. Lassare, P. Theiner, Fremde Freunde. Deutsche und Franzosen vor dem 21. Jahrhundert, München.
Hacke Ch. (2003), Die Aussenpolitik der Bundesrepublik Deutschland. Von Konrad Adenauer bis Gerhard Schröder, Berlin.
Hailbronner K. (1994), Prawne aspekty zjednoczenia dwóch państw niemieckich, „Przegląd Zachodni”, nr 4.
Hatys S. (1990), Stany Zjednoczone wobec jedności Niemiec, „Zeszyty Niemcoznawcze”, Warszawa.
Husson E. (2008), Inne Niemcy, Warszawa.
Janicki L. (1991), Konstytucyjnoprawne podłoże i skutki zjednoczenia, w: Droga Niemców do ponownego zjednoczenia państwa 1949–1990, red. A. Czubiński, Poznań.
Kaiser K. (1991), Deutschlands Vereinigung. Die internationale Aspekte. Mit dem wichtigen Dokumenten, Bonn.
Kiwerska J. (1996), Międzynarodowe uwarunkowania zjednoczenia Niemiec, w: Zjednoczenie Niemiec. Studia politologiczno-ekonomiczno-prawne, red. L. Janicki, B. Koszel, W. Wilczyński, Poznań.
Kiwerska J. (2004), Stosunki francusko-niemieckie, w: Zjednoczone Niemcy. Bilans przemian ekonomicznych,
społecznych i politycznych (1990–2002), red. P. Kalka, J. Kiperska, Poznań.
Kohl H. (1999), Pragnąłem jedności Niemiec. Kai Diekman, Ralf Georg Reuth relacjonują rozmowy z Kanclerzem, Warszawa.
Kohl H. (2007), Erinnerungen 1990–1994, München.
Kolboom I. (1991), Deutschlandbilder der Franzosen: Der Tod der Dauerdeutschen, w: G. Trautmann, Die hässlichen Deutschen?, Darmstadt.
Koszel B. (1996), Niemcy w poszukiwaniu nowego miejsca w Europie i świecie, w: Zjednoczenie Niemiec. Studia politologiczno-ekonomiczno-prawne, red. L. Janicki, B. Koszel, W. Wilczyński, Poznań.
Koszel B. (2004), Przyszłość zjednoczonej Europy w koncepcjach Niemiec i Francji, „Przegląd Zachodni”, nr 3.
Krasuski J. (1996), Historyczne przesłanki podziału i jedności Niemiec, w: Zjednoczenie Niemiec. Studia politologiczno-ekonomiczno-prawne, red. L. Janicki, B. Koszel, W. Wilczyński,
Poznań.
Kukułka J. (1996), Historia współczesna stosunków międzynarodowych 1945–1996, Warszawa.
L’Allemagne fête les 25 ans de sa réunification sur fond de crise des réfugiés, http://www.france24.com/fr/20151003-allemagne-fete-25-ans-reunification-rda-merkel-crise-refugies-migrants,
10.2015.
La crise des réfugiés pèse sur l’anniversaire de la réunification allemande, http://www.lepoint.fr/monde/la-crise-des-refugies-pese-sur-l-anniversaire-de-la-reunificationallemande-
-10-2015-1970341_24.php, 12.10.2015.
Łastawski K. (2006), Historia integracji europejskiej, Toruń.
Łukaszewski J. (1998), Francja a integracja europejska. Pół wieku ewolucji, w: J. Kranz, J. Reiter, Drogi do Europy, Warszawa.
Maull H. W., Meimeth M., Neβhöver Ch. (1997), Frankreich – Die verhinderte Groβmacht?, w: H. W. Maull, M. Meimeth, Ch. Neβhöver, Die verhinderte Groβmacht. Frankreich Sicherheitspolitik nach dem Ende des Ost-West – Konflikts, Hemsbach.
Mazur Z. (1990a), Plan Kohla, „Przegląd Zachodni”, nr 3.
Mazur Z. (1990b), Pierwsze reakcje na plan Kohla, „Przegląd Zachodni”, nr 4.
Mikołajczyk M. (2007), Jean Monnet. Inspirator zjednoczenia Europy, Poznań.
Moisi D. (1991), Auf ein neues „Deutschland über alles”? Sorgen der Französischen Eliten nach dem. 9. November 1989, w: Die häβlichen Deutschen? Deutschland im Spiegel der westlichen
und östlichen Nachbarn, red. G. Trautmann, Darmstadt.
Parzymies S. (1990), Francja wobec jedności Niemiec, „Sprawy Międzynarodowe”, nr 7–8.
Parzymies S. (1994), Przyjaźń z rozsądku. Francja i Niemcy w nowej Europie, Warszawa.
Pastusiak L. (1972), Wielkie mocarstwa wobec podziału i zjednoczenia Niemiec, Katowice.
Reunifiaction – Francfort déroule le tapis rouge pour les 25 ans de la réunification allemande, http://www.lepetitjournal.com/francfort/accueil/actualite/226584-reunification-francfort-deroulele-tapis-rouge-pour-les-25-ans-de-la-reunification-allemande, 12.10.2015.
Rice C., Zelikow P. (1997), Sternstunde der Diplomatie. Die Deutsche Einheit und das Ende der Spaltung Europas, Berlin.
Riklin A. (1964), Das Berlinproblem, Köln.
Romaniuk-Całkowska E. (2004), Rola Francji w integracji politycznej Europy Zachodniej, Toruń.
Schabert T. (2002), Wie Weltgeschichte gemacht wird. Frankreich und die Deutsche Einheit, Stuttgart.
Stadtmüller E. (2002), Niemcy w latach dziewięćdziesiątych, w: Z. Cesarz, E. Stadtmüller, Problemy polityczne współczesnego świata, Wrocław.
Stefanowicz J. (1996), Od Kapeta do Mitterranda. Tysiącletni sen o potędze, Warszawa.
Stolarczyk M. (1995), Podział i zjednoczenie Niemiec jako elementy ładów europejskich po drugiej wojnie światowej, Katowice.
Szeptycki A. (2005), Francja czy Europa? Dziedzictwo generała de Gaulle’a w polityce zagranicznej V Republiki, Warszawa.
Teltschick H. (1992), 329 dni. Zjednoczenie Niemiec w zapiskach doradcy kanclerza, Warszawa.
Tomala M. (1990), Polska wobec problem zjednoczenia Niemiec, „Zeszyty Niemcoznawcze”, Warszawa.
Tomala M. (2000), Zjednoczenie Niemiec. Reakcje Polaków, Warszawa.
Traité de l’Elysée (22 janvier 1963), http://www.france-allemagne.fr/Traite-de-l-Elysee-22-janvier-1963,0029.html, 11.10.2016.
Trocini F. (2012), Italian reactions to German reunification – Prejudice and reciprocal misunderstandings,
„Mémoire(s), identité(s), marginalité(s) dans le monde occidental contemporain: mimmoc”, nr 8, http://www.openaccessarticles.com/read/380461-1_Italian_reactions_to_
German_reunification_-_Prejudice_and_reciprocal_misunderstandings, 12.10.2015.
Vertrag über die Beziehungen zwischen der Bundesrepublik Deutschland und den Drei Mächten (Deutschlandvertrag) vom 26. Mai 1952 in der Fassung vom 23. Oktober 1954, http://www.
documentarchiv.de/brd/dtlvertrag.html, 11.10.2016.
Watson A. (1998), Niemcy. Kim są teraz?, Poznań.
Weisenfeld E. (1986), Welches Deutschland soll es sein? Frankreich und das deutsche Einheit seit 1945, München.
Wiaderny-Bidzińska K. (2000), Polityczna integracja Europy Zachodniej, Toruń–Warszawa.
Wickert U. (1990), Weshalb noch Angst vor Deutschland?, w: Angst vor Deutschland. Die neue Rolle der Bundesrepublik in Europa und in der Welt, red. U. Wickert, Hamburg.
Wolff-Powęska A. (2000), Problem niemiecki po zjednoczeniu, „Zeszyty Instytutu Zachodniego”, nr 19.
Yost D. (1990), Frankreich in einem neuen Unfeld, „Europa Archiv”, nr 23.
Zwei Staaten (1989), „Der Spiegel”, nr 52.