Abstrakt
Zmiany w strukturze zagospodarowania przestrzennego Polski następują w sposób daleki od zasad zrównoważonego rozwoju. Polskie prawodawstwo nie wykształciło mechanizmów pozwalających na skuteczną ochronę terenów przed chaotyczną zabudową. Dotychczasowe mechanizmy bazujące na planach strefowych zawiodły. Negatywne efekty zostały zauważone przez administrację rządową, która przystąpiła do sporządzania założeń polityki miejskiej. Celem tego dokumentu ma być zahamowanie niekontrolowanej suburbanizacji, ułatwienie rewitalizacji dzielnic centralnych i zmniejszenie uzależnienia od samochodu. Niniejszy artykuł zawiera rozważania nad koniecznymi zmianami w polityce urbanistycznej państwa. Przedstawiono w nim najważniejsze problemy rozwoju przestrzennego i możliwe rozwiązania. Autorzy porównują najlepszą zagraniczną praktykę i pokazują możliwości jej aplikacji w warunkach polskich.
Bibliografia
Alexander C. 2008. Język wzorców. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot.
Apel D., Böhme C., Meyer U., Preisler-Holl L. 2001. Szenarien und Potenziale einer nachhaltigflächensparenden und landschaftsschonenden Siedlungsentwicklung. UBA-Berichte 1/00, Erich Schmidt Verlag – DIFU, Berlin.
Ast R. 2001. Kształtowanie przestrzeni regionów i miast. Wybrane zagadnienia. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań.
Calthorpe P., Fulton W. 2001. The Regional City. Island Press, Washington DC.
Calthrope P. 1993. The Next American Metropolis: Ecology, Community and the American Dream. Princeton Architectural Press, New York.
Cymerman R., Podciborski T. 2004. Propozycja metody oceny ładu przestrzennego przy analizie stanu zagospodarowania obszarów wiejskich. Acta Scienttiarum Polonorum, 3(1): 31–45.
Czarnecki W. 1965. Planowanie miast i osiedli. T. II. Miejsca pracy i zamieszkania. Państwowe Wydawnictwa Naukowe, Warszawa.
Dąbrowska-Milewska G. 2010. Standardy urbanistyczne dla terenów mieszkaniowych – wybrane zagadnienia. Architecturae et. Artibus, 1.
Duany A., Plater-Zyberk E. i in. 2002. Lexicon for the New Urbanism (http://www.dpz.com/pdf/LEXICON_.PDF).
Duany A., Plater-Zyberk E., Speck J., 2001. Suburban Nation: The Rise of Sprawl and the Decline of American Dream. North Point Press, New York.
Duany A., Speck J., Lyndon M. 2010. The Smart Growth Manual. McGraw-Hill, New York.
Gajny I., Jeleński T. 2013. Globalizacja i tożsamość: wybrane narzędzia ochrony tożsamości miejsc na przykładach brytyjskich (http://intbaupoland.com/artykuly.html; dostęp: 20.10.2013
Gehl J. 2009. Życie między budynkami. Wydawnictwo RAM, Kraków.
Kegler H. 2006. Suburbanizacja. Międzynarodowe tendencje i praktyczne możliwości działania. [W:] T. Ossowicz, T. Zipser (red.), Urbanistyka w działaniu. Teoria i praktyka. Urbanista, Warszawa, s. 76–100.
Komornicki T., Śleszynski P., Rosik P., Pomianowski W., Stepniak M., Silka P. 2010. Dostępność przestrzenna jako przesłanka kształtowania polskiej polityki transportowej. Biuletyn KPZK PAN, 241: 6–163.
Krier L. 1977. The City Within the City. A+U, Special Issue: 69–152.
Krier L. 2007. Architecture. Choice or Fate. Papadakis Publisher, Berkshire, UK.
Krier L. 2011. Architektura wspólnoty. Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk.
LEED 2009 for Neighborhood Development, Congress for the New Urbanism, Natural Resources Defense Council, U.S. Green Building Council, 2012.
Litman T.A. 2011. Economic Value of Walkability. Victoria Transport Policy Institute (www.vtpi.org, s. 1–28).
Monheim H. 2009. Nahmobilität – Chance für mehr Lebens- und Bewegungsqualität und effizienten Verkehr. Mobilogisch! 4.
Niedzielski M.A., Śleszyński P. 2008. Analyzing accessibility by transport mode in Warsaw. Geographia Polonica 81, 2: 61–78.
Olbrysz A., Jacek Koziński J. 2011. Raport o finansowych efektach polskiego systemu gospodarowania przestrzenią. Piaseczno.
Olson J. 2010. The Five-Minute Walk: More than Just a Circle (http://olsonplanning.com/2010/08/23/the-five-minute-walk-more-than-just-a-circle/).
Perry C. 1974. The Neighborhood Unit, Neighborhood and Community Planning. Regional Survey of New York and its Environs, VII, Monograph One: 21–140.
Salingaros N.A. 2010. Twelve Lectures on Architecture. Algorithmic Sustainable Design. Umbau-Verlag, Hamburg.
Sorlien S. 2010. Neighborhood Conservation Code. A Transect-Based Infill Code for Planning and Zoning. Center for Applied Transect Studies.
Stangel M. 2013. Kształtowanie współczesnych obszarów miejskich w kontekście zrównoważonego rozwoju. Wydawnictwo Politechniki Gliwickiej, Gliwice.
Staszewska S. 2013. Urbanizacja przestrzenna strefy podmiejskiej. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Śleszyński P. 2013. Propozycja kompleksowej koncepcji wskaźników zagospodarowania i ładu przestrzennego. [W:] P. Śleszyński (red.), Wskaźniki zagospodarowania i ładu przestrzennego w gminach. Biuletyn KPZK PAN, 252: 176–232.
Śleszyński P., Górczyńska M., Deręgowska A., Zielińska B. 2012. Analiza stanu i uwarunkowań prac planistycznych w gminach na koniec 2011 roku. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, Warszawa.
Tachieva G. 2010. Sprawl Repair Manual. Island Press, Washington DC.
Talen E. 2009. Urban Design Reclaimed. Tools, Techniques, and Strategies for Planners. American Planning Association, Planners Press, Chicago.
UDA 2004. The Architectural Pattern Book. W.W. Norton & Company Ltd., Castle House, London.
Ziobrowski Z. 2012. Urbanistyczne wymiary miast. IRM, Kraków.