Abstrakt
This article seeks to show changes in the socio-economic structure of the thirty largest Polish cities, in topological relations, and in the type of socio-economic differences among them. The research was carried out at three analytical levels: of the unitary variables chosen, principal components, and in a synthetic approach (cluster analysis). To assess structural changes, use was made of comparative statics involving an analysis of the 1998 and 2008 situations. The period analysed was one of dynamic changes in the determinants of the socio-economic development of Polish cities, with four reforms of key significance being introduced, not all of them crowned with success, but also a period marking the start of a decline in demographic dynamics and of suburbanisation processes. It is also treated as a time of transition from a quantitative to a qualitative type of urban development, as indicated by improving services in the sphere of municipal infrastructure. Those processes are connected with the restructuring of the economy, in particular with its distinctly post-industrial orientation, which is especially readily visible in the case of the Upper Silesian Industrial District (a mining and heavy-industry region). The research corroborated the highly specific type of development of the towns of this region as well as the unique position of the Polish capital city. It also showed that the changes which determined the tendencies of transformation of the Polish cities were mainly those in demography, housing situation, level of health care, and level of entrepreneurship.
Bibliografia
Chojnicki Z., Czyż T., Parysek J. 1999. Transformation and dilemmas of the Polish economy. [In:] F. Carter, W. Maik (eds), Shock–shift in an enlarged Europe. The geography of socio-economic change in East-Central Europe after 1898. Ashgate, Aldershot, p. 7–26.
Churski P. 2008. Czynniki rozwoju regionalnego i polityka regionalna w Polsce w okresie integracji z Unią Europejską. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Domański R. 1998. Nieliniowa polityka gospodarczego rozwoju miasta (propozycja dla Poznania). Biuletyn KPZK PAN, 181: 3–32.
Knox P.L. 1995. World cities in a world system. Cambridge Univ. Press, Cambridge, p. 3–20.
Knox P.L. 2002. World cities and the organization of global space. [In:] R.J. Johnson, P.J. Taylor, M.J. Watts (eds), Geographies of global change. Remapping the World. Blackwell, Oxford, p. 328–339.
Parysek J.J. 2005. Miasta polskie na przełomie XX i XXI wieku. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Parysek J.J. 2008. Polityka regionalna i planowanie regionalne w Polsce. [In:] O nowy kształt badań regionalnych w geografii i gospodarce przestrzennej. Biuletyn KPZK PAN, 237: 9–35.
Parysek J.J., Mierzejewska L. 2005. Między dezurbanizacja a reurbanizacją. Nowe oblicze urbanizacji w Polsce. [In:] I. Jażdżewska (ed.), Współczesne procesy urbanizacji i ich skutki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, p. 47–56.
Parysek J., Mierzejewska L. 2009a. Income and expenditure of the Polish population in 2006 (an analysis of the regional diversification). Bulletin of Geography. Socio-economic Series 13/1010: 89–102.
Parysek J.J., Mierzejewska L. 2009b. Incomes and Spending of the Polish Population in 2006: Regional Differences in the Structure of Consumption in a Multivariate Approach. [In:] A. Tavidze (ed.), Progress in Economics Research. Vol. 18. Nova Publishers, Hauppauge NY.
Parysek J.J., Mierzejewska L. 2009c. Zmiany społeczno-ekonomicznej struktury przestrzennej Polski w układzie regionalnym (w latach 1999–2006). Czasopismo Geograficzne, 80(1–2): 3–27.
Parysek J.J., Mierzejewska L. 2010. Regionalne zróżnicowanie dochodów i wydatków oraz struktury spożycia ludności Polski w latach 1999–2006. Biuletyn Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Seria Rozwój Regionalny.
Pietrzyk I. 2007. Polityka regionalna Unii Europejskiej i regiony w państwach członkowskich. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Sassen S. 1991. The Global City. Princeton Univ. Press, Princeton NJ.
Sassen S. 2005. The Global City: Introducing to Concept. Brown Journal of World Affairs, XI(2): 27–43.
Wdowicka M. 2004. Inwestycje zagraniczne w Polsce w okresie transformacji ustrojowej. [In:] J. Parysek (ed.), Rozwój regionalny i lokalny w Polsce w latach 1989–2002. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, p. 45–61.
Wdowicka M. 2005. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne i inwestycje samorządowe w Polsce w latach 1989–2002. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Wdowicka M. 2006. Foreign investment capital in Poland and its spatial distribution since 1999. [In:] M. Czerny (ed.), Poland in the geographical centre of Europe: Political, social and economic consequences. Nova Science Publishers, New York, p. 115–138.
Woś B. 2005. Rozwój regionów i polityka regionalna w Unii Europejskiej oraz w Polsce. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.