Abstrakt
Celem artykułu jest propozycja oraz omówienie wskaźnika, który pozwala na analizę dochodów osobistych ludności na poziomie lokalnym w Polsce. Wskaźnik skonstruowano, wykorzystując: dochody gmin z tytułu podatku od osób fizycznych per capita oraz dochody gmin z tytułu podatku rolnego per capita. W artykule przedstawiono kolejno: (1) dotychczas stosowane miary dochodu w badaniach przestrzennych, (2) teoretyczne oraz empiryczne uzasadnienie doboru wybranych wskaźników jako miar wielkości składających się na dochody osobiste ludności, (3) zróżnicowanie przestrzenne dochodów osobistych ludności w Polsce przy wykorzystaniu wskaźnika dochodów osobistych ludności na poziomie lokalnym oraz (4) korzyści i ograniczenia posługiwania się przedstawionym wskaźnikiem, a także kierunki dalszych badań.
Bibliografia
Bański J. 2005. Sukces gospodarczy na obszarach wiejskich. [W:] B. Głębocki, U. Kaczmarek (red.), Obszary sukcesu na polskiej wsi. Studia Obszarów Wiejskich, 7: 9–20.
Bański J. 2008a. Strefa podmiejska – już nie miasto, jeszcze nie wieś. [W:] A. Jezierska-Thole, L. Kozłowski (red.), Gospodarka przestrzenna w strefie kontinuum miejsko-wiejskiego w Polsce. Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń, s. 29–43.
Bański J. 2008b. Wiejskie obszary sukcesu gospodarczego. Studia Obszarów Wiejskich, 14.
Bański J. 2009. Typy obszarów funkcjonalnych w Polsce, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa.
Black J. 2008. Słownik ekonomii. PWN, Warszawa.
Churski P. 2011. Spójność a przestrzeń – dylematy polityki regionalnej. Biuletyn Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej UAM, Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 15: 99–108.
Duś E. 2010. Przestrzenne zróżnicowanie dochodów własnych w budżetach gmin województwa śląskiego. Acta Geographica Silesiana, 7: 17–22.
Dynowska J., Rudowicz E. 2007. Oddziaływanie samorządu terytorialnego na rozwój lokalny gmin. Acta Scientarum Polonorum. Oeconomia, 6, 2: 27–35.
Dziewięcka-Bokun L. 2004. Europejski Komitet Spójności Społecznej. Zrewidowana strategia spójności społecznej (http://www.duw.pl/files/unia_europejska/EKSS.ppt, dostęp 8.12.2011).
Gorzelak G., Smętkowski M. 2005. Metropolia i jej region w gospodarce informacyjnej. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Hryniewicz J. 1998. Wymiary rozwoju gospodarczego gmin. [W:] G. Gorzelak, B. Jałowiecki (red.), Koniunktura gospodarcza i mobilizacja społeczna w gminach. EUROREG, Warszawa, s. 58–80.
Identyfikacja i delimitacja obszarów problemowych i strategicznej interwencji w Polsce. 2009. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Instytut Badań Strukturalnych, Warszawa.
Informacja dotycząca rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych (za lata 2004–2008). Ministerstwo Finansów, Departament Podatków Bezpośrednich, Warszawa.
Karwacki A. 2009. Spójność – kluczowe pojęcie dla współczesnej polityki społecznej (inspiracje, tropy i wyzwania). Studia Socjologiczne, 192, 1: 9–51.
Kossowski T., Motek P. 2009. Spatial modeling of the local public finance in Poland. [W:] T. Markowski, M. Turała (red.), Theoretical and Practical Aspects of Urban and Regional Development. Studia Regionalia, 24: 152–167.
Kruszka K. (red.) 2010. Dojazdy do pracy w Polsce. Terytorialna analiza przepływów ludności związanych z zatrudnieniem. Urząd Statystyczny w Poznaniu, Poznań.
Kumor P. 2009. Współzależność nierówności płac ze wzrostem gospodarczym w Polsce. Wiadomości Statystyczne, 7: 10–28.
Leszczyńska M. 2007. Zróżnicowanie dochodów ludności rolniczej i ich uwarunkowania. Prace Naukowe Wydziału Ekonomii Uniwersytetu Rzeszowskiego, Monografie i Opracowania, 2.
Miszczuk A. 2007. Finansowe podstawy działalności jednostek samorządu terytorialnego. [W:] A. Miszczuk, M. Miszczuk, K. Żuk (red.), Gospodarka samorządu terytorialnego. PWN, Warszawa, s. 51–106.
Morawski L. 2011. Imputacja wynagrodzeń brutto z pracy stałej w badaniach budżetów gospodarstw domowych. Wiadomości Statystyczne, 1: 19–30.
Motek P. 2007. Podatki lokalne jako instrument oddziaływania na rozwój społeczno-gospodarczy. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Motek P. 2009. Dochody gmin i miast na prawach powiatu z podatków lokalnych. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 39, 2: 208–215.
Motek P. 2011. Przestrzenne zróżnicowanie dochodów gmin z podatku rolnego. Biuletyn Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej UAM. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 14: 43–55.
Raczyk A. 2007. Dochodowość i efektywność gospodarki w Polsce w układach lokalnych. [W:] P. Brezdeń, S. Grykień (red.), Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno-przestrzennych. Od lokalnego do globalnego wymiaru gospodarowania przestrzenią – nowe jakości przestrzeni społeczno-ekonomicznej. Uniwersytet Wrocławski, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Wrocław, s. 237–248.
Raczyk A., Dobrowolska-Kaniewska H. 2006. Economic activity and migration at the local scale. Bulletin of Geography. Socio-Economic Series, 5: 65–76.
Rosner A. (red.) 2007. Zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich a zróżnicowanie dynamiki przemian. Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Warszawa.
Smętkowski M. 2001. Nowe relacje między metropolią i regionem w gospodarce informacyjnej. Studia Regionalne i Lokalne, 7: 83–101.
Swianiewicz P. 2001. Czy wielkie gminy są bogate? Studia Regionalne i Lokalne, 7: 25–40.
Tarkowski M. 2004. Poziom i dynamika wewnątrzregionalnych zróżnicowań rozwoju w układzie centra–
peryferie w Polsce w latach 1994–2002. [W:] E. Jakubowicz, A. Raczyk (red.), Regionalny
wymiar integracji europejskiej. Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, s. 181–187.
Tarnowska A. 2010. Mikroekonomiczny i makroekonomiczny rachunek dochodów rolniczych. Wiadomości Statystyczne, 5: 56–69.
Turała M. 2009. Metropolitan areas in Poland – financial dimension. [W:] T. Markowski, M. Turała (red.), Theoretical and Practical Aspects of Urban and Regional Development. Studia Regionalia, 24: 96–127.
Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz.U. 1984, nr 52, poz. 268, z późn. zm.).
Ustawa z dnia 26 lipca o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 1991, nr 80, poz. 350, z późn. zm.).
Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. 2003, nr 203, poz. 1966, z późn. zm.).
Wołowiec T. 2011. Wybrane zagadnienia harmonizacji opodatkowania osób fizycznych. Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse”, 7: 34–52.
Wojnowski J. (red.) 2002. Wielka encyklopedia PWN. T. 7. PWN, Warszawa.
Zegar J.S. 2008. Dochody w rolnictwie w okresie transformacji i integracji europejskiej. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Warszawa.
Zegar J.S. (red.) 2009. Sytuacja ekonomiczna polskiego rolnictwa po akcesji do Unii Europejskiej. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Warszawa.
Zrewidowana strategia spójności społecznej 2004. Rada Europy, Europejski Komitet Spójności Społecznej.