Abstrakt
Celem pracy jest przegląd zagranicznych i krajowych idei i koncepcji dotyczących badań nad przestrzenią zurbanizowaną realizowanych od XIX do XXI w. Analizie poddano działalność projektową, naukowo-badawczą i teoretyczno- metodologiczną urbanistów, geografów, socjologów i psychologów oraz dokumenty polityczne mające wpływ na rozwój struktur miast. Zwrócono uwagę głównie na prace poświęcone przekształceniom urbanistycznym, studiom nad przestrzenią zurbanizowaną miast. Artykuł nie ujmuje problematyki całościowo.
Bibliografia
Adamczewska-Wejhert H. 1985. Kształtowanie zespołów mieszkaniowych. Wydawnictwo Arkady, Warszawa.
Alexander Ch. 1964. Notes of the synteses of Form. Cambridge.
Alexander Ch., Ishikawa S., Silverstein M., Jacobson M., Fiksdahl-King I., Angej S. 2008. Język wzorców (A Pattern Language). Miasta, budynki, konstrukcje. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Arensen K., Laegran A.S. 2003. Playing gander in public and community places. Norsk Geografisk Tidsskrift, 57: 164–172.
Arnheim R. 1986. New Essays on the Psychology of Art. California.
Barthes R. 2002. Semiology and the Urban. [W]: N. Leach (red.), Rethinking Architecture: A Reader in Cultural Theory. Routledge, London–New York, s. 166–172.
Bauman Z. 1996. O ładzie, co niszczy, i chaosie, który tworzy, czyli o polityce przestrzeni miejskiej. Studia Socjologiczne, 4.
Bayer M., Frank, N., Valerious J. 2010. Becoming an Urban Planner. A Guide to Careers in Planning and Urban Design. APA, USA/Canada.
Beaujeu-Garnier J., Chabot G. 1971. Zarys geografii miast. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Brol R. 1996. Procesy urbanizacji polskiej wsi. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. O. Langego we Wrocławiu, Prace Naukowe AEim. O. Langego we Wrocławiu, 739, Wrocław.
Broniewski S. 1966. Ekonomiczne podstawy planowania wielkości miast. Arkady, Warszawa.
Broszkiewicz R. 1997. Podstawy gospodarki miejskiej. Akademia Ekonomiczna, Wrocław.
Broszkiewicz R., Korenik S., Szołek K. 2003. Integracja rozwoju aglomeracji miejskiej na przykładzie wrocławskiego obszaru metropolitalnego. Wyd. PAN, Biuletyn KPZK, 208, Warszawa.
Bukowska-Floreńska I. (red.) 2004. Studia etnograficzne i antropologiczne. T. 8. Miasto – przestrzeń kontaktu kulturowego i społecznego. Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Büthner-Zawadzka M. 2008.Wposzukiwaniu flaneuse. Res Publica Nowa, 3 (193): 82–89.
Caldeira T. 2005. Fortified Enclaves: The new urban segregation. [W]: S. Low (red.), Theorizing the City. Rutgers University Press, London, s. 83–110.
Chihsin Ch. 2009. Street and Park Skateboarding in New York City Public Space. Space and Culture, 12, 1: 25–42.
Chojnicki Z., Czyż T. 1991. Struktura poziomu życia w systemie regionalnym Polski. [W:] Z. Chojnicki, T. Czyż (red.), Zróżnicowanie przestrzenne poziomu i warunków życia ludności. Warszawa, s. 7–15.
Ciok S. 1992. Urbanizacja wsi w strefie podmiejskiej Wrocławia. [W:] W. Misiak (red.), Miasta polskie w procesie przemian. Studia nad Wrocławiem i Oleśnicą. Acta Universitatis Wratislaviensis, Socjologia, III. Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Czarnecki W. 1965. Planowanie miast i osiedli. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Czarny M. 2005. Przestrzenna ekspansja miasta – przegląd współczesnej tematyki badawczej. Biuletyn KPZK, 219: 157–173. Warszawa.
Czerny W. 1972. Architektura zespołów osiedleńczych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Czerny W. 1974. Miasto przyszłości (struktury osiedlenia). [W:] Polska 2000 – Miasto przyszłości, 1/1974. PAN KBN Ossolineum, Wrocław.
Czerwiński M. 1975. Życie po miejsku. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Davis M. 1992. Fortress Los Angeles: The Militarization of Urban Space. [W]: M. Sorkin (red.), Variations on Theme Park. Noonday, New York, s. 154–180.
De Certeau M. 2008. Wynaleźć codzienność. Przeł. Katarzyna Thiel-Jańczuk. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 30–39 i 93–103.
Domański R. 1993. Gospodarka przestrzenna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Domański R. 1997. Przestrzenna transformacja gospodarki. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Dulliez J. 1983. Charactérisation architecturale. Systeme de criteries. Liege.
Dunphy R.T. 1999. „Activity Centers” in Transportation Planning Handbook. Institution of Transportation Engineers, Washington, USA, s. 573.
Dutkowski M. 1995. Konflikty w gospodarowaniu dobrami środowiskowymi. Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Dziadek S. 1991. Systemy transportowe ośrodków zurbanizowanych. Warszawa.
Dziegięć E. 1987. Przemiany osadnictwa wiejskiego pod wpływem turystyki i wypoczynku w świetle literatury. Acta Universitatis Lodziensis, Turyzm, 3.
Dziewoński K. 1956. Geografia osadnictwa i zaludnienia. Dorobek, podstawy teoretyczne i problemy badawcze. Przegląd Geograficzny, 28/4.
Dziewoński K. 1962. Zagadnienia typologii morfologicznej miast w Polsce. Czasopismo Geograficzne, 33, 4.
Dziewoński K. 1967. Teoria regionu ekonomicznego i struktura funkcjonalna miast. Przegląd Geograficzny, 39.
Dziewoński K. 1990. Koncepcje i metody badawcze z dziedziny osadnictwa. Prace Geograficzne IGiPZ PAN, Warszawa.
Engel D., Jagals R., Jagals U.T. 1971. Analyse structural de l’espace urbain. Paris.
Etzoni E. 2009. Prawo do prywatności kontra dobro wspólne. Res Publica Nowa, 5 (195): 44–45.
Fitch J.M. 1970. Experimental Base of Aestetic Decision. [W:] Environmental Psychology. Man and his Phisical Setting. New York.
Foucault M. 2006.Oinnych przestrzeniach. Heterotopie. Kultura Popularna, 2 (16): 7–14.
Frąckiewicz L. (red.) 2004. Wykluczenie. Rewitalizacja. Spójność społeczna. Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice.
Gądek Z. 1996. Architektura miejsca. Kraków.
Geisler A. (red.) 2002. Rewitalizacja. Rehabilitacja. Restrukturyzacja. Odnowa miast. Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej oddział w Krakowie, Kraków.
Ghirardo D. 1999. Kształtowanie nowego oblicza miasta. [W]: D. Ghirardo (red.), Architektura po modernizmie. Przeł. M. Motak, M.A. Urbańska. VIA, Toruń, s. 171–193.
Gibson J.J. 1979. Ecological Approach to Visual Perception. New York.
Gocał T., Rakowski W. 1991. Delimitacja regionów i subregionów migracyjnych w zakresie dojazdów do pracy. SGPiS, Instytut Statystyki i Demografii, Warszawa.
Golachowski S., Kostrubiec B., Zagożdżon A. 1974. Metody badań geograficzno-statystycznych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Gołaszewska M. 1986. Zarys estetyki. Warszawa.
Gołaszewska M. 1991. Traktat o niewymierności. Kraków.
Gołaszewska M. 1997. Estetyka pięciu zmysłów. Warszawa–Kraków.
Goryński J. 1974. Wymiar człowieka w planowaniu miast przyszłości. [W:] Polska 2000 – Miasto przyszłości, 1/1974. PAN KBN Ossolineum, Wrocław.
Gorzelak G. 2002. Polskie regiony w procesie integracji europejskiej. Studia Regionalne i Lokalne, 2–3.
Hall E. 1978. Ukryty wymiar. Warszawa.
Hanner U. 2006. Odkrywanie miasta. Antropologia obszarów miejskich. Przeł. E. Klekot. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Hansen O. 1974. Miasto przyszłości. [W:] Polska 2000 – Miasto przyszłości, 1/1974. PAN KBN Ossolineum, Wrocław.
Harańczyk A. 1998. Miasta polskie w procesie globalizacji. PWN, Warszawa.
Harvey D. 2001. Social Justice, Postmodernism, and the City. [W:] R.T. LeGates, F. Stout (red.), The City Reader. Routledge, London–New York, s. 199–207.
Holston J. 2005. The Modernist City and the Death of the Street. [W:] S. Low (red.), Theorizing the City: The New Urban Anthropology Reader. Rutgers University Press, Brunswick–New Jersey–London, s. 245–277.
Jackowiak B. 1999. Miasto jako układ ekologiczny. [W:] Kompedium wiedzy o ekologii. PWN, Warszawa–Poznań.
Jakóbczyk-Gryszkiewicz J. 1998. Przeobrażenia stref podmiejskich dużych miast. Studium porównawcze strefy podmiejskiej Warszawy, Łodzi i Krakowa. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Jakubowicz E., Ciok S. 2003. Wybrane problemy układów bipolarnych w sieci osadniczej. Biuletyn KPZK PAN, 209: 59–73.
Jałowiecki B. 1983. Ocena stanu systemu osadniczego kraju. Biuletyn KPZK PAN, 123. Warszawa.
Jałowiecki B. 1993. Polityka restrukturyzacji regionów – doświadczenia europejskie. Studia Regionalne i Lokalne, 44.
Jałowiecki B. 1996. Społeczne wytwarzanie przestrzeniw okresie transformacji systemowej. Biuletyn KPZK PAN, 175.
Jałowiecki B. 2005. Polskie miasta w procesie metropolizacji. Studia Regionalne i Lokalne, 1 (19), s. 5–15.
Jałowiecki B. 2007a. Globalny świat metropolii. Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
Jałowiecki B. 2007b. Metropolie – nowy etap rozwoju miast. [W:] G. Gorzelak, A. Tucholska (red.), Rozwój, region, przestrzeń. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego i EUROREG Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Jameson. F. 2002. Postmodernism or the Cultural Logic of Late Capitalism. [W]: N. Leach (red.), Rethinking Architecture. Routledge, London–New York, s. 238–246.
Jażdżewska I. 2003. Funkcje metropolitalne i ich rola w organizacji przestrzeni. XVI Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Łódź.
Jelonek A., Zborowski A. 1992. Wpływ zmian funkcji administracyjnych na rozwój ludnościowy i terytorialny miast w Polsce. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica, 17.
Jerczyński M. 1977. Funkcje i typy funkcjonalne miast. [W:] Statystyczna charakterystyka miast. Funkcje dominujące. Statystyka Polski. GUS, Wrocław.
Jewtuchowicz A. 2005. Terytorium i współczesne dylematy jego rozwoju. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Jędrzejczyk D., Wilk W. 1992. Urbanization processes in rural areas of the suburban zone of Warsaw. Miscellanea Geographica, 5. Warszawa.
Juchnowicz S. 1971. Śródmieścia polskich miast. Studia nad kształtowaniem i rozwojem centrów. Warszawa–Kraków–Gdańsk.
Kaczmarek S. 1999. Rewitalizacja a organizacja przestrzeni miejskich. [W:] Przestrzeń miejska, jej organizacja i przemiany. XII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Łódź.
Kaczmarek T. 1998. Zmiany struktury funkcjonalnej średnich miast w Polsce. Biuletyn KPZK PAN, 182.
Kalinowski W. 1986. Rozwój miast w Polsce. [W:] W. Zin (red.), Zabytki architektury i urbanistyki w Polsce. T.1. Miasta historyczne. Arkady, Warszawa.
Kamieniecki K. 2005. Rozprzestrzenianie się miast (http://eko.org.pl/krola/29/miasta.html).
Kiełczewska-Zaleska M. 1972. Geografia osadnictwa. PWN, Warszawa.
Klasik A. (red.) 2003. Zarządzanie rozwojem lokalnym i regionalnym w kontekście integracji europejskiej. Biuletyn KPZK PAN, 208.
Kochanowska M. 2002. Przestrzeń publiczna miasta postindustrialnego. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk.
Kolipiński J. 1980. Systemy przestrzenne jako środowisko człowieka. PWN, Warszawa.
Kołodziejski J., Parteka T. 2001. Kształtowanie ładu przestrzennego w procesie transformacji ustrojowej III RP. Biuletyn KPZK PAN, 193.
Korcelli P. 1974. Teoria rozwoju struktury przestrzennej. PWN, Warszawa.
Korcelli P. 1987. Migracje i urbanizacja – współzależności, uwarunkowania, układy przestrzenne. Ekonomista, 1.
Korenik S., Szołek K. (red.) 2004. Konkurencyjność i potencjał rozwoju polskich metropolii– szanse i bariery. Biuletyn KPZK PAN, z. 214.
Kostrowicki J. 1976. Obszary wiejskie jako przestrzeń wielofunkcyjna. Zagadnienia badawcze i planistyczne. Przegląd Geograficzny, XLVIII, 4.
Kotarbiński A. 1967. Typologia miast do kierunkowego planowania przestrzennego sieci osadniczej.
Kotela Cz. 1975. Polska urbanistyka współczesna. Warszawa.
Koter M. 1994. Od fizjonomii do morfogenezy i morfologii porównawczej. Podstawowe zagadnienia teoretyczne morfologii miast. [W:] M. Koter, J. Tkocz (red.), Zagadnienia geografii historycznej osadnictwa w Polsce. UMK, Toruń, UŁ, Łódź.
Koziński S. 1974. Koncepcja zabudowy miasta. Arkady, Warszawa.
Kozłowski S. (red.) 2006. Żywiołowe rozprzestrzenianie się miast. Narastający problem aglomeracji miejskich w Polsce. KUL, PAN, Białystok–Lublin–Warszawa.
Kuciński K., Kudłacz T., Markowski T., Ziobrowski Z. 2002. Zintegrowany rozwój aglomeracji a konkurencyjność polskiej przestrzeni. Warszawa.
Kusiński W. 1991. Studia rozwoju urbanizacjiw Polsce. Przegląd Geograficzny, LXIII, 3–4.
L’Aoustet O., Griffet J. 2004. Youth Experience and Socialization in Marseille’s Borely Park. Space & Culture, 7, 2: 173–187.
Lampugnani V.M. 1980. Architecture and City Planning in the Twentieth Century. Van Nostrand Reinhold.
Leszczycki S. 1977. Geografia a planowanie przestrzenne i ochrona środowiska. PWN, Warszawa.
Lewicka M. 1985. Afektywne i deskryptywne mechanizmy spostrzegania innych ludzi. [W:] Psychologia postrzegania społecznego. Warszawa.
Lewicka M., Trzebiński J. (red.) 1985. Psychologia postrzegania społecznego. Warszawa.
Liszewski S. 1994. Studia nad strukturami przestrzennymi miast. [W:] Geografia osadnictwa i ludności w niepodległej Polsce lata 1918–1993. T. 2. Kierunki badań naukowych. PTG, Komisja Geografii Osadnictwa i Ludności, Łódź.
Liszewski S. 1997. Miasto w kręgu zainteresowań geografa. [W:] IX Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Łódź, s. 7–19.
Lorens P. 2005. Tematyzacja przestrzeni publicznej miasta. [W:] B. Jałowiecki, M.S. Szczepański (red.), Przemiany miasta. Wokół socjologii Aleksandra Wallisa. Wydawnictwo Scholar, Warszawa, s. 103–120.
Lorens P. 2008. Architekt, urbanista, planista, zarządca przestrzeni – różne zawody, różne wymogi w zakresie kształcenia. [W]: E. Cichy-Pazder (red.), Kształcenie urbanistów w Polsce. Rola urbanisty w programowaniu procesów rewitalizacji. Poznań.
Lorens P., Załuski D. 1996. Obszary poprzemysłowe – problemy restrukturyzacji. Biuletyn KPZK PAN, 175.
Lösch A. 1961. Gospodarka przestrzenna. Teoria lokalizacji. PWE, Warszawa.
Low S. 2005. Spatializing Culture.
Lynch K. 1962. Site planning. USA.
Lynch K. 1969. L’image de la cité. Paris.
Lynch K. 1976. Enhancing the visual environment. [W:] The environment of human settlements. Oxford–New York–Toronto–Sydney–Paris–Frankfurt.
Lynch O.M. 1994. Urban Anthropology. Postmodernist Cities, and Perspectives. City & Society, 7 (1): 35–52.
Maik W. (red.) 2009. Aglomeracje miejskie w Polsce na przełomie XX i XXI wieku. Problemy rozwoju, przekształceń strukturalnych i funkcjonowania. Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Gospodarki, Bydgoszcz.
Maik W. 1985. Charakterystyka strefy podmiejskiej w kategoriach funkcjonalnych. [W:] Pojęcia i metody badań strefy podmiejskiej. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica, 5: 41–59. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Maik W. 1992. Podstawy geografii miast. UMK, Toruń.
Majer A., Współczesna urbanizacja, przemiany i szanse rozwoju miast. [W:] G. Gorzelak, M.S. Szczepański, W. Ślęzak-Tazbir (red.), Człowiek-Miasto–Region. Księga Jubileuszowa Profesora Bohdana Jałowieckiego. Wydawnictwo Scholar, Warszawa.
Malisz B. 1966. Zarys teorii kształtowania układów osadniczych. Wydawnictwo Arkady, Warszawa.
Malisz B. 1984. Podstawy gospodarki i polityki przestrzennej. Ossolineum, Wrocław.
Małachowicz E. 1982. Ochrona środowiska kulturowego. Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
Markowski T. (red.) 2005. Planowanie i zarządzanie w obszarach metropolitalnych. Biuletyn KPZK PAN, 221.
Markowski T. 1999. Zarządzanie rozwojem miast. PWN, Warszawa.
Markowski T., Marszał T. (red.) 1998. Gospodarka przestrzenna miast polskich w okresie transformacji. Biuletyn KPZK PAN, 182.
Markowski T., Marszał T. 2003. Funksje i zarządzanie obszarami metropolitalnymi. Samorząd Terytorialny, 7/8: 13.
Markowski T., Marszał T. 2006. Metropolie, obszary metropolitalne, metropolizacja. Problemy i pojęcia podstawowe. KPZK PAN, Warszawa.
Markowski T., Stasiak A. (red.) 2007. Rola polskiej przestrzeni w integrującej się Europie. Biuletyn KPZK PAN, 233.
Maruszewski T. 1996. Psychologia poznawcza. Polskie Towarzystwo Semiotyczne, Warszawa.
Masłow A.H. 1988. Motywacja a osobowość. Warszawa.
Masztalski P.R. 2005. Przeobrażenia struktury przestrzennej małych miast Dolnego Śląska po 1945 roku. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
Matczak A. 1992. Zmiany w strukturze funkcjonalnej miast Polski. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica, 17.
Matyjaszewicz J., Putkowski D. 1980. Zarys planowania przestrzennego. WSiP, Warszawa.
Mikulski Z. 1990. The effect of the Urbanization on the Hydrological System and Water Quality.
Cooperation of Central and East European Countries under the IHP UNESCO. Miscelanea Geographica.
Mirecka M.A. 1995. Rehabilitacja osiedli mieszkaniowych z lat 1945–1970. Urbanistyka. Międzyuczelniane Zeszyty Naukowe. Gdańsk.
Miszewska B. 1999. Rodzaje sukcesji funkcjonalnej w mieście na przykładzie Wrocławia. [W:] J. Słodczyk (red.), Społeczne, gospodarcze i przestrzenne przeobrażenia miast. Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B. 2006. Psychologia poznawcza. PWN, Warszawa.
Nowakowski M. 1976. Komunikacja a kształtowanie centrum miasta. Wydawnictwo Arkady, Warszawa.
Nowakowski M. 1990. Centrum miasta. Arkady, Warszawa.
Nowicki J. 1999. Kształt miasta i jego uwarunkowania [W:] Czynniki kreacji w projektowaniu urbanistycznym. Materiały konferencyjne VI Ogólnopolskiej i Międzynarodowej Konferencji Instytutu Projektowania Urbanistycznego Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej. Zeszyty Naukowe, 6/99.
Ossowicz T. 2006. Urbanistyka w działaniu. Integracja działań w kreowaniu przestrzeni. [W]: T. Ossowicz, T. Zipser (red.), Urbanistyka w działaniu. Teoria i praktyka. Urbanista, Warszawa.
Ostasiewicz S., Rusnak Z., Siedlecka U. 2001. Statystyka. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego, Wrocław.
Ostrowski W. 1975 (wznow. 1980). Urbanistyka współczesna. Wydawnictwo Arkady, Warszawa.
Parteka T. 2005. Transformacja zdegradowanych struktur przestrzennych metropolii polskich. Biuletyn KPZK PAN, 223.
Parysek J.J. 1997. Podstawy gospodarki lokalnej. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Parysek J.J. 2002. Metropolises and the processes of metropolisation. Geographia Polonica, 75, 1: 25–42.
Parysek J.J. 2005. Duże miasta Europy i ich rola w procesie urbanizacji, rozwoju społeczno- gospodarczego i europejskiej integracji u schyłku XX wieku. Przegląd Geograficzny, 67 (3–4): 225–224.
Pecora V. 2002. The Culture of Surveillance. Qualitative Sociology, 25, 3: 345–358.
Peters P. 1973. Stadt für Menchen. München.
Pęski W. 1999. Zarządzanie zrównoważonym rozwojem miast. Wydawnictwo Arkady, Warszawa.
Proshansky H.M., O’Hanlon T. 1977. Environmental Psychology. New York.
Radziejowski J. 2002. Zrównoważone użytkowanie przestrzeni – wyzwanie dla urbanistów XXI wieku. [W:] K. Kamieniecki (red.), Miasto za miastem. Raport nr 2. Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa.
Rajman J. 1997. Strefa podmiejska – mechanizmy powstawania i przekształceń. Nowe problemy badawcze. [W:] A. Jackowski (red.), Geografia, człowiek, gospodarka. Instytut Geografii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Regulski J. 1982. Ekonomika miasta. PWE, Warszawa.
Regulski J. 1986. Planowanie miast. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Rewers E. 2005. Post-polis. Wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta. Universitas, Kraków.
Rykiel Z. 1999. Przemiany struktury społeczno-przestrzennej miasta polskiego a świadomość terytorialna mieszkańców. Prace Geograficzne IGiPZ PAN, 170. Wyd. Continuo, Wrocław.
Rykiel Z. 2002. Koncepcje i delimitacje wielkomiejskich form osadniczych w Polsce. [W:] I. Jażdżewska (red.), Współczesne formy osadnictwa miejskiego i ich przemiany. XV Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Łódź, s. 9–20.
Sennett R. 1996. Ciało i kamień. Człowiek i miasto w cywilizacji Zachodu. Marabut, Gdańsk, s. 253–279.
Simmel G. 2006. Mentalność mieszkańców wielkich miast. [W]: G. Simmel (red.), Most i drzwi. Wybór esejów. Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 114–134.
Skalski K. 1994. Partycypacja społeczna i partnerstwo w procesach rewitalizacji starych dzielnic miejskich. Krakowski Instytut Nieruchomości, Kraków.
Skalski K. 1996. O budowie systemu rewitalizacji dawnych dzielnic miejskich. Krakowski Instytut Nieruchomości, Kraków.
Skalski K. (red.) 1999. Vademecum rewitalizacji dawnych dzielnic mieszkaniowych. Wyd. II, we współpracy z Cooperative Hausing Fondationn CHF, Warszawa.
Słodczyk J. 2004. Przemiany struktury przestrzennej miast w sferze funkcjonalnej i społecznej. Miasta w okresie przemian. Uniwersytet Opolski, Opole.
Słodczyk J., Dembicka-Niemiec A. (red.) 2010. Funkcje miast jako czynnik kształtowania przestrzeni miejskiej. Studia Miejskie, 2. Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
Słodczyk J., Jakubczyk Z. (red.) 2002. Zarządzanie gospodarką miejską i prawne podstawy funkcjonowania miasta. Miasta w okresie przemian. Uniwersytet Opolski, Opole.
Słodczyk J., Rajchel D. (red.) 2006. Polityka zrównoważonego rozwoju oraz instrumenty zarządzania miastem. Miasta w okresie przemian. Uniwersytet Opolski, Opole.
Słodczyk J., Śmigielska M. (red.) 2008. Współczesne kierunki i wymiary procesów urbanizacji. Miasta w okresie przemian. Uniwersytet Opolski, Opole.
Smith N. 1992. New City, New Frontier: The Lower East Side. [W:] M. Sorkin (red.), Variations on Theme Park. Noonday, New York, s. 61–93.
Sokołowski D. 2006. Funkcje centralne i hierarchia funkcjonalna miast w Polsce. Wyd. UMK, Toruń.
Straszewicz L. 1985. Strefa podmiejska. Pojęcia i definicje. [W:] Pojęcia i metody badań strefy podmiejskiej. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica, 5: 7–16. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Strohmayer U. 2006. Urban design and civic spaces: nature at the Parc Buttes-Chaumont in Paris. Cultural Geographies, 13: 557–576.
Sulima R. 2000. Antropologia codzienności. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Sumień T. 1992. Forma miasta – kontekst i anatomia. Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, Warszawa.
Szewczuk W. 1984. Psychologia zapamiętywania. Warszawa.
Szmidt B. 1981. Ład przestrzeni. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Tange J. 1976. The identify of the City and capacity for change. [W:] The environment of human settlement. Belgium.
Tołwiński T. 1939. Urbanistyka. T. 1, II, III. Warszawa.
Trieb M. 1970a. Simulation de l’Espace Urbain. AIPA, Paris.
Trieb M. 1970b. Stadtgestaltung. Theorie und Praxis.
Tuan Yi-Fu 1987. Przestrzeń i miejsce. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa
Wallis A. 1971. Socjologia i kształtowanie przestrzeni. Warszawa.
Wallis A. 1977. Miasto i przestrzeń. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Wejchert K. 1993. Przestrzeń wokół nas. Katowice.
Wejhert K. 1974 (1984). Elementy kompozycji urbanistycznej. Wydawnictwo Arkady, Warszawa.
Węgleński J. 1974. Społeczne problemy małych miast. Ossolineum, Wrocław.
Wróbel T. 1971. Zarys historii budowy miast. Ossolineum, Wrocław.
Zawadzki B. 1970. Wstęp do teorii osobowości. Warszawa.
Zeidler-Janiszewska A. (red.) 1997. Pisanie miasta. Czytanie miasta. Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań.
Ziółkowski J. 1964. Socjologia miasta. Wydawnictwo Arkady, Warszawa.
Zipser T. 1967. Struktura trójkątowo-łańcuchowa sieci osiedleńczej. Zeszyty Naukowe Politechniki Wrocławskiej, 171. Wrocław.
Zipser T. 1974. Rola modeli symulacyjnych w przewidywaniu przyszłych struktur osadnictwa. [W:] Zjawiska komunikacyjne a modelowanie funkcjonowania obszarów zurbanizowanych. Prace Naukowe Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
Zipser T., Sławski J. 1988. Modele procesów urbanizacji, teoria i jej wykorzystanie w praktyce planowania. Studia KPZK PAN, 97.
Zukin S. 2001. Whose Culture? Whose City? [W]: R.T. LeGates, F. Stout (red.), The City Reader. Routledge, London–New York, s. 131–143.
Zuziak Z. 1996. Planowanie aktywizujące a struktura przestrzenna miast. Buletyn KPZK PAN, 175.
Zuziak Z.K. 2008. O tożsamości urbanistyki. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków.