Słowa kluczowe
legal relationship
legal forms of administrative activity
administrative procedure
public subjective rights
administrative contract
Jak cytować
Abstrakt
The notion of the administrative-legal relationship is the basis of the dogmatics of Polish administrative law. Over the years, the doctrinal framework of this concept has been established by the doctrine of public law. At the same time, an extremely fruitful dogmatics discussion about this concept both in German law and practice has taken place. Therefore, the article attempts to present discoveries of the German doctrine of public law in this area. The review of the German literature conducted in the article shows that, despite some disputes, the German authors currently believe that the administrative-legal relationship is a useful tool for the analysis of rights and obligations in comprehensive legal relations, as well as cooperative frameworks. Contemporary German scholars, who do not distinguish the concept of a legal situation, unlike in Poland, believe that as part of the modernization processes in administration, the concept of the administrative-legal relationship can be used to solve complex legal issues.
The above-mentioned discoveries made by German scholars could act as significant inspiration for the Polish doctrine of public law, especially in the context of the draft to introduce an administrative agreement into Polish law. Of particular importance here is the fact that in Germany there is a different system of the legal forms of administration activity, of which an administrative agreement is a vital component. It is indicated in the paper that Polish scholars see the possibility of describing complex legal constructions by the notion of the administrative-legal relationship in the simultaneous or complementary use of the concept of the administrative-legal situation. One should consider whether the same or better effects cannot be achieved much more easily, namely by modifying the understanding in the doctrine of the notion of administrative-legal relationship, more appropriate to the analysis of cooperative frameworks in administration.
Bibliografia
Adamovich L., Handbuch des österreichischen Verwaltungsrecht, Wien 1954.
Bauer H., Die Bundestreue. Zugleich ein Beitrag zur Dogmatik des Bundesstaatsrechts und zur Rechtsverhältnislehre, Tübingen 1991.
Bauer H., Entwicklungslinien der Vertragsrechtslehre, w: Grundlagen des Verwaltungsrecht, Bd. 2: Informationsordnung, Verwaltungsverfahren, Handlungsformen, Hrsg. von W. Hoffmann-Riem, E. Schmidt-Assmann, A. Voßkuhle, München 2012.
Bauer H., Verwaltungsrechtslehre im Umbruch? Rechtsformen und Rechtsverhältnisse als Elemente einer zeitgemäßen Verwaltungsrechtsdogmatik, „Die Verwaltung” 1992, z. 1–4.
Bauer H., Zur notwendigen Entwicklung eines Verwaltungskooperationsrechts – Statement, w: G.F. Schuppert (red.), Jenseits von Privatisierung und „schlankem” Staat: Verantwortungsteilung als Schlüsselbegriff eines sich verändernden Verhältnisses von öffentlichem und privatem Sektor, Baden-Baden 1999.
Boć J., Pojęcie stosunku administracyjnoprawnego, w: Prawo administracyjne, pod red. J. Bocia, Wrocław 2010.
Cieślak Z., Stosunek administracyjnoprawny, w: Prawo administracyjne, pod red. Z. Niewiadomskiego, Warszawa 2007.
Danwitz von T., Zu Funktion und Bedeutung der Rechtsverhältnislehre, „Die Verwaltung” 1997, z. 1–4.
Dawidowicz W., Polskie prawo administracyjne, Warszawa 1978.
Detterbeck S., Allgemeines Verwaltungsrecht mit Verwaltungsprozessrecht, München 2016.
Dolnicki B., Umowa publicznoprawna w prawie niemieckim, „Państwo i Prawo” 2001, z. 3.
Duniewska Z., Stosunek administracyjnoprawny. Sytuacja administracyjnoprawna, w: Z. Duniewska, B. Jaworska-Dębska, M. Kasiński, E. Olejniczak-Szałowska,
M. Stahl, Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teoriii orzecznictwie, pod red. M. Stahl, Warszawa 2013.
Filipek J., Stosunek administracyjnoprawny, Kraków 1968.
Fleiner F., Institutionen des deutschen Verwaltungsrechts, Tübingen 1920.
Forsthoff E., Lehrbuch des Verwaltungsrecht. Allgemeiner Teil, Bd. 1, München–Berlin 1950.
Geburczyk F., Zjawisko proceduralizacji w prawie administracyjnym a kierunki ewolucji procedury administracyjnej, Warszawa 2019.
Gröschner R., Das Überwachungsrechtsverhältnis – Wirtschaftsüberwachung in gewerbepolizeirechtlicher Tradition und wirtschaftsverwaltungsrechtlichem Wandel, Tübingen 1992.
Gröschner R., Vom Nutzen des Verwaltungsrechtsverhältnis, „Die Verwaltung” 1997, z. 1–4.
Hase F., Das Verwaltungsrechtsverhältnis. Überlegungen zu einem Grundbegriff des Öffentlichen Rechts, „Die Verwaltung” 2005, z. 1–4.
Hauser R., Pojęcie i znaczenie stosunku administracyjnoprawnego, w: R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel (red.), System prawa administracyjnego, t. 1: Instytucje prawa administracyjnego, Warszawa 2015.
Huber P.M., Konkurrenzschutz im Verwaltungsrecht: Schutzanspruch und Rechtsschutz bei Lenkungs- und Verteilungsentscheidungen der öffentlichen Verwaltung, Tübingen 1991.
Jakimowicz W., Publiczne prawa podmiotowe, Kraków 2002.
Jellinek G., Kersten J., System der subjektiven öffentlichen Rechte, durchgesehene und vermehrte Auflage von 1905, Tübingen 2011.
Kormann K., System der rechtsgeschäftlichen Staatsakte, Berlin 1910.
Kumela-Romańska M., Status administracyjnoprawny, „Samorząd Terytorialny” 2009, nr 7.
Leoński Z., Stosunek administracyjnoprawny, w: idem, Zarys prawa administracyjnego, Warszawa 2006.
Longchamps F., Poglądy nauki niemieckiej i austriackiej na publiczne prawa podmiotowe, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Wrocławskiego. Prawo” 1960.
Maurer H., Ogólne prawo administracyjne (Allgemeines Verwaltungsrecht), tłum. i red. K. Nowacki, Wrocław 2003.
Maurer H., Verwaltungsrechtsverhältnis, w: H. Maurer, Ch. Waldhoff, Allgemeines Verwaltungsrecht, München 2017.
Mayer O., Deutsches Verwaltungsrecht, Bd. 1, Leipzig 1895.
Nebinger R., Verwaltungsrecht (Allgemeiner Teil), Stuttgart 1949.
Ochendowski E., Prawo administracyjne. Część ogólna, Toruń 2009.
Ochmann P., Stosunek administracyjnoprawny w prawie polskim, „Edukacja Prawnicza” 2014.
Peters A., Nebenpflichten im Verwaltungsrechtsverhältnis?, „Die Verwaltung” 2002, s. 177–221.
Pietzker J., Das Verwaltungsrechtsverhältnis – archimedischer Punkt oder Münchhausens Zopf?, „Die Verwaltung” 1997, z. 1–4, s. 281–299.
Rupp H.H., Grundfragen der heutigen Verwaltungsrechtslehre, Tübingen 1965.
Sancewicz P., Swoboda wyboru formy prawnej działania administracji w polskiej i niemieckiej doktrynie prawa publicznego, „Studia Prawa Publicznego” 2019, nr 3.
Sancewicz P., Teoria dwóch stopni w doktrynie niemieckiego prawa publicznego, „Studia Prawa Publicznego” 2013, nr 4.
Sancewicz P., Umowa jako prawna forma działania administracji publicznej w polskiej i niemieckiej doktrynie prawa publicznego, „Studia Prawa Publicznego” 2019, nr 1.
Schmidt-Aßmann E., Das allgemeine Verwaltungsrecht als Ordnungsidee und System: insbesondere zur Bedeutung von Rechtsform und Verfahren im Verwaltungsrecht, Heidelberg 1982.
Schmidt-Aßmann E., Die Lehre von den Rechtsformen des Verwaltungshandelns. Ihre Bedeutung im System des Verwaltungsrechts und für das verwaltungsrechtliche
Denken der Gegenwart, „Deutsches Verwaltungsblatt” 1989.
Schmidt-Aßmann E., Ogólne prawo administracyjne jako idea porządku. Założenia i zadania tworzenia systemu prawnoadministracyjnego, tłum. i red. A. Wasilewski, Warszawa 2011.
Schmidt-Preuß M., Kollidierende Privatinteressen im Verwaltungsrecht. Das subjektive öffentliche Recht im multipolaren Verwaltungsrechtsverhältnis, Berlin 1992.
Schulte M., Schlichtes Verwaltungshandeln. Verfassungs- und verwaltungsrechtsdogmatische Strukturüberlegungen am Beispiel des Umweltrechts, Tübingen 1995.
Starościak J., Stosunek administracyjnoprawny, w: System prawa administracyjnego, t. 3, pod red. T. Rabskiej, J. Łętowskiego, Warszawa 1978.
Stober R., Verwaltungsrecht I. Ein Studienbuch, München 2017.
Turreg K.E., Lehrbuch des Verwaltungsrecht, Berlin 1956.
Wolff H.J., Bachof O., Stober R., Verwaltungsrecht I, München 1994.
Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2018.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Paweł Sancewicz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.