Słowa kluczowe
terroryzm
przestępstwo o charakterze terrorystycznym
zwalczanie terroryzmu
polityka karna
Jak cytować
Abstrakt
Zakres przedmiotowy problemu badawczego prezentowanego w tekście obejmuje kwestie związane z istotą i sensem definicji legalnej przestępstwa o charakterze terrorystycznym w polskim prawie karnym. Polski ustawodawca zaimplementował definicję przestępstwa o charakterze terrorystycznym w ramach art. 115 § 20 Kodeksu karnego w 2014 roku, co wynikało z konieczności dostosowania polskiego prawa do regulacji Unii Europejskiej. Stosując metaforę uznać należy, że definicja ta stanowi swoisty rodzaj modyfikatora czynu zabronionego i zakresu odpowiedzialności karnej. Struktura definicji legalnej przestępstwa o charakterze terrorystycznym skalda się z dwóch elementów, będących zarazem przesłankami, które wypełnić ma sprawca. Pierwsza przesłanka ma charakter formalny, i dotyczy wysokości sankcji przypisanej głównemu czynowi sprawcy, z kolei druga przesłanka ma charakter motywacyjny, i dotyczy szczególnego rodzaju celu jaki przyświeca w działaniu sprawcy. Niewątpliwie instytucja przestępstwa o charakterze terrorystycznym w polskim prawie karnym pełni funkcje odstraszającą i represyjną w stosunku do sprawców tego typu przestępstw.
W celu uszczegółowienia zakresu przedmiotowego podjętej analizy w tekście przedstawiono następujące pytania badawcze: (1) W jakim stopniu definicja legalna przestępstwa o charakterze terrorystycznym jest efektywna w polityce karnej w zakresie przeciwdziałania i zwalczania zjawiska terroryzmu?, (2) W jakim stopniu treść definicji legalnej przestępstwa o charakterze terrorystycznym może naruszać zasadę nullum crimen sine lege certa?
Analiza zawarta w tekście ma głównie charakter poglądowy, w ramach, którego wykorzystano ujęcie instytucjonalno-prawne. W ramach tego ujęcia treść definicji legalnej przestępstwa o charakterze terrorystycznym poddano interpretacji tekstualnej, doktrynalnej i funkcjonalnej. W związku z rozbieżnościami wynikającymi z niejednoznaczności terminów użytych w tej definicji stosunkowo duży nacisk położono na interpretację językową.
Bibliografia
Act of 6 June 1997 - The Criminal Code (Journal of Laws 1997, no. 88, item 553, as amended).
Act of 16 April 2004 amending the Act - Criminal Code and certain other acts (Journal of Laws 2004, no. 93, item 889).
Announcement by the Speaker of the Sejm of the Republic of Poland of 31 January 2011 on correcting the mistake (Journal of Laws 2011, no. 24, item 130).
Barcik J., Srogosz T. (2019), Prawo międzynarodowe publiczne, Beck, Warszawa.
Bojarski M., ed. (2020), Prawo karne materialne. Część ogólna i szczególna, Wolters Kluwer, Warszawa.
Council Framework Decision of 13 June 2002 on combating terrorism (2002/475/JHA).
The Criminal Code (2010), PWN, Warszawa.
Directive (EU) 2017/541 of the European Parliament and of the Council of 15 March 2017 on combating terrorism and replacing Council Framework Decision 2002/475/JHA and amending Council Decision 2005/671/JHA.
Dunaj B., ed. (1996), Słownik współczesnego języka polskiego, Wilga, Warszawa.
Gardocki L. (2002), Prawo karne, Beck, Warszawa.
Gabriel-Węglowski M. (2018), Działania antyterrorystyczne. Komentarz, Kluwer, Warszawa.
Gasztold A., Gasztold P. (2022), The Polish Counterterrorism System and Hybrid Warfare Threats, “Terrorism and Political Violence”, no. 6.
Giezek J., ed. (2021), Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, Kluwer, Warszawa.
Gołda-Sobczak M., Sobczak W. (2018), Problem definicji terroryzmu, „Themis Polska Nova”, nr 2. DOI: https://doi.org/10.15804/tpn2018.2.04
Góralczyk W., Sawicki S. (2017), Prawo międzynardowoe publiczne w zarysie, Kluwer, Warszawa.
Górniok O. (2004), Przestępstwo o charakterze terrorystycznym w art. 115 § 20 k.k., "Przegląd Sądowy", no. 10.
Grześkowiak A., Wiak K., eds. (2019), Kodeks karny. Komentarz, Beck, Warszawa.
Judgement of the Appeals Court in Lublin of 16 March 2004, II AKa 407/03.
Judgement of the Appeals Court in Lublin of 18 July 2013, II AKa 117/13.
Judgement of the Provincial Administrative Court in Cracow of 27 March 2018, I SA/Kr 198/18.
Klafkowski A. (1979), Prawo międzynarodowe publiczne, PWN, Warszawa.
Konarska-Wrzosek V., ed. (2016), Kodeks karny. Komentarz, Kluwer, Warszawa.
Konarska-Wrzosek V., ed. (2020), Kodeks karny. Komentarz, Kluwer, Warszawa.
Królikowski M., Zawłocki R. (2015), Prawo karne, Beck, Warszawa.
Lachowski J., Marek A. (2016), Prawo karne. Zarys problematyki, Kluwer, Warszawa.
Mozgawa M., ed. (2017), Kodeks karny. Komentarz, Kluwer, Warszawa.
Mozgawa M., ed. (2020), Prawo karne materialne. Część ogólna, Kluwer, Warszawa.
Nawrocki M. (2016), Miejsce popełnienia czynu zabronionego, Beck, Warszawa.
Nowacki J., Tabor Z. (2016), Wstęp do prawoznawstwa, Kluwer, Warszawa.
Ostant W. (2016), Unia Europejska wobec zagrożenia terroryzmem – od Mastricht do Lizbony, IZ, Poznań.
Pohl Ł. (2019), Prawo karne. Wykład części ogólnej, Kluwer, Warszawa.
Romańczuk-Grącka M. (2020), Pojęcie i funkcje przymusu psychicznego w prawie karnym, Beck, Warszawa.
Warylewski J. (2017), Prawo karne. Część ogólna, Kluwer, Warszawa.
Wiatrowski P. (2013), Dyrektywy wykładni prawa karnego materialnego w judykaturze Sądu Najwyższego, Beck, Warszawa.
Witorska A. (2014), Czym jest tiret?, "Język Polski", vol. 94, no. 4. DOI: https://doi.org/10.31286/JP.94.4.2
Wojciechowski S., Osiewicz P. (2017), Zrozumieć współczesny terroryzm, Difin, Warszawa.
Wronkowska S. (2005), Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa, Ars boni et aequi, Poznań.
Wronkowska S., Ziembiński Z. (1997), Zarys teorii prawa, Ars boni et aequi, Poznań.
Zając D. (2017), Odpowiedzialność karna za czyny popełnione za granicą, IPK, Kluwer, Kraków.
Zakrzewski P. (2016), Stopniowanie winy w prawie karnym, Kluwer, Warszawa.
Zgorzały R. (2007), Przestępstwo o charakterze terrorystycznym w polskim prawie karnym, "Prokuratura i Prawo", no. 7-8.
Zieliński M. (1998), Wyznaczniki reguły wykładni prawa, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny", no.3–4.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Remigiusz Rosicki
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.