Słowa kluczowe
lingwistyka kognitywna
obraz świata
językowy obraz świata
artystyczny obraz świata
konceptualny obraz świata
Jak cytować
Abstrakt
Niniejszy artykuł poświęcony jest zbadaniu zagadnienia cech parametrycznych takich pojęć jak: językowy obraz świata, konceptualny obraz świata oraz artystyczny obraz świata. Prześledzono proces kształtowania się lingwokonceptologii jako nauki niezależnej, wyznaczono znaczenie terminu lingwokonceptologia, jej obiekt oraz przedmiot, a także cel i zadania wskazanej dziedziny nauki. Wnioskujemy, że lingwokonceptologia opiera się na identyfikacji i badaniu konceptów, a także na środkach, które je reprezentują. Obraz świata to zbiór ludzkich wyobrażeń na jego temat. Konceptualne i językowe obrazy świata są ze sobą skorelowane: pierwszy obiektywizuje wiedzę w ludzkim umyśle realizowaną poprzez językowy obraz świata, przy czym jest znacznie szerszy; drugi to sposób badania pewnych indywidualnych lub narodowych osobliwości zachowań ludzkich poprzez modelowanie pojęć. Artystyczny obraz świata różni się tym, że zbudowany jest na podstawie aktualizacji obiektywnej, ale jednocześnie subiektywnej idei świata, a także ludzkiej świadomości, która graniczy z czynnikiem nieświadomym oraz iluzjami.
Bibliografia
Gercz G., Prinisipy mexaniki, izlozhennye vnovojsvyazi[The Principles ofMechanicsPresented in a New Form],[N] Zhizn’ nauky: Antologiya vstuplenij k klassike estestvoznaniya, Moskva: Izd-vo AN SSSR, 1959, s. 206-210.
Gumbol’dt V.fon, Izbrannye trudy po yazykoznaniyu [Selected Works on Linguistics], Moskva: Progress, 1984.
DolusovaN. N, Kontsepitelefo^yi dzvinok ta yoho verbalizatsiia v zhinochykh tekstakh (na materiali opovidan D. Parker) [The Concept of a Phone Call and Its Verbalization in Women’s Texts], [v:] „Suchasni tendentsii rozvytku mov”, 2011, № 6, s. 72-75.
Zhyvitska I. A., Movna kartyna svitu yak vidobrazhennia realnosti [The Language Picture of the World as a Reflection of Reality], [v:] „Filolohichni studii”, 2010, № 4, s. 20-25.
Zaxarova T. V., Termin kartina mira v sovremennyx lingvisticheskix issledovaniyax [The Term Worldview in Modem Linguistic Research], [v:] Slovo, vyskazyvanie, tekst v kognitivnom, pragmaticheskom і kul’turologicheskom aspektax, Chelyabinsk: OOO ,,Izd-vo Rekpol”, 2008, s. 118-121.
Ivashchenko V. L., Kontseptualna reprezentatsiia frahmentiv znannia v naukovo-mystetskii kartyni svitu (na materiali ukrainskoi mystetstvoznavchoi terminolohii) [Conceptual Representation of Knowledge Fragments in the Scientific and Artistic Picture of the World (Based on the Material of Ukrainian Art Criticism Terminology)], Kyiv: Vyd. dim Dmytra Buraho, 2006.
Kosmeda T. A., Plotnikova N. V., Linhvokontseptolohiia: mikrokontseptosfera SVIATKY v ukrainskomu movnomu prostori [Linguistic Conceptology: Microconcept Sphere SVIATKY in Ukrainian Language Space], Lviv: Kolo, 2010.
Maslova Zh. N., Kognitivnaya konceptsiyapoe ’ticheskoj kartiny mira [The Cognitive Concept of Poetic Picture of the World], Moskva: Flinta, 2012.
Popova Z. D., Stemin I. A., Semantiko-kognitivnyj analiz yazyka [Semantic and Cognitive Analysis of the Language], Voronezh: Istoki, 2007.
Selivanova O. O., Suchasna linhvistyka: napriamy ta problemy [Modem Linguistics: Directions and Problems], Poltava: Dovkillia-K, 2008.
Tupytsia O., Osoblyvosti orhanizatsii poetychnoi kartyny svitu [Features of the Organizations of the Poetic Picture of the World], [v:] „Filolohichni nauky”, 2009, vyp. 1, s. 98-104.
Xajdegger M., Vremya і bytie [Time and Being], Moskva: Respublika, 1993.
Khoroshun О. O., Movna ta kontseptualna kartyny svitu v doslidzhenniakh suchasnoi linhvistychnoi nauky [Linguistic and Conceptual Pictures of the World in Modem Scientific Linguistic Studies], [v:] Hlukhivski naukovi chytannia-2011, mater, mizhnarod. nauk.-prakt. konf. (15-17 lyst. 2011 roku), Hlukhiv: RW HNPU im. O. Dovzhenka, 2011, s. 241-246.
Khryshchena O., Poniattia movnoi ta kontseptualnoi kartyn svitu v nautsi pro movu [The Notions of Linguistic and Conceptual Pictures of the World in the Science of Language], [v:] Elektronnyiresurs: https://naub.oa.edu.ua/2012/ponyattya-movnoji-takontseptualnoji-kartyn-svitu-u-nautsi-pro-movu/ (26. 05. 2012).
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).