Abstrakt
It was always important for the Church, that a communication between the preacher and the listener was the best; the former must be understood in such a way that the latter is moved by the words of the Gospel. Before the arrival of Europeans in Central Africa (in late nineteenth century), the Bemba people did not know any written form, and their language only had a spoken form. It was with the arrival of Europeans on the Bemba lands that the era of learning, writing, studying and classifying the language of this ethnic group began. The first Europeans to reach the Bemba area were the missionaries, the White Fathers, and it was they who, after beginning their missionary activity, began to study the Bemba language. This article presents the achievements of the White Fathers in this field and tries to explain how the process of learning the Bemba language by the White Fathers was carried out.
Bibliografia
Corbeil, Jean Jacques. Mbusa. The sacred emblems. Ndola 1970.
Cox, Alfons. [Bemba Grammar]. Maszynopis – nr arch. FENZA (Lusaka. Zambia): 1-M-La 70.
Dupont, Joseph. Essai de grammar Bemba. St. Cloud, Paris: Imprimerie Belin Frares, 1900.
Grammatick Deutch-Cibemba, 1941, Maszynopis– nr arch. FENZA (Lusaka. Zambia): 1-M-La 21.
Guillerme, Luis. Dictionnaire Francais-Cibemba, precede d’un abrege de grammaire. Malines, 1920.
History of the Jesuits in Zambia. A Mission Becomes a Province. Red. Edward P. Murphy. Nairobi: Paulines Publications Africa, 2003.
Hoch, Ernst. Bemba Grammar with exercises. Ilondola: Language Center, 1967.
Hoch, Ernst. Bemba Grammar with exercises. Maszynopis – nr arch. FENZA (Lusaka. Zambia): 1-M-La 69.
Labrecque, Eduard. Grammaire. Maszynopis – nr arch. FENZA (Lusaka. Zambia): 1-M-La 16.
Luzbetak, Louis. Kościół a kultury. Nowe perspektywy antropologii misyjnej. Warszawa: Verbinum, 1998.
Oger, Louis. Bemba Worldview. A semantic approach. Maszynopis – nr arch. FENZA (Lusaka. Zambia): 10-Pa-La 10.
Oger, Louis. Notes on Bemba tonality. Ilondola: Language Center, 1963.
Oger, Louis. Verbs chart with examples. Ilondola: Language Center: 1-M-La 14.
Pineau, Henri. Grammaire Cibemba. Rękopis – nr arch. FENZA (Lusaka. Zambia): 1-M-La 19.
Schoeffer, Louis. A grammar of the Bemba Language as spoken in north-east Rhodesia. Oxford: The Clarendon Press, 1907.
Spitulnik, Debra. Kashoki, Mubanga. „Bemba”. W: Facts about the World’s Languages: An Encyclopedia of the World’s Major Languages, Past and Present. Red. Jane Garry, Carl Rubino. New York–Dublin: Hw Wilson Co, 2001. 81-85.
Van Sambeek, Jan. Suggestions for the orthography of the Bemba Language. Rękopis – nr arch. FENZA (Lusaka. Zambia): 1-M-La 22.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Małgorzata Madej
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
PRACE PUBLIKOWANE W CZASOPIŚMIE DOSTĘPNE SĄ NA LICENCJI CREATIVE COMMONS:
Przed 2006 do wszystkich tekstów opublikowanych prawa autorskie są zastrzeżone.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Annales Missiologici Posnanienses są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów ze zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Annales Missiologici Posnanienses udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) oraz zezwalają na sublicencje na tych samych warunkach.
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2021 roku w Annales Missiologici Posnanienses pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- użycie niekomercyjne – nie należy wykorzystywać utworu do celów komercyjnych;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych w latach 2006-2020 w Annales Missiologici Posnanienses pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).