Słowa kluczowe
Bizancjum
chrystianizacja Rusi
kult pogański
księżna Olga
książę Włodzimierz I Wielki
chrzest
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 283
Liczba pobrań: 131
Abstrakt
Ewangelizacja Rusi Kijowskiej zaczęła się już za panowania księżnej Olgi, która przyjęła chrzest, według powszechnego poglądu, w Konstantynopolu. Jednakże rzeczywistym chrzcicielem Rusi był dopiero jej wnuk, książę Włodzimierz I Wielki. To on doprowadził do chrztu swe księstwo, ale nie zdołał wytrzebić z niego pogaństwa. Na decyzję o przyjęciu chrztu przez tego księcia bardziej jednak zdawały się wpływać czynniki polityczne niż religijne. Prestiż Rusi jako kraju chrześcijańskiego usiłowano podnieść, przypisując jej ewangelizację samemu apostołowi Andrzejowi. Z nim też, jak i z Mojżeszem, królami Dawidem i Salomonem oraz ze św. Pawłem i św. Jerzym porównywano księcia Włodzimierza, natomiast księżną Olgę ze św. Marią Magdaleną i św. Heleną, w obojgu widząc chrzcicieli Rusi. Okolicznościami najbardziej sprzyjającymi przyjęciu chrztu przez ruskiego władcę było udzielenie tego sakramentu księżnej Oldze, wcześniejsza znajomość chrześcijaństwa przez księcia Włodzimierza, a także obecność chrześcijan w jego drużynie. O tym traktuje niniejszy artykuł.
Bibliografia
Bazylow, Ludwik. Historia Rosji. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2005.
Bonarek, Jacek. „Chrzest Rusi w ujęciu Jana Skylitzesa.” Piotrowskie Zeszyty Historyczne 19 (2018) 2: 33-47.
Brojer, Wojciech. Polska - Ruś w XI-XII wieku. Granica misyjności. Warszawa: Instytut Historii PAN, 2014.
Brzozowska Zofia. Święta księżna Kijowska Olga. Wybór tekstów źródłowych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2014.
Fiedotow, Gieorgij. Święci Rusi. [X-XVII w.]. Tłum. Henryk Paprocki. Białystok: Bractwo Młodzieży Prawosławnej w Polsce: Białystok, 2002 i Homini: Bydgoszcz, 2002.
Gajek, Jan Sergiusz. „U początków świętości Rusi Kijowskiej.” Chrystus zwyciężył. [Wokół Chrztu Rusi Kijowskiej]. Red. Jan Sergiusz Gajek, Wacław Hryniewicz. Warszawa: Verbinum, 1989. 95-105.
Gieysztor, Aleksander. Mitologia Słowian. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1982.
Gronek, Agnieszka. „Konteksty ideowe przedstawień św. Włodzimierza w nowożytnej ukraińskiej grafice książkowej.” O miejsce książki w historii sztuki. Red. A. Gronek. Kraków: Muzeum Narodowe w Krakowie, 2019. 159-271.
Gwagnin, Aleksander. Kronika o państwie ruskim. Kronika o ziemi tatarskiej. Wrocław: Wydawnictwo eBooki.com.pl, 2018.
Heller, Michaił. Historia imperium rosyjskiego. Tłum. Eugeniusz Melech, Tadeusz Kaczmarek. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009.
Kozak, Stefan. „Spuścizna cyrylo-metodejska w procesie chrystianizacji Rusi.” Chrystus zwyciężył. [Wokół Chrztu Rusi Kijowskiej]. Red. Jan Sergiusz Gajek, Wacław Hryniewicz. Warszawa: Verbinum, 1989. 13-28.
Kronika Thietmara. Tłum. Marian Zygmunt Jedlicki. Kraków: Universitas, 2005.
Latopis nowogrodzki pierwszy starszej redakcji. [Unikatowy zabytek piśmiennictwa staroruskiego i jego polski przekład]. Oprac. Zofia A. Brzozowska, Ivan N. Petrov przy współpracy Jana Morawickiego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2019.
Mokry, Włodzimierz. „Europejski wymiar chrztu św. Włodzimierza.” Dziedzictwo świętego Włodzimierza. Red. Tadeusz Stegner. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2016. 29-44.
Nestor. „Powieść minionych lat.” Kroniki staroruskie. Oprac. Franciszek Sielicki. Tłum. Edward Goranin, Franciszek Sielicki, Henryk Suszko. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1987. 15-199.
Obolensky, Dimitri. „Ruś i Bizancjum w połowie X stulecia: problem chrztu księżnej Olgi.” Chrystus zwyciężył. [Wokół Chrztu Rusi Kijowskiej]. Red. Jan Sergiusz Gajek, Wacław Hryniewicz. Warszawa: Verbinum, 1989. 29-43.
Pawluczuk, Włodzimierz. „Rusini - nacja niespełniona.” Pogranicze. Studia Społeczne 19 (2012): 21-30. DOI: https://doi.org/10.15290/pss.2012.19.02
Poppe, Andrzej. „Spuścizna po Włodzimierzu Wielkim. Walka o tron kijowski 1015-1019.” Kwartalnik Historyczny CII (1995) 3-4: 3-22.
Rybakow, Borys. Pierwsze wieki historii Rusi. Tłum. Andrzej Olejarczuk. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1983.
Sekuła, Paweł. Ruś Orientalna. [Państwo kijowskie wobec cywilizacji Wschodu w teoriach i badaniach naukowych]. Kraków: Fundacja św. Włodzimierza, 2016.
Serczyk, A. Władysław. Historia Ukrainy. Ossolineum: Wrocław 2009.
Swastek, Józef. „Chrystianizacja Rusi Kijowskiej do czasów księcia Włodzimierza Wielkiego (+1015).” Studia Theologica Varsaviensia 26 (1988) 2: 81-110.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Justyna Sprutta
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
PRACE PUBLIKOWANE W CZASOPIŚMIE DOSTĘPNE SĄ NA LICENCJI CREATIVE COMMONS:
Od 2021: 
Od 2006: 
Przed 2006 do wszystkich tekstów opublikowanych prawa autorskie są zastrzeżone.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Annales Missiologici Posnanienses są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów ze zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Annales Missiologici Posnanienses udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) oraz zezwalają na sublicencje na tych samych warunkach.
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2021 roku w Annales Missiologici Posnanienses pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- użycie niekomercyjne – nie należy wykorzystywać utworu do celów komercyjnych;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych w latach 2006-2020 w Annales Missiologici Posnanienses pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).