Abstract
Artykuł podejmuje temat trądu i jego postrzegania na przestrzeni dziejów. Autorzy podejmują próbę całościowego ujęcia tematyki związanej z tą chorobą i zwracają uwagę na różne jej aspekty – poza kwestiami zdrowotnymi opisują również konsekwencje psychiczne oraz duchowe. Punktem wyjścia jest opis samej choroby, w tym jej przyczyn oraz skutków medycznych. W dalszej kolejności przedstawiono historię trądu. Przegląd rozpoczęto od opisów zawartych w Piśmie Świętym (zarówno w Starym jak i Nowym Testamencie), a następnie przejrzano się sytuacji chorych w okresie średniowiecza i wiekach późniejszych. Nieco miejsca poświecono również dziełu pomocy osobom dotkniętym trądem. Fragmenty te ukazują ogrom cierpień fizycznych oraz psychicznych (wynikających m.in. z odrzucenia przez społeczeństwa), których na przestrzeni wieków doświadczały osoby chore. Na zakończenie zaprezentowano obecny poziom zagrożenia trądem na świecie. Przytoczone dane pokazują, że choroba ta pozostaje znaczącym problemem w niektórych rejonach na świecie (zwłaszcza w krajach rozwijających się). W efekcie problem cierpienia i odrzucenia z powodu trądu pozostaje aktualny także w XXI wieku.
References
Andrzejak, Ambroży. „Trąd wczoraj i dziś.” Misyjne drogi 4 (1983): 31-32.
Augustynowicz-Kopeć, Ewa. Zwolska, Zofia. „Wybrane zagadnienia biologii Mycobacterium leprae.” Postępy Nauk Medycznych (2011) nr 10. Dostęp 30 kwietnia 2015. <http://www.czytelniamedyczna.pl/3794,wybrane-zagadnienia-biologii-mycobacterium-leprae.html>
Błeńska, Wanda. „Trąd.” Medicus Mundi Poland, 2 (2002) nr 6-7: 5-8.
Brakel, van, Wim H. “Measuring leprosy stigma-a preliminary review of the leprosy literature.” International Journal of Leprosy and Other Mycobacterial Diseases 71.3 (2003): 190-197.
Browne, Stanley G. Some aspects of the history of leprosy: the leprosie of yesterday. “Proceedings of the Royal Society of Medicine” 68.8 (1975): 485-493.
Emond, Ronald Temple Duncan. Rowland, Herbert Albert Kenneth. Welsby, Philip Douglas. Atlas chorób zakaźnych. Tłum. Janusz Cianciara. Warszawa: Springer PWN, 1996.
Ferenc, Ewelina. „Czym jest trąd?” Wanda Błeńska. Spełnione życie. Red. Joanna Molewska, Marta Pawelec. Poznań: Św. Wojciech, 2011. 230-234.
Florek-Mostowska, Monika. „Trąd w Europie? Wywiad przeprowadzony z prof. Anną Doboszyńską.” Idziemy 7 (2011). Dostęp 1 maja 2015 r. <http://www.opoka.org.pl/biblioteka/P/PS/idziemy201107_trad.html#>
Gądecki, Stanisław. Homilia Arcybiskupa Poznańskiego. Światowy Dzień Chorego 12.2.2012. Dostęp 17 sierpnia 2015. <http://www.archpoznan.pl/content/view/2288/109/>
Janaszek, Wiesława. „Perspektywa eliminacji trądu w świecie. Szczepienia ochronne a leczenie etiotropowe.” Przegląd Epidemiologiczny 56.4 (2002): 577-586.
Kocięcka, Wanda. „Współczesne zagadnienia z zakresu epidemiologii i patologii klinicznej trądu.” Wiadomości Parazytologiczne 41.4 (1995): 373-390.
Kocięcka, Wanda. „Współczesne zagadnienia z zakresu epidemiologii i patologii klinicznej trądu.” Wanda Błeńska – Doctor honoris causa Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego. Red. Zbigniew Pawłowski. Poznań: AM im. K. Marcinkowskiego, 1994. 57-75.
Krzyżostaniak, Hanna. „Miłosierdzie w legendzie Św. Agnieszki Czeskiej – przyczynek do dziejów duchowości franciszkańskiej.” Miłosierdzie. Teoria i praktyka życiowa. Red. Paweł Nowakowski, Wiktor Szymborski. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2009. 43-54.
Łęczycka, Agata. „Świadomość serca. Dzień pomocy chorym na trąd – 30 stycznia.” Niedziela (2011) nr 5: 22.
Matwiejczuk, Paweł. „Trąd – wielkie oczy strachu.” Mówią wieki (2009) nr 2.589. Dostęp 30 kwietnia 2015 r. <http://www.mowiawieki.pl/index.php?page=artykul&id=117>
Molewska, Joanna. Pawelec, Marta. Wanda Błeńska. Spełnione życie. Poznań: Św. Wojciech, 2011.
Muth-Oelschner, Brigitte. Gdzie miłość leczyła trąd. Damian de Veuster. [Misjonarze, którzy tworzyli historię]. Warszawa: Verbinum, 1990.
Nawrocka, Małgorzata. Jej światło. O życiu i dziele Wandy Błeńskiej. Poznań: Kontekst, 2005.
Nowak, Krystyna, Suryło, Piotr. „Nowe leki przeciwtrądowe.” Wiadomości Chemiczne 62.5-6 (2008): 513-531.
Rafferty, Joy. “Curing the stigma of leprosy.” Leprosy review 76.2 (2005): 119-126.
Sermak, Jerzy. „Nawet trąd może być uleczony. Wywiad z dr Barbarą Stryjewską.” Posłaniec Serca Jezusowego (2004). Dostęp 30 kwietnia 2015 r. <http://www.psj.net.pl/?0404,artykul,nawet_trad>
Spink, Kathryn. Matka Teresa. Autoryzowana biografia. Lublin: Wydawnictwo Gaudium, 2001.
Supady, Jerzy J. „Przykłady ewolucji zjawiska śmierci z powodu chorób zakaźnych w aspekcie historycznym.” Studia Medyczne 13 (2009): 79-84.
Szałata, Urszula. „Ta choroba ma 4 tysiące lat”. Niedziela (2012) nr 5. Dostęp 2 maja 2015. <http://www.niedziela.pl/artykul/96989/nd/Ta-choroba-ma-4-tysiace-lat>
Trautman, John R. “A brief history of Hansen’s disease.” Bulletin of the New York Academy of Medicine 60.7 (1984): 689-695.
Wojtczak, Jerzy A. Średniowieczne życiorysy bł. Kingi i bł. Salomei. Warszawa: UW, 1999.
World Health Organization. “Global leprosy: update on the 2012 situation.” Weekly Epidemiological Record 88.35 (2013): 365-378. Dostęp 17.08.2015. <http://www.who.int/wer/2013/wer8835.pdf?ua=1>
License
Copyright (c) 2015 Marta Jelonek, Joanna Gadzińska, Jędrzej Gadziński
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
PUBLISHED WORK ARE LICENSED UNDER A CREATIVE COMMONS:
Before 2006 all published texts are copyrighted.
Authors
Authors of texts accepted for publication in the journal Annales Missiologici Posnanienses are required to complete, sign and return to the editorial address an agreement to grant free license to works, with an obligation to grant CC sublicense.
According to the agreement, the authors of the texts published in the journal Annales Missiologici Posnanienses grant to Adam Mickiewicz University in Poznan a non-exclusive and royalty-free licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) license and allow sublicensing under the same conditions.
The authors retain the rights to further freely dispose of the work.
Users
Interested internet users are entitled to use works published from 2021 onwards in Annales Missiologici Posnanienses under the following conditions:
- Attribution - the obligation to provide with the distributed work, information, about the authorship, title, source (links to the original work, DOI) and the license itself;
- Non-commercial use - you should not use the work for commercial purposes;
- Without creating derivative works - the work must be preserved in its original form, e.g. translations, adaptations may not be distributed without the author's permission.
Interested Internet users are entitled to use works published between 2006 and 2020 in Annales Missiologici Posnanienses under the following conditions:
- acknowledgment of authorship - the obligation to provide with the distributed work, information, about the authorship, title, source (links to the original work, DOI) and the license itself;
- without creating derivative works - the work must be preserved in its original form, e.g. translations, adaptations cannot be distributed without the author's consent.
Other
Adam Mickiewicz University of Poznan retains the right to the journal as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo, etc.).