Abstrakt
The main purpose of this article is to provide some information about missionary work of Polish Jesuits in Greece and in Constantinople from XVI to XX century. It was the period of Turkokratia and later of Independent Greece. Article is divided into four small chapters. After a general introduction to the topic, the first chapter “Constantinople” is giving us some information about 18 Jesuits, who worked in Constantinople from XVI until XIX century. Second chapter presented Polish Jesuits who worked on Islands of Aegean Sea: Syros, Tinos, Chios in the XIX century, especially Fathers: Tadeusz Kuczyński, Dominik Osmołowski and Józef Skulina. Third chapter is about Jesuits traveling and working temporarily in Greece in XIX century and in the beginning of XX century, especially Fathers: Maksymilian Ryłło and Marcin Czermiński. Last chapter presented some Jesuits working in Athens in the XX century. Article finished with bibliography and information about Polonica in the Jesuit Archive in Athens. It is not very deep research but rather a kind of signal showing new topics for historic, scientific work.
Bibliografia
„Kucinskis Stanisław.” W: Diccionario Historico de la Compania de Jesus. Red. Charles E. O’Neilli Joaquin M. Dominguez. Vol. 3. S. 2232, Madrid : 2001.
Belin, François. Histoire de la latinité de Constantinople. Paris : A. Picard et fils, 1894.
Bojarski, Artur. „Powstanie Greków w latach 1821-1829 w prasie Królestwa Polskiego i Galicji.” Niepodległość i Pamięć. 37-40 (2012): 5-24.
Brown, Józef. Biblioteka pisarzów assystencyi polskiej Towarzystwa Jezusowego. Poznań: L. Mierzbach, 1862.
Czermiński, Marcin. Wyprawa na Patmos, Efez i Kretę w r. 1899 i 1903. Kraków: Wydawnictwo-Czas, Kraków, 1904.
Czermiński, Marcin. Z Grecji i Krety. Kraków: Redakcja „Missyj Katolickich”, 1902.
Dunin Karwicki, Józef. Opisanie wjazdu do Stambułu. „Biblioteka Warszawska”. T. 3. Warszawa: W Drukarni Jana Bergera, 1882. (polona.pl).
Encyklopedia wiedzy o jezuitach. Red. Ludwik Grzebień. Kraków: Wydawnictwo WAM, 1996.
Gościecki, Franciszek. Poselstwo wielkie Jasnie Wielmoznego Stanisława Chomentowskiego [...] od Nayiaśnieysego Augusta II. Krola Polskiego [...] do Achmeta IV. Sołtana tureckiego. Wielkiego z pełną moca posła z Szczęśliwym skutkiem przez lata 1712. 1713. 1714. odprawione. Potomnych czasow pamięci y wdzięczności podane w rzetelnym iegoż opisaniu. przez x. Franciszka Gościeckiego. Lwów: Drukarnia Collegium Societatis Jesu, 1732.
Hofmann, Georg. Il vicariato apostolico di Constantinopoli. Roma: Edizioni Orientalia Christiana, 1925.
Homa, Krzysztof. „Polonica greckie. Korespondencja z o. Tadeuszem Kuczyńskim SJ (1830-1856).” Rocznik Filozoficzny Ignatianum 25 (2019) 2: 31-70.
Homa, Krzysztof. Kopczyński, Tomasz. Sprutta, Justyna. Jezuiccy misjonarze na pograniczach. O. Tadeusz Kuczyński i O. Jan Urban. Kraków: Wydawnictwo Naukowe AIK, 2021. https://doi.org/10.35765/rfi.2019.2502.4
Inglot, Marek. La Compagnia di Gesù nell’impero Russo (1772-1820) e la sua parte nella restaurazione generale della Compagnia. Roma: GBP Press, 1996.
Knopek, Jacek. „Działalność misyjna i oświatowo-społeczna polskich duszpasterzy w Grecji w XIX i początku XX wieku.” Nasza Przeszłość 88 (Kraków): 295-309.
Knopek, Jacek. „Groby żołnierzy polskich w armii rosyjskiej zmarłych na Krecie na przełomie XIX i XX wieku.” Przegląd Historyczny (2001/2): 221-227.
Knopek, Jacek. „Organizacja i charakter greckiej oświaty polonijnej.” Kultura i Edukacja 1 (1998): 91-98.
Knopek, Jacek. „Rola i działalność Kościoła katolickiego w życiu współczesnej Polonii greckiej.” Przegląd Religioznawczy 1 (1996): 109-115.
Knopek, Jacek. „Z dziejów polskich akcji katolickich w Grecji (XIX–XX wiek).” Przegląd Religioznawczy 3 (1997): 179-187.
Knopek, Jacek. Polacy w Grecji. Historia i współczesność. Bydgoszcz: Wyższa Szkoła Pedagogiczna, 1997.
Kowalski, Tadeusz. „O. Michał Ignacy W. T.J. i jego prace tureckie.” Misje Katolickie 54 (1935): 65-70.
Kucinskis, Stanisław. „Tadejs Kucinskis SJ, lielakalis 19 gadsimta Latgales garigais rakstnieks (1769-1856).” Dzimtenes Kalendars 1976. Vesterosa: 1976.
Marangos, Gabriel. Panagia. Naos kai moni Iesouiton se poreia mesa istorikes mnimes mias pneumatikis parousias stin Ano Syro. Athina: Institouto Anthropistikon Epistimon, 2012.
Polgar, Laszlo. Bibliographie sur l’histoire de la Compagnie de Jésus, 1901-1980. Vol. 236-237. Roma: Institutum Historicum Societatis Iesu, 1901-1980.
Pollak, Roman. „Przedrozbiorowa polska literatura orientalna i zapomniany poemat F. Gościeckiego.” Sprawozdania z prac naukowych PAN 4 (1961): 63-65.
Popławski, Stanisław. „Krusiński Tadeusz SJ – misjonarz, dyplomata, pisarz, uczony.” Studia Bobolanum 2 (2015): 105-127.
Retinger, Józef. Polacy w cywilizacjach świata do końca wieku XIX. Warszawa: Światowy Związek Polaków z Zagranicy, 1937.
Reychman, Jan. „Dzieje duszpasterstwa polskiego nad Bosforem”. Nasza Przeszłość 33 (1970) 7:169-189.
Romano, Germano. Cenni storici della Missione della Compagnia di Gesù in Grecia. Palermo: SJ, 1912.
Roussos-Milidonis, Marcos. Jisouites ston elliniko choro (1560-1916). Athina: KEO, 1991.
Sas, Józef. „Historia misji polskiej na Krymie. Misje ks. Piotra B.” Przegląd Powszechny 103 (1909): 174-191.
Sprutta, Justyna. „Tadeusz Kuczyński SJ na Cykladach.” W: Homa, Krzysztof Kopczyński, Tomasz. Sprutta, Justyna. Jezuiccy misjonarze na pograniczach. O. Tadeusz Kuczyński SJ i O. Jan Urban SJ. Kraków: Wydawnictwo Naukowe AIK, 2021, 25-34.
Wnuk, Anna. „Wojna, służba publiczna i Kościół w życiu szlacheckiej rodziny Szornelów herbu Dołęga.” Głos Ziemi Urzędowskiej (2011). Dostęp 2 maja 2018.
Załęski, Stanisław. Jezuici w Polsce porozbiorowej. T. 1-5. Kraków: W.L. Anczyc i Sp 1907.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Krzysztof Homa
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
PRACE PUBLIKOWANE W CZASOPIŚMIE DOSTĘPNE SĄ NA LICENCJI CREATIVE COMMONS:
Przed 2006 do wszystkich tekstów opublikowanych prawa autorskie są zastrzeżone.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Annales Missiologici Posnanienses są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów ze zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Annales Missiologici Posnanienses udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) oraz zezwalają na sublicencje na tych samych warunkach.
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2021 roku w Annales Missiologici Posnanienses pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- użycie niekomercyjne – nie należy wykorzystywać utworu do celów komercyjnych;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych w latach 2006-2020 w Annales Missiologici Posnanienses pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).