Spuścizna niemiecka, kierunek Polski. Zbiór reprodukcji Seminarium Historii Sztuki na Uniwersytecie Poznańskim (1919–1939)
Obraz przedstawia okładkę 33 tomu czasopisma Artium Quaestiones. W górnej części białej okładki umieszczono tytuł czasopisma, natomiast w dolnej numer tomu oraz napis: Wydawnictwo Naukowe UAM. W partii centralnej znajdują się trzy mazaje przypominające ślady pozostawione przez pędzel. W ich polu znajdują się fragmenty szklanego przeźrocza z reprodukcją rzeźby Appolla.
PDF

Słowa kluczowe

collections of reproductions
photo archives at the universities
the Seminar of Art History at the University of Poznan

Jak cytować

Kłudkiewicz, K. (2022). Spuścizna niemiecka, kierunek Polski. Zbiór reprodukcji Seminarium Historii Sztuki na Uniwersytecie Poznańskim (1919–1939). Artium Quaestiones, (33), 135–161. https://doi.org/10.14746/aq.2022.33.6

Liczba wyświetleń: 150


Liczba pobrań: 104

Abstrakt

In 1919, the authorities of the newly established University of Poznan took over the buildings and movable property of the German Royal Academy, which had functioned in Poznan between 1903 and 1918. The Seminar of Art History, which was organised at the time, acquired, among other things, a collection of 4,000 slides and 4,000 reproductions which had been used in teaching art history at the German university. Thanks to the first Polish professor of art history, Szczęsny Dettloff, the collection began to grow. Dettloff, one of the fathers of academic art history in Poland, understood perfectly the need to expand the university’s research workshop: the library and the reproduction collection. He built a Polish photo library at the University of Poznan on the basis of the existing German reproduction collection and a set of diapositives acquired in 1919 from the Museum of Wielkopolska (the collection after the German Kaiser Friedrich Museum). The article describes the reproduction collection in the inter-war period, indicates its state of preservation and analyses the role of the local collection in the academic teaching of art history (in the context of the programme of studies, but also of trips for students).

https://doi.org/10.14746/aq.2022.33.6
PDF

Finansowanie

Praca naukowa finansowana w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój NCBR, pt. „Cyfrowa infrastruktura badawcza dla humanistyki i nauk o sztuce DARIAH-PL” (POIR.04.02.00-00-D006/20)

Bibliografia

Coburg, Staatsarchiv Coburg, Nachlass Ludwig Kaemmerer, sygn. 1 Poznań, Archiwum Audiowizualne Wydziału Nauk o Sztuce UAM, Inwentarz majątku Seminarium Historii Sztuki na UP z 1924 r.: tom zawierający dział I–II d.

Poznań, Archiwum Muzeum Narodowego w Poznaniu, sygn. 10

Poznań, Biblioteka Sekcji Historii Sztuki Biblioteki Collegium Historicum UAM, Inwentarz majątku Seminarium Historii Sztuki na UP z 1924 r.: tom zawierający dział III (biblioteka)

Dettloff [Szcz.], Seminarium Historii Sztuki, w: Uniwersytet Poznański w pierwszych latach swojego istnienia za rektoratu Heljodora Święcickiego, red. A. Wrzosek, Poznań 1924, s. 519

Sławska A., „No i co teraz zrobimy?” Pamiętnik z pewnej wycieczki, Poznań 2019

Sprawozdanie prasowe z uroczystości otwarcia Wszechnicy Piastowskiej w Poznaniu, w: Źródła do dziejów Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, t. I: Organizacja i rozwój uczelni od listopada 1918 roku do inauguracji w maju 1919 roku, red. M. Banasiewicz, A. Czubiński, Poznań 1973, s. 251–253

Szcz. Dettloff o sztuce i zabytkach Poznania. Wybór studiów i artykułów z lat 1916–1947, Poznań 2011

Uniwersytet Poznański. Spis wykładów w roku akademickim 1919/1920–1938/1939, Poznań 1919–1938

Archiwa wizualne dziedzictwa kulturowego. Archeologia – Etnografia – Historia sztuki, red. E. Manikowska, I. Kopania, Warszawa 2014

Archiwa wizualne dziedzictwa kulturowego. Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przeszłości, red. E. Manikowska, P. Jamski, Warszawa 2014

Art History through the Camera’s Lens, red. H.E. Roberts, Amsterdam 1995

Banaszak M., Dettloff Szczęsny (Feliks) Maksymilian, w: Księża społecznicy w Wielkopolsce 1894–1919. Słownik biograficzny, t. 1 (A–H), Gniezno 1992, s. 135–136

Betlej A., A. Dworzak, P. Jamski, R. Książek-Czerwińska, M. Kunińska, J. Pollesch, Zapomniane dziedzictwo. Zbiór odlewów gipsowych Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2019

Bild/Geschichte. Festschrift für Horst Bredekamp, red. Ph. Helas, M. Polte, C. Rückert, B. Uppenkamp, Berlin 2007

Bredekamp H., Bildmedien, w: Kunstgeschichte. Eine Einführung, red. H. Belting, H. Dilly, W. Kemp, W. Sauerländer, M. Warnke, Reimer 2008, s. 363–386 https://doi.org/10.5771/9783496030256-363 DOI: https://doi.org/10.5771/9783496030256-363

Bryl M., Königliche Akademie w Poznaniu 1903–1918, w: Dzieje historii sztuki w Polsce. Kształtowanie się instytucji naukowych w XIX i XX wieku, red. A.S. Labuda, Poznań 1996, s. 120–144

Caraffa C., The Photo Archive as Laboratory. Art History, Photography, and Materiality, „Arlis” 2019, 44(1), s. 37–46 https://doi.org/10.1017/alj.2018.39 DOI: https://doi.org/10.1017/alj.2018.39

Czubiński A., Polska myśl zachodnia w XIX i XX wieku, „Przegląd Zachodni” 1985, 1, s. 1–23

Dettloff Szcz., Recenzja tekstu M. Walickiego „Stilstufen der gotischen Tafelmalerei in Polen im XV. Jahrhundert” (Warszawa 1933), „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury” 1934/35, 3, s. 264–269

„Deutsche Ostforschung” und „polnische Westforschung” im Spannungsfeld von Wissenschaft und Politik. Disziplinen im Vergleich, red. J.M. Piskorski i in., Osnabrück 2002

Dębicki J., Szczęsny Dettloff (1878–1961), „Rocznik Historii Sztuki” 2011, XXXVI, s. 29–37

Edwards E., Raw Histories: Photographs, Anthropology and Museums, New York 2001

Fotografie als Instrument und Medium der Kunstgeschichte, red. C. Caraffa, Berlin 2009

Jensen U., Kunstgeschichte auf Kassette. Zur Videosammlung der Mediathek im Grimm-Zentrum, Berlin 2014

Johnson G., „(Un)richtige Aufnahme”: Renaissance Sculpture and the Visual Historiography of Art History, „Art History” 2013, 2, s. 12–51 https://doi.org/10.1111/j.1467-8365.2012.00917.x DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-8365.2012.00917.x

Katalog Fototeki Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Fotografie dzieł sztuki polskiej wykonane przed rokiem 1900, red. W. Walanus, Kraków 2019

Kłudkiewicz K., Dyrektor w „ciaśniejszych ramach”, w: M. Gumowski, Siła do ujarzmienia. Teksty wybrane, Warszawa 2021, s. 27–80

Kłudkiewicz K., Kaiser-Friedrich-Museum w Poznaniu (1904–1919). Muzeum na niemieckiej i europejskiej prowincji, Poznań 2021

Kłudkiewicz K., Nasze, czyli czyje? Wielkopolskie zabytki w oczach Polaków i Niemców w XIX i na przełomie XIX i XX wieku, w: Dobre i złe sąsiedztwa. Obce-nasze-inne, t. 2, Sąsiedzi w historiografii, edukacji i kulturze, red. T. Maresz, K. Grysińska-Jarmuła, Bydgoszcz 2018, s. 201–215

Kłudkiewicz K., The History and Role of Institute of Art History Photo Archive in the Art History Research and Education in Poznań. General Characteristics and the Result of Preliminary Research, „Krzysztofory. Zeszyty Naukowe Muzeum Historii Miasta Krakowa” 2019, 37, s. 59–68

Kłudkiewicz K., Zespół szklanych przeźroczy w Kaiser-Friedrich-Museum w Poznaniu na początku XX wieku, „Studia Muzealne” 2021, XXVI, s. 134–151

Kortus B., Rola geografii w polskiej myśli zachodniej w latach 1914–1939, w: Człowiek i Przestrzeń, red. idem, Kraków 2001, s. 195–204

Kostrzewski J., Z mego życia. Pamiętnik, Wrocław–Warszawa–Kraków 1970

Kunińska M., Fotografia jako medium epistemiczne historii sztuki między historią kultury a historią stylu, w: Katalog Fototeki Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Fotografie dzieł sztuki polskiej wykonane przed rokiem 1900, red. W. Walanus, Kraków 2019, s. 25–40

Kwilecki A., Poznań stolicą polskiej myśli zachodniej. Od kongresu wiedeńskiego do Powstania Wielkopolskiego, Poznań 2008

Labuda A.S., Horyzont wielkopolski, horyzont europejski. Seminarium historii sztuki Uniwersytetu Poznańskiego 1919–1939, w: Dzieje historii sztuki w Polsce. Kształtowanie się instytucji naukowych w XIX i XX wieku, red. A.S. Labuda, Poznań 1996, s. 168–192

Labuda A.S., Horyzont wielkopolski, horyzont europejski. Seminarium historii sztuki Uniwersytetu Poznańskiego 1919–1939, w: idem, Z dziejów historii sztuki. Polska, Niemcy, Europa, Poznań 2016, s. 215–246

Laemers S., “Ein wertvolles Hilfsmittel”. Het foto-archief van Max J. Friedländer (1867–1958), „RKD Bulletin” 2005, 1, s. 25–39

Matyssek A., Kunstgeschichte als fotografische Prxis. Richard Hamann und Foto Marburg, Berlin 2008

Michalski M., J. Skutecki, Collegium Minus w Poznaniu, Poznań 2021

Mroczko M., Polska myśl zachodnia. Kształtowanie i upowszechnianie, Poznań 1986

Mroczko M., Upowszechnianie problematyki zachodniej w polskich badaniach naukowych (1918–1939), „Słupskie Studia Historyczne” 2006, 12, s. 107–118

Napp A., Ohne gute Fotos kann der Kunsthistoriker nicht arbeiten’. Die Fotografiensammlung des Kunstgeschichtlichen Seminars der Universität Hamburg, „Rundbrief Fotografie” 2018, 25(3), s. 32–42

Napp A., Zwischen Inflation, Bomben und Raumnöten. Die Geschichte der Diasammlung des Kunstgeschichtlichen Seminars Hamburg, Weimar 2017

Nelson R.S., The Slide Lecture, or the work of Art “History” in the Age of Mechanical Reproduction, „Critical Inquiry” 2000, 26(3), s. 414–434 https://doi.org/10.1086/448973 DOI: https://doi.org/10.1086/448973

Peters D., Fotografie als “technische hülfsmittel” der Kunstwissenschaft. Wilhelm Bode und die photographische Kunstanstalt Adolphe Braun, „Jahrbuch der Berliner Museen” 2002, 44, s. 167–202

Photo Archives and the Photographic Memory of Art History, red. C. Caraffa, Berlin 2011

Photographs, Museums, Collections: between Art and Information, red. E. Edwards, Ch. Morton, London 2015Photo-Objects. On the Materiality of Photographs and Photo Archives in the Humanities and Sciences, red. J. Bärnighausen, C. Caraffa, S. Klamm, F. Schneider, P. Wodtke, Berlin 2019

Polska myśl zachodnia w Poznaniu i Wielkopolsce. Jej rozwój i realizacja w wiekach XIX i XX, red. A. Kwilecki, Warszawa–Poznań 1980

Sammlungsdidaktik. Die „nich mehr neuen” Medien in den Universitätssammlungen, red. B. Forster, K. Klinger, M. Markert, Weimar 2016

Schutte Ch., Richard Hamann in Posen 1911–13, „Marburger Jahrbuch für Kunstwissenschaft” 2013, 40, s. 7–26

Sculpture and Photography: Envisioning The Third Dimension, red. G. Johnson, Massachusetts 2003

Skarby Fototeki Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego, red. W. Walanus, Kraków 2012–2017

Soćko A., Kilka uwag o poznańskiej wystawie „Wielkopolskiej Plastyki Gotyckiej” z 1936 roku, w: Nikodem Pajzderski. Muzealnik – konserwator – historyk sztuki, red. E. Siejkowska-Askutja, Poznań 2014, s. 239–258

Teka Komisji Historii Sztuki X. Materiały sesji naukowej poświęconej pamięci profesora Gwidona Chmarzyńskiego w trzydziestą rocznicę śmierci, red. J. Poklewski, Toruń 2005

Wąsicki J., Problematyka niemiecka i polskich ziem zachodnich w badaniach i działalności Wydziału Prawa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w latach 1919–1969, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1970, 32 (3), s. 303–326

Wróblewska M., Bez(w)ład archiwum. Archiwum – fotografii, „Artium Quaestiones” 2013, XXIV, s. 233–253

Żuchowski T.J., Ks. Prof. Szczęsny Dettloff (1878–1961), „Artium Quaestiones” 2011, 22, s. 5–19