Abstrakt
This article is an analysis of one area of Piotr Piotrowski’s (1952–2015) activity in the 1990s – his writings on the art of Zofia Kulik and, more specifically, on its feminist dimension. I argue that although Piotrowski was never interested in women’s art in particular, not only did he practise feminist criticism during this period, but he was also a catalyst for the development of a specific form of feminist reflection that was then new in Polish art history. It focused on power relations and did not accept distancing oneself from social and political problems. I analyse it from the perspective of contemporary revisions of the development of feminist discourse after 1989 in Eastern Europe, which critically examines its embeddedness in Western ideas.
Bibliografia
„Bądź tylko posłusznym, psychofizycznym instrumentem… Wywiad z Zofią Kulik. Rozmawiał – Ryszard Ziarkiewicz” [Being nothing but an obedient psycho-physical instrument. Ryszard Ziarkiewicz talks to Zofia Kulik], Magazyn Sztuki 1993, 1, pp. 12–21
Domańska E., “Co zrobił z nami Foucault?” [What Has Foucault Done to Us?], in: French Theory w Polsce [French Theory in Poland], ed. E. Domańska, M. Loba, Poznań 2010, pp. 61–79
Dziamski G., “Sztuka feministyczna” [Feminist Art], Miesięcznik Literacki 1988, 2–3, pp. 104–116 (part I) and 1988, 4, pp. 81–90 (part II)
Franus E., “Widziane, widzące” [The Seeing, The Seen], Artium Quaestiones 1993, 6, pp. 101–114
“Gender artysty mnie nie dotyczy. Wywiad z Miladą Ślizińską” [I’m not concerned by the gender of an artist. An interview with Milada Ślizińska], OŚKA. Pismo ośrodka informacji środowisk kobiecych 1999, 3(8), pp. 19–23
Gender, Generations, and Communism in Central and Eastern Europe and Beyond, ed. A. Artwińska, A. Mrozik, London 2021
Grabowska M., “Bringing the Second World In: Conservative Revolution(s), Socialist Legacies, and Transnational Silences in the Trajectories of Polish Feminism”, Signs: Journal of Women in Culture and Society 2012, 37(2), pp. 385–411 https://doi.org/10.1086/661728 DOI: https://doi.org/10.1086/661728
Jakubowska A., “Circulation of Feminist Ideas in Communist Poland”, in: Globalizing East European Art Histories: Past and Present, ed. B. Hock, A. Allas, Routledge 2018, pp. 135–148 https://doi.org/10.4324/9781351187190-10 DOI: https://doi.org/10.4324/9781351187190-10
Jakubowska A., “Kobieta wobec seksualności – podporządkowana, uwikłana czy wyzwolona” [Woman and sexuality – submissive, entangled, or liberated?], Artium Quaestiones 1997, 8, pp. 113–134
Jakubowska A., “Meetings: Exhibitions of Women’s Art Curated by Izabella Gustowska”, Ikonotheka 2016, 26, pp. 291–311 https://doi.org/10.5604/01.3001.0010.1743 DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0010.1743
Jakubowska A., “Patterns: ‘In a way, I betray myself’”, in: Zofia Kulik. Methodology, My Love, ed. A. Jakubowska, Warsaw 2019, pp. 307–319
Kępińska A., “Bliskość bytu” [The Proximity of Existence], in: Obecność III [Presence III], ex. cat., BWA, Poznań 1992, n.p.
Kowalczyk I., “Wątki feministyczne w polskiej sztuce” [Feminist Tropes in Polish Art], Artium Quaestiones 1997, 8, pp. 135–152
Kowalczyk I., “Wystawy sztuki kobiet 1991–2001: od esencjalizmu do konstruktywizmu” [All-Women Exhibitions 1991–2001: From Essentialism to Constructivism], Sztuka i Dokumentacja 2016, 15, pp. 97–105
Leszkowicz P., “Gender and Art History in Poland: A Constant Story of Subversion”, in: Making art history in Europe after 1945, ed. N. de Haro Garciá, P. Mayayo, J. Carrillo, Routledge 2020 https://doi.org/10.4324/9781351187596-16 DOI: https://doi.org/10.4324/9781351187596-16
Limanowska B., ed., Women artists, special issue, OŚKA. Pismo Ośrodka Informacji Środowisk Kobiecych, 1999, 3(8)
Mansbach S., „Contemporary Art, Contemporary Challenges in a Period of Transformation”, in: Culture of the Time of Transformation International Congress.Materials. Poznań, 2–5 February 1994, ed. J. Brendel, S. Jakóbczyk, Poznań 1998, pp. 292–296
Marciniak J., “Sztuka jest bronią bezbronnych. O wystawie »Broń symboliczna« Zofii Kulik” [Art is the Weapon of the Defenceless], in: Broń symboliczna III [Symbolic Weapon III], exhibition catalogue, U Jezuitów Gallery, Poznań 1994, n.p.
Morawińska A., “Artystki polskie” [Polish Women Artists], in: Artystki polskie [Polish Women Artists], ex. cat., National Museum, Warsaw 1991, pp. 9–16
Morawski S., “Neofeminizm w sztuce” [Neo-feminism in Art], Sztuka 1977, 4, pp. 57–63
Murawska-Muthesius K., “The Critical Museum Debate Continues”, in: Horizontal Art History and Beyond, Revising Peripheral Critical Practices, eds. A. Jakubowska, M. Radomska, Routledge 2022, pp. 15–25 https://doi.org/10.4324/9781003186519-3 DOI: https://doi.org/10.4324/9781003186519-3
Nead L., Akty kobiety. Sztuka, obscena i seksualność, trans. E. Franus, Poznań 1998
Pikosz I., “Chwytając za każdą broń” [Grabbing At Every Weapon], Czas Kultury 1994, 1, pp. 72–73
Piotrowski P., Art and Democracy in post-Communist Europe, trans. A. Brzyski, London 2012
Piotrowski P., Artysta między rewolucją i reakcją. Studium z zakresu etycznej historii sztuki awangardy rosyjskiej [The Artist Between Revolution and Reaction. A Study in the Ethical History of Art], Poznań 1993
Piotrowski P., “Between Siberia and Cyberia. On the Art of Zofia Kulik and on Museums”, in: Zofia Kulik. From Siberia to Cyberia, ex. cat., National Museum, Poznań, 1999, pp. 7–33
Piotrowski P., “Beyond the Old and New Belief”, Magazyn Sztuki 1996, 10(2), pp. 161–176
Piotrowski P., Dekada. O syndromie lat siedemdziesiątych, kulturze artystycznej, krytyce i sztuce – wybiórczo i subiektywnie [The Decade. On the Syndrome of the 1970s, Artistic Culture, Criticism, Art], Poznań 1991
Piotrowski P., “Post-modernism and Post-totalitarianism. The Poland Case of the 1970s”, ARS 1993, 2–3, pp. 231–242
Piotrowski P., “Sztuka krytyczna” [Critical art], Pokaz 1999, 3, p. 41
Piotrowski P., Sztuka według polityki. Od Melancholii do Pasji [Art According to Politics. From Melancholy to Passion], Cracow 2007
Piotrowski P., “The Old Attitude and the New Faith” in: Beyond Belief: Contemporary Art from East Central Europe, ed. L.J. Hoptman, ex. cat., Museum of Contemporary Art, Chicago 1995, pp. 34–45
Piotrowski P., “Toward a Horizontal History of the European Avant-Garde”, in: Europa! Europa? The Avant-Garde, Modernism and the Fate of a Continent, eds. S. Bruet al., Berlin 2009, pp. 49–58 https://doi.org/10.1515/9783110217728.2.49 DOI: https://doi.org/10.1515/9783110217728.2.49
Piotrowski P., W cieniu Duchampa. Notatki nowojorskie [In the Shadow of Duchamp: New York Notes], Poznań 1996
Pollock G., “Polityka teorii: pokolenia i geografie. Teoria feministyczna i historie historii sztuki” [The politics of theory: generations and geographies. Feminist theory and histories of art history], trans. M. Bryl, Artium Quaestiones 1997, 7, pp. 153–186
Poprzęcka M., “Inne? Kobiety i historia sztuki” [Different? Women and Art History], in: Artystki polskie [Polish Women Artists], ex. cat., National Museum, Warsaw 1991, pp. 17–20
Sienkiewicz K., Zatańczą ci, co drżeli. Polska sztuka krytyczna [Those who Trembled will Dance. Polish Critical Art], Kraków–Warszawa 2014
Sobota A., „Sztuka Zofii Kulik” [The Art of Zofia Kulik], in: Kobieta o kobiecie [Woman about Woman], ex. cat., „Galeria Bielska” BWA, Bielsko-Biała 1996, pp. 32–35
Toniak E., “Ogród Zosi” [Zosia’s Garden], Obieg 1993, 7–8 (51–52), p. 65
Ujma M., “Krytyczki w Polsce po 1989 roku” [Female critics in Poland after 1989], in: Polki, Patriotki, Rebeliantki [Polish Women, Patriots, Rebels], ed. I. Kowalczyk, Poznań 2018, pp. 176–191
Załuski T., “How to Live and Work with Two Artistic Biographies: Zofia Kulik’s Archival Drive”, in: Zofia Kulik. Methodology, My Love, ed. A. Jakubowska, Warsaw 2019, pp. 54–77
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Prawo autorskie regulowane jest oświadczeniem autora przygotowanym przez Wydawnictwo Naukowe UAM a od nr XXVIII także umową licencyjną na publikację online zawartą pomiędzy Autorem i Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza. Autorzy ponoszą odpowiedzialność za oryginalność zamieszczanego materiału tekstowego oraz regulację praw autorskich dotyczących materiałów ilustracyjnych. W przypadku, gdy materiały pochodzą od redakcji – odpowiedzialność ponosi redakcja czasopisma.
Ten utwór dostepny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.