Słowa kluczowe
forest
changes to forest areas
landscape park
Pobiedziska commune
Jak cytować
Abstrakt
The main purpose of this work was to assess changes to the forest areas in Promno Landscape Park which occurred in 1830–2013. The assessment of these changes was based on an analysis of cartographic material from 1830, 1890, 1940 and 2013. The article presents the natural and socio-economic conditions in the research area. Analyses of dominant habitats and stands have also been presented together with cartographic material and a detailed analysis and evaluation of the changes over nearly 180 years. Based on the strategic documents and research results, a forecast has also been provided of the changes to be expected in the next dozen or so years. An analysis of changes to the forest areas in Promno Landscape Park has shown that the largest decrease in forest cover occurred in the second half of the 19th century in connection with clear-cut clearings. In 1890, the forest area decreased by 268 ha against 1830. Slight changes took place in the late 19th and the early 20th centuries. In that period, slow afforestation followed logging and therefore the forest area increased from 1,592.3 hectares in 1890 to 1,679 hectares in 1940. Undoubtedly, the largest increase occurred after 1940, after the Second World War when land of poor agricultural value was afforested. The area of forests grew from 1,679 ha in 1940 to 2,545.29 ha in 2013 marking an increase in forest cover from less than 50% to the existing 76%.
Bibliografia
BDL GUS [Bank Danych Lokalnych GUS], [dostęp: 7.09.2018].
<https://www.bdl.lasy.gov.pl/> [Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych w Warszawie] [dostęp: 7.09.2018].
Błaszczyk H., 1974: Rozwój lesistości Wielkopolski, Kronika Wielkopolski, 3(4), 3–73.
Ciupa T., Suligowski R., Wałek G., 2016: Zmiany w zasięgu lasów w Górach Świętokrzyskich w ostatnich 200 latach, Eduk. Biol. Środ., 4(61), 16–23.
Chmielewski T.J. 2013: Systemy krajobrazowe. Struktura-funkcjonowanie-planowanie. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
Choiński A., 2013: Katalog jezior Polski, Wyd. PWN, Warszawa.
<http://crfop.gdos.gov.pl> [Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Warszawie] [dostęp: 7.09.2018].
Giętkowski T., 2009: Zmiany lesistości Borów Tucholskich w latach 1938–2000, Promotio Geograph. Bydgostiensia, t. 4, 149–162.
Golis A., 2013: Lednicki Park Krajobrazowy, [w:] Parki krajobrazowe Wielkopolski. Przyroda, krajobraz, człowiek, Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego, Bogucki
Wyd. Nauk., Poznań, 15–21.
Hildebrandt-Radke I., Przybycin J., 2011: Zmiany sieci hydrograficznej i zalesienia a melioracje regionu środkowej Obry (centralna Wielkopolska) w świetle danych historycznych i materiału kartograficznego, Przegl. Geogr., 83, 3, 323–342.
Hładyłowicz K.J., 1932: Zmiany krajobrazu i rozwój osadnictwa w Wielkopolsce od XIV do XIX wieku, Bad. z Dziejów Społ. i Gosp., Lwów.
Historia Polski w liczbach. Ludność. Terytorium, 1994: GUS, Wyd. Zakł. Wyd. Stat., Warszawa.
Ilnicki P., Górecki K., Lewandowski P., 2016: Torfowiska w Parku Krajobrazowym Promno, Biul. Parków Krajobrazowych Wielkopolski, z. 22(24), 67–86.
Kaniecki A., Baczyńska A., Gogołek A., 2003: Komentarz do mapy hydrograficznej o skali 1 : 50 000, arkusz N-33-131-D Pobiedziska, GUGiK, Geomat, Wyd. Geokart Internat., Rzeszów.
Kasprzak K., Raszka B., 2008: Park Krajobrazowy Promno, Wielkopolska Bibl. Kraj., 37, Wyd. WBPiCAK, Poznań.
Konatowska M., 2013: Park Krajobrazowy Puszcza Zielonka, [w:] Parki krajobrazowe Wielkopolski.
Przyroda, krajobraz, człowiek, Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego, Bogucki Wyd. Nauk., Poznań, 54–61.
Konias A., 2010: Kartografia topograficzna państwa i zaboru pruskiego od II połowy XVIII wieku do połowy XX wieku, Wyd. Nauk. Akad. Pomorskiej, Słupsk.
Kozak J., 2005: Zmiany powierzchni lasów w Karpatach Polskich na tle innych gór świata, Wyd. UJ, Kraków.
Kunz M., 2008: Pokrycie terenu jako kryterium zróżnicowania struktury krajobrazu wybranych obszarów chronionych Pomorza, Arch. Fotogrametrii, Kart. i Teledetekcji, 18, 313–321.
Kunz M., 2012: Zmiany lesistości Pomorza Zachodniego w ostatnich 400 latach, Roczn. Geomatyki, t. 10, z. 4(54), 145–155.
Kunz M., 2016: Zmiany pokrycia terenu Tucholskiego Parku Krajobrazowego, [w:] M. Kunz (red.), Stan poznania środowiska przyrodniczego Tucholskiego Parku Krajobrazowego i Rezerwatu Biosfery Bory Tucholskie, Wyd. Polskie Wyd. Reklamowe, Toruń.
Kunz M., Nienartowicz A., 2006: Zmiany pokrycia/użytkowania terenu Zaborskiego Parku Krajobrazowego w latach 1796–2000 w gradiencie oddziaływania człowieka, Probl. Ekol. Krajobrazu, t. 18, 283–292.
Macias A., Bródka S., Stanek B., 2012: Przestrzenne aspekty zmian krajobrazowych na terenach chronionych na przykładzie Wielkopolskiego Parku Narodowego, Probl. Ekol. Krajobrazu, t. 33, 123–134.
Macias A., Dryjer M., 2010: Forest Cover Dynamics in the City of Poznań from 1830 to 2004, Quaes. Geograph., 29(3), 47–57.
Macias A., Szymczak M., 2012. Zmiany powierzchni leśnych na terenie miasta i gminy Krotoszyn w latach 1793–2005, Sylwan, 156(9), 710–720.
Macias A., Witczak Ł., Kubacka M., 2016: Zmiany użytkowania ziemi na terenie Parku Narodowego „Bory Tucholskie” w latach 1796–2015, [w:] A. Choiński, W. Marszelewski (red.), Przyroda abiotyczna Parku Narodowego „Bory Tucholskie”, Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.
Markuszewska I., 2005: Zmiany powierzchni leśnej Wysoczyzny Kaliskiej w kontekście analizy struktury krajobrazu, Bad. Fizjograf. nad Pol. Zach., Ser. A – Geogr. Fiz., 56, 93–106.
Matuszkiewicz J.M., 1993: Krajobrazy roślinne i regiony geobotaniczne Polski, Pr. Geogr. IGiPZ PAN, t. 158, Wyd. PAN, Warszawa.
Matuszkiewicz J.M., 2008: Regionalizacja geobotaniczna Polski, IGiPZ, Warszawa. McGarigal K., Cushman S.A., Ene E. 2012: FRAGSTATS v4: Spatial Pattern Analysis Program for Categorical and Continuous Maps. Computer software program produced by the authors at the University of Massachusetts, Amherst. Available at: http://www.umass/edu/lamdeco/research/fragstats/fragstats.html.
Miętkiewicz M., Sydow S., 1999: Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1 : 50 000 arkusz Pobiedziska (473), PIG, Warszawa.
Miętkiewicz M., Sydow S., 2004: Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1 : 50 000 arkusz Pobiedziska (473), PIG, Warszawa.
Olejniczak E., 1989: Warunki przyrodnicze produkcji rolnej, woj. poznańskie, Inst. Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, Puławy.
Pawłowski B., Szafer W., 1973–1978: Regiony geobotaniczne, [w:] Narodowy Atlas Polski, PAN, Inst. Geogr., Wyd. Ossolineum, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.
Plan urządzenia lasu Nadleśnictwa Czerniejewo na okres 1.01.2009–31.12.2018 r., 2009: RDLP w Poznaniu, Poznań.
Program ochrony przyrody. Plan urządzenia lasu Nadleśnictwa Czerniejewo na okres od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2018 r., 2009: RDLP w Poznaniu, Poznań.
Program ochrony środowiska dla gminy Pobiedziska, 2005: UG w Pobiedziskach, Pobiedziska.
Raport o stanie lasów w Polsce 2016, 2017: CILP, Warszawa. Rozporządzenie nr 6/93 Wojewody Poznańskiego z dnia 20 września 1993 r. w sprawie utworzenia Parku Krajobrazowego Promno, Dz. Urz. Woj. Poznańskiego z 1993 Nr 13, poz. 150.
Solon J., Borzyszkowski J., Bidłasik M., Richling A., Badora K., Balon J., Brzezińska-Wójcik T., Chabudziński Ł., Dobrowolski R., Grzegorczyk I., Jodłowski M., Kistowski M., Kot R., Krąż P., Lechnio J., Macias A., Majchrowska A., Malinowska E., Migoń P., Myga-Piątek U., Nita J., Papińska E., Rodzik R., Strzyż M., Terpiłowski S., Ziaja W., 2018: Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data, Geograph. Polon., 91, 2, 143–170.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Pobiedziska, 2011: UG w Pobiedziskach, Pobiedziska.
Szymura T.H., Dunajski A., Ruczakowska A.M., 2010: Zmiany powierzchni lasów na obszarze Karkonoskiego Parku Narodowego w okresie 1747–1977, Opera Corcontica, 47(1), 159–166.
Śliwa P., 2013a: Dwadzieścia lat funkcjonowania Parku Krajobrazowego Promno, Biul. Parków Krajobrazowych, 19(21), 121–131.
Śliwa P., 2013b: Park Krajobrazowy Promno, [w:] Parki krajobrazowe Wielkopolski. Przyroda, krajobraz, człowiek, Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.
Śliwa P., Michalski T., 2014: Długoterminowe zmiany użytkowania gruntów w Parku Krajobrazowym Promno, Biul. Parków Krajobrazowych, 20(22), 115–118.
Uchwała nr XXXVII/728/13 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 30 września 2013 r. w sprawie utworzenia Parku Krajobrazowego Promno, Dz. Urz. Woj. Wielkopolskiego z 2013, poz. 5744.
Woś A., 1994: Klimat Niziny Wielkopolskiej, Wyd. Nauk. UAM, Poznań.
Zielony R., Kliczkowska A., 2012: Regionalizacja przyrodniczo-leśna Polski 2010, CILP, Warszawa.
Licencja
PTPN ma prawa autorskie do tytułu czasopisma
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/