Słowa kluczowe
atmospheric circulation
climate changes
Poznań
Jak cytować
Abstrakt
The main purpose of this article was to determine the pressure situations and circulation types causing the occurrence of frosty nights in Poznań in the years 1966/67–2015/16. A night was assumed to be a frosty night with a minimum temperature below –10°C. The article uses the daily values of the minimum air temperature for the period of 1966–2016 for the station in Poznań. The data was provided by the Institute of Meteorology and Water Management – National Research Institute. In the analyzed years, 10 frosty nights were recorded on average every season. Conducted studies showed a decrease in their number, although these changes were not statistically significant. The average occurrence of frosty nights was associated with the presence of a high-pressure system over Central Europe, which developed within a high-pressure ridge extending over the majority of the continent. Such a pressure situation led to the advection of continental air masses from the eastern sector.
Finansowanie
Praca została częściowo sfinansowana ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie umowy: UMO-2017/24/C/ST10/00109.
Bibliografia
Barnston A.G., Livezey R.E., 1987: Classification, seasonality and persistence of low-frequency atmospheric circulation patterns, Monthly Weather Rev., 115, 1083–1126.
Bartoszek K., Węgrzyn A., Sienkiewicz E., 2014: Częstość występowania i uwarunkowania cyrkulacyjne nocy ciepłych, bardzo ciepłych oraz gorących w okolicach Lublina i Nałęczowa, Przegl. Nauk. Inż. i Kształtowanie Środ., 66, 410–420.
Bednorz E., 2009: Wpływ sytuacji barycznych na występowanie pokrywy śnieżnej na obszarach nizinnych środkowej Europy, Wyd. Nauk. UAM, Poznań.
Bielec-Bąkowska Z., 2010: Silne wyże nad Europą w XX wieku, [w:] L. Kolendowicz (red.), Klimat Polski na tle klimatu Europy. Warunki cyrkulacyjne i radiacyjne, Bogucki Wyd. Nauk. Poznań, 23–37.
Bielec-Bąkowska Z., 2014: Silne wyże nad Europą (1951–2010), Wyd. UŚ, Katowice.
Bielec-Bąkowska Z., Łupikasza E., 2009: Frosty, freezing and severe freezing days and their synoptic implications in Małopolska, Southern Poland, 1951–2000, Bull. of Geogr. – Phys. Geogr., 1, 35–56.
Esteban P., Jones P.D., Martin-Vide J., Mases M., 2005: Atmospheric circulation patterns related to heavy snowfall days in Andorra, Pyrenees, Internat. Journ. of Clim., 25, 319–329.
Hoy A., Hänsel S., Skalak P., Ustrnul Z., Bochníček O., 2017: The extreme European summer of 2015 in a long-term perspective, Internat. Journ. of Clim., 37, 2, 943–962.
Hurrel J.W., 1995: Decadal trends in the North Atlantic oscillation: regional temperatures and precipitation, Sc., 269, 676–679.
Hurrel J.W., Deser C., 2010: North Atlantic climate variability: the role of the North Atlantic Oscillation, Journ. of Marine Systems, 78, 28–41.
Kalnay E., Kanamistu M., Kistler R., Collins W., Deaven D., Gandin L., Iredell M., Saha S., White G., Woollen J., Zhu Y., Leetmaa A., Reynolds R., Chelliah M., Ebisuzaki W., Higgins W., Janowiak J., Mo K.C., Ropelewski C., Wang J., Jenne R., Joseph D., 1996: The NMC/NCAR 40-Year Reanalysis Project, Bull. of the Amer. Meteor. Soc., 77, 437–471.
Kejna M., Araźny A., Maszewski R., Przybylak R., Uscka-Kowalowska J., Vizi Z., 2009: Daily minimum and maximum air temperature in Poland in the years 1951–2005, Bull. of Geogr. – Phys. Geogr., 2, 35–56.
Kossowska-Cezak U., 2014: Zmiany wieloletnie liczby termicznych dni charakterystycznych w Warszawie (1951–2010), Pr. Geogr., 136, 9–30.
Krzyżewska A., 2015: Szczególnie uciążliwe fale upałów w Lublinie, Przegl. Geofiz., 60, 3–4, 207–215.
Kundzewicz Z.W., Huang S., 2010: Seasonal temperature extremes in Potsdam, Act. Geophys. 58, 6, 1115–1133.
Kyselý J., Domonkos P., 2006: Recent increase in persistence of atmospheric circulation over Europe: comparison with long–term variations since 1881, Internat. Journ. of Clim., 26, 461–483.
Leckebusch G.C., Ulbrich U., 2004: On the relationship between cyclones and extreme windstorms over Europe under climate change, Global Planet Change, 44, 181–193.
Leckebusch G.C., Weimer A., Pinto J.G., Reyers M., Speth P., 2008: Extreme wind storms over Europe in present and future climate: a cluster analysis approach, Meteor. Zeitschr., 17, 67–82.
Matuszko D., Piotrowicz K., 2012: Wieloletnia zmienność sytuacji meteorotropowych w Krakowie, Przegl. Geogr., 84(3), 413–422.
Michalska B., 2011: Tendencje zmian temperatury powietrza w Polsce, Pr. i Stud. Geogr., 47, 67–75.
Niedźwiedź T., 1981: Sytuacje synoptyczne i ich wpływ na zróżnicowanie przestrzenne wybranych elementów klimatu w dorzeczu górnej Wisły, Rozprawy Habilitacyjne Uniwersytetu Jagiellońskiego 58, Kraków.
Owczarek M., Filipiak J., 2016: Contemporary changes of thermal conditions in Poland, 1951–2015, Bull. of Geogr. – Phys. Geogr. Ser. 10, 31–50.
Porębska M., Zdunek M., 2013: Analysis of extreme temperature events in Central Europe related to high pressure blocking situations in 2001–2011, Meteor. Zeitschr., 22, 5, 533–540.
Półrolniczak M., Tomczyk A.M., Kolendowicz L., 2018: Thermal Conditions in the City of Poznań (Poland) during Selected Heat Waves, Atmosphere, 2, 9, 11.
Ptak M., Tomczyk A.M., Wrzesiński D., 2018: Effect of teleconnection patterns on changes in water temperature in Polish lakes, Atmosphere, 9, 66, 1–17.
Shevchenko O., Lee H., Snizhko S., Mayer H., 2014: Long-term analysis of heat waves in Ukraine, Internat. Journ. of Clim., 34, 1642–1650.
Tomczyk A.M., 2015a: Very warm nights in Polish coastal area of the Baltic Sea, Geogr. Polon., 88, 3, 493–502.
Tomczyk A.M., 2015b: Impact of macro-scale circulation types on the occurrence of frosty days in Poland, Bull. of Geogr. – Phys. Geogr. Ser. 9. 55–65.
Tomczyk A.M., 2016: Fale mrozów w Poznaniu i ich cyrkulacyjne uwarunkowania, Bad. Fizjograf., Ser. A. Geogr. Fiz. 67, PTPN, Poznań, 257–269.
Tomczyk A.M., Bednorz E., 2014: Heat and cold waves on the southern coast of the Baltic Sea, Baltica, 27(1), 45–53.
Tomczyk A.M., Bednorz E., 2016: Heat waves in Central Europe and their circulation conditions, Internat. Journ.of Clim., 36, 2, 770–782.
Ustrnul Z., Czekierda D., Wypych A., 2010: Extreme values of air temperature in Poland according to different atmospheric circulation classifications, Phys. and Chem. of the Earth, 35, 429–436.
Ward J.H., 1963: Hierarchical grouping to optimize an objective function, Journ. of the Amer. Statist. Ass., 58, 236–244.
Wibig J., 2018: Heat waves in Poland in the period 1951-2015: trends, patterns and driving factors, Meteor. Hydrol. and Water Management, 6, 1, 37–45.
Wibig J., Podstawczyńska A., Rzepa M., Piotrowski P., 2009: Coldwaves in Poland –Frequency, trends and relationships with atmospheric circulation, Geogr. Polon., 82, 47–59.
Wójcik R., Miętus M., 2014: Niektóre cechy wieloletniej zmienności temperatury powietrza w Polsce (1951–2010), Przegl. Geogr., 86, 3, 339–364.
Yarnal B., 1993: Synoptic Climatology in Environmental Analysis, Belhaven Press, London.
Licencja
PTPN ma prawa autorskie do tytułu czasopisma
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/