Słowa kluczowe
very hot days
frosty days
interdiurnal changes of the air temperature
inter-diurnal changes of the atmospheric pressure
insolation
Poland
Jak cytować
Abstrakt
Meteotropic situations are defined as weather that may affect human health and exacerbate diseases, especially in sensitive persons. The main objective of the paper is to determine the occurrence of meteotropic situations in Poland in years 2000–2020. The study took into account the characteristic elements such as very hot days (tmax> 30°C), frosty days (tmax< 0°C), day-to-day changes of mean daily air temperature (Δtśr> 6°C), day-to-day changes of mean daily air pressure (≥ 8 hPa) and days with insolation deficit. The research indicated that the highest heat stress strain is typical of the western and central parts of Poland and the highest low air temperature stimuli intensity of high mountain regions. Then, the highest fluctuations of the air temperature interdiurnal variation are characteristic of high mountain regions with the air pressure interdiurnal changes typical of the coastal region. According to our research, the most frequent meteotropic situation was associated with the insolation deficit occurring mostly in the north-eastern and high mountain regions of Poland.
Bibliografia
Błażejczyk K., 2003: Biotermiczne cechy klimatu Polski. Przegląd Geograficzny, Polska Akademia Nauk, 75 (4), 525–543.
Błażejczyk K., Adamczyk A.B., Szmyd J., 2012: Ogólne cechy potencjału leczniczego klimatu i bioklimatu Uniejowa. Biuletyn Uniejowski, 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 43–46. DOI: https://doi.org/10.18778/2299-8403.01.03
Błażejczyk K., Baranowski J., Błażejczyk A., 2015: Wpływ klimatu na stan zdrowia w Polsce: stan aktualny oraz prognoza do 2100 roku. Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, Warszawa.
Błażejczyk K., Baranowski J., Błażejczyk A., Szmyd J., 2013: Klimat i bioklimat Hali Gąsienicowej, [w:] Rączkowska Z., Kotarba A. (red.), Dolina Suchej Wody w Tatrach. Środowisko i jego współczesne przemiany, 239, Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, Warszawa, 67–96.
Błażejczyk K., Kozłowska-Szczęsna T., 2008: Klimat a zdrowie. Kosmos, 57 (3–4), 269–279.
Błażejczyk K., Kunert A., 2010: Warunki bioklimatyczne wybranych aglomeracji Europy i Polski, [w:] Bednorz E., Kolendowicz L. (red.), Klimat Polski na tle klimatu Europy. Zmiany i konsekwencje. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 93–106.
Błażejczyk K., Kunert A., 2011: Bioklimatyczne uwarunkowania rekreacji i turystyki w Polsce, 13. Polska Akademia Nauk. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, Warszawa.
Chabior M., 2011: Wybrane aspekty bioklimatu Szczecina. Prace i Studia Geograficzne, 47, 293–300.
Dobek M., Krzyżewska A., 2016: Wybrane zagadnienia z bioklimatu Lublina. Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B-Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia, 70 (2), 117. DOI: https://doi.org/10.17951/b.2015.70.2.117
Głowicki B., 2008: Ekstremalne zjawiska termiczne w Sudetach w okresie współczesnych zmian klimatu. Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich. Kraków.
Grabowska K., Panfil M., Olba-Zięty E., 2007: Ekstremalne warunki termiczne w latach 1951–2005 w Polsce północno-wschodniej. Acta Agrophysica, 10 (2), 341–347.
Kaiser M., 2006: Jak pogoda wpływa na zdrowie. Wydawnictwo Klub Dla Ciebie, Warszawa.
Kotarba A., Piotrowicz K., Matuszko D., 2014: Ocena warunków bioklimatycznych Nowego Sącza (n.d.).
Kozłowska-Szczęsna T., Błażejczyk K., Krawczyk B., Limanówka D., 2002: Bioklimat uzdrowisk polskich i możliwości jego wykorzystania w lecznictwie, 3. Polska Akademia Nauk. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, Warszawa.
Kozłowska-Szczęsna T., Błażejczyk K., Krawczyk B., 1997: Bioklimatologia człowieka, 1. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, Polska Akademia Nauk, Warszawa.
Kozłowska-Szczęsna T., Błażejczyk K., Krawczyk B., 2001: Bioklimat Krasnobrodu, Dokumentacja Geograficzna nr 4. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, Polska Akademia Nauk, Warszawa.
Kozłowska-Szczęsna T., Krawczyk B., Kuchcik M., 2004: Wpływ środowiska atmosferycznego na zdrowie i samopoczucie człowieka, 4. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, Polska Akademia Nauk, Warszawa.
Koźmiński C., Michalska B., 2010: Zmienność liczby dni gorących i upalnych oraz odczucia cieplne w strefie polskiego wybrzeża Bałtyku. Acta Agrophysica, 15 (2), 347–357.
Koźmiński C., Michalska B., 2012: Międzydobowe zmiany ciśnienia atmosferycznego w Polsce niekorzystne dla organizmu człowieka. Przegląd Geograficzny, Polska Akademia Nauk, 84, 3, 361–374. DOI: https://doi.org/10.7163/PrzG.2012.3.1
Krawczyk B., 1993: Typologia i ocena bioklimatu Polski na podstawie bilansu cieplnego ciała człowieka. IGiPZ PAN, Warszawa.
Krzyżewska A., 2014: Fale ciepła i fale chłodu w południowo-wschodnim (V) regionie bioklimatycznym w latach 1981–2010. Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B–Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia, 69 (2), 143. DOI: https://doi.org/10.1515/umcsgeo-2015-0009
Krzyżewska A., Wereski S., 2011: Fale upałów i mrozów w wybranych stacjach Polski na tle regionów bioklimatycznych (2000–2010). Przegląd Geograficzny, Polska Akademia Nauk, 1, 2, 100–109.
Krzyżewska A., Dobek M., Domżał-Drzewicka R., Rząca M., 2015: Upały a zdrowie i życie człowieka na przykładzie Lublina, [w:] A. Wdowiak, A. Tucki (red.), Aspekty środowiskowo-rekreacyjne i prawne zdrowia człowieka. Międzynarodowe Towarzystwo Wspierania i Rozwoju Technologii Medycznej, Włodawa, 39–51.
Kudłacz K., Matuszko D., 2016: Sytuacje meteorotropowe w Rzeszowie. Acta Geographica Lodziensia, 104, 163–171.
Matuszko D., Piotrowicz K., 2012: Wieloletnia zmienność sytuacji meteorotropowych w Krakowie. Przegląd Geograficzny, 84, 3, 413–422. DOI: https://doi.org/10.7163/PrzG.2012.3.5
Matuszko D., 2011: Niedobory promieniowania słonecznego i ich wpływ na życie mieszkańców miasta (na przykładzie Krakowa). Polska Energetyka Słoneczna (2–4), 17–22.
Milewski P.M., 2011: Lokalne zróżnicowanie warunków bioklimatycznych Ziemi Kłodzkiej. Uniwersytet Warszawski Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa.
Miszuk B., 2008: Charakterystyka warunków bioklimatycznych Karkonoszy z punktu widzenia różnych form turystyki i rekreacji. Prace Geograficzne, 120, Instytut Gospodarki Przestrzennej UJ, 79–91.
Piotrowicz K., 1999: Wieloletnie zróżnicowanie liczby dni mroźnych i bardzo mroźnych w Krakowie i Pradze. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica Physica, 3.
Tomczyk A., 2016: Fale mrozów w Poznaniu i ich cyrkulacyjne uwarunkowania. Badania Fizjograficzne (A67), 257–269.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Monika Chabowska, Prof. UAM dr hab., dr
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
PTPN ma prawa autorskie do tytułu czasopisma
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/