Abstract
The purpose of the research is to determine the types of course of the coefficients of water stages on pentads on the hydrological year. The research distinguishes five main types and seven subtypes of pentad coefficients of the water stages of lakes in Poland in the average annual cycle. For the analysis, the daily values of water levels of 75 lakes located in the Polish Lowlands in years 1976-2015 were used. The data were obtained from the Institute of Meteorology and Water Management – National Research Institute. For each lake, the coefficient of water stages, for all 73 pentads of the hydrological year, was calculated. Pentadic values of water stage coefficients were the basis for hierarchical grouping of the lakes using Ward’s method. On the basis of dendrogram analysis, 5 main groups of lakes with a different coefficient of water storage in the annual cycle were distinguished – so-called types of the course of pentad coefficient of water stages. The types distinguished differ in the beginning, end and duration of high and low water stages, as well as the variability of the coefficient of water stage in pentads of the hydrological year. Type 1 – with a small range of W coefficient parameter changes throughout the year is characteristic of coastal lakes, in type 2 lakes, high water stages are observed in the summer-autumn period, low stages in spring. In the remaining types, high water stages are usually observed in spring and low in the summer-autumn period.
References
Bajkiewicz-Grabowska E., 2001: Trends in water level changes in the lakes of North-eastern Poland, Limnol. Rev., 1, 3–14.
Borowiak D., 2000: Reżimy wodne i funkcje hydrologiczne jezior Niżu Polskiego, Kat. Limnol. UG, Gdańsk.
Burandt P., Kobus S., Sidoruk M., Glińska-Lewczuk K., 2017: Hydrographic and hydrological characteristick part I: Liwia Łuża, Resko Przymorskie, Jamno, Kopań and Wicko, [w:] K. Obolewski, A. Astel, R. Kujawa, Hydroecological Determinants of Functioning of Southern Baltic Coastal Lakes, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
Chlost I., Cieśliński R., 2005: Change of level of waters Laske Łebsko, Limnol. Rev., 5, 17–26.
Choiński A., 1985: Wybrane zagadnienia z limnologii fizycznej Polski, Wyd. Nauk. UAM, Poznań.
Choiński A., 2006: Katalog jezior Polski, Wyd. Nauk. UAM, Poznań.
Choiński A., 2007: Limnologia fizyczna Polski, Wyd. Nauk. UAM, Poznań.
Dąbrowski M., 2001: Anthropogenic changes in the hydrographic system of Great Mazurian Lakes, Limnol. Rev., 1, 49–56.
Dąbrowski M., 2002: Changes in the water level of lakes in northeastern Poland, Limnol. Rev., 2, 85–92.
Dąbrowski M., 2004: Trends in changes of lake water levels in Pomeranian Lakeland, Limnol. Rev., 4, 75–80.
Dąbrowski M., Węglarczyk S., 2005: Cyclical nature of fluctuations in the levels of lakes of Northern Poland, Limnol. Rev., 5, 61–67.
Elektroniczny podręcznik ptatystyki PL, Kraków, WEB: <http://www.statsoft.pl/textbook/stathome.html> [dostęp: 3.09.2018].
Fac-Beneda J., 2013: Charakterystyka hydrologiczna jeziora Druzno, [w:] C. Nitecki, Monografia jeziora Druzno, Wyd. Mantis, Olsztyn.
Girjatowicz J.P., 2008: Miesięczne i sezonowe charakterystyki poziomów wody wybranych polskich jezior przybrzeżnych, Inż. Mor. i Geotechn., 1, 27–32.
Girjatowicz J.P., 2011: Wpływ Morza Bałtyckiego na poziomy wód polskich jezior przybrzeżnych, Inż. Mor. i Geotechn., 18–22.
Górniak A., 2001: Natural and antropogenic changes in the water level of lakes of the Podlaskie Voivodeship, Limnol. Rev., 1, 125–130.
Górniak A., Piekarski K., 2002: Seasonal and multiannual changes of levels in lakes of Northeastern Poland, Pol. Journ. of Environmental Stud., 11, 4, 349–354.
Jańczak J., Choiński A., 1988: Wahania poziomów wody wybranych jezior Polski w latach 1956–1985, [w:] Z. Churski (red.), Naturalne i antropogeniczne przemiany jezior i mokradeł w Polsce, Wyd. UMK, Toruń.
Kobus S., Sidoruk M., Burandt P., Glińska-Lewczuk K., 2017: Hydrographic and hydrological characteristick part II: Gardno, Dołgie Wielkie, Łebsko, Sarbsko and Ptasi Raj, [w:] K. Obolewski, A. Astel, R. Kujawa, Hydroecological Determinants of Functioning of Southern Baltic Coastal Lakes, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
Kornaś M., Krauze G., 2010: Przyczyny wahania stanów wody jezior zlewni rzeki Drawa, [w:] A. Grześkowiak, B. Nowak (red.), Dynamika procesów przyrodniczych w zlewni Drawy i Drawieńskim Parku Narodowym, IMGW, PIB Oddz. w Poznaniu, Cent. Limnol, Pol. Tow. Geofiz. w Warszawie.
Marszelewski W., Pius B., Błoniarz W., Pestka J., 2016: Stany wody w jeziorach PN „Bory Tucholskie”, [w:] A. Choiński, M. Kochanowska, W. Marszelewski (red.), Przyroda abiotyczna Parku Narodowego „Bory Tucholskie”, Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.
Pardé M., 1957: Rzeki, PWN, Warszawa.
Pasławski Z., 1975: Typologia hydrologiczna jezior Pojezierza Wielkopolskiego, Przegl. Geofiz., 20, 4.
Plewa K., Wrzesiński D., Baczyńska A., 2017: Przestrzenne i czasowe zróżnicowanie amplitud stanów wody jezior w Polsce w latach 1981–2015, Bad. Fizjogr., R. 8, Ser. A(A68), 115–126.
Plewa K., Wrzesiński D., Ptak M., 2015: Reżim stanów wody wybranych jezior Pojezierza Wielkopolsko-Kujawskiego, Bad. Fizjogr., R. 6, Ser. A(A66), 131–142.
Skibniewski L., 1954: Wahania poziomów zwierciadła wody większych jezior Pojezierza Pomorskiego i Mazurskiego, Przegl. Meteor., 7(3–4), 159–172.
Volchak A., Choiński A., Kirviel I., Parfomuk S., 2017: Spectral analysis of water level fluctuations in Belarusian and Polish lakes, Bull. of Geograph. Phys. Geograph. Ser., 12(1), 51–58.
Ward J.H., 1963: Hierarchical grouping to optimize an objective function, Journ. of the Am. Statist. Ass., 58(301), 236–244.
Wrzesiński D., Plewa K., 2016: Stability of the water levels regime on the lakes in Poland, Bad. Fizjogr., R. 7, Ser. A(A67), 305–316.
Wrzesiński D., Ptak M., 2016: Water level changes in Polish lakes during 1976–2010, Journ. of Geograph. Sc., 26(1), 83–101.
Wrzesiński D., Ptak M., Plewa K., 2018: Effect of the North Atlantic Oscillation on water level fluctuations in lakes of northern Poland, Geograph. Polon., 91(2), 243–259.
License
PTPN ma prawa autorskie do tytułu czasopisma
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/