Transgresja jako klucz do odczytania literackiego dialogu Egona Bondy'ego i Honzy Krejcarovej

Abstrakt

Artykuł stanowi próbę analizy literackiego dialogu dwojga przedstawicieli czeskiego undergroundu: Egona Bondy'ego i Honzy Krejcarovej. Twórcy ci inspirowali się ideami oraz tematyką zakazaną w krajach Bloku Wschodniego. W centrum zainteresowania stawiali erotyzm oraz wyzwoloną seksualność, mieszając kicz i transcendencję i wykorzystując Bachtinowską estetykę „cielesnego dołu”. Właśnie w sztuce Bondy i Krejcarová odnajdywali swój azyl oraz wolność. Kluczem do odczytania poszczególnych utworów jest, moim zdaniem, transgresja – zwłaszcza ta, o której w swojej filozofii pisze Georges Bataille. Okazuje się, że „przekroczenie” stanowi dla twórców metodę wyzwolenia z okowów sztuki socrealistycznej. Literacki dialog prowadzony w tak zwanym samizdacie, a więc poza oficjalnym obiegiem, do dziś nie stracił swego skandalicznego wydźwięku.