Słowa kluczowe
język propagandy totalitarnej
obecná čeština
wulgaryzm
inwektywa
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł prezentuje językowe sposoby osiągania efektu komicznego przez Milo- slava Švandrlíka w powieści humorystycznej Černí baroni. Są to m.in. łączenie elementów z różnych odmian języka czeskiego (spisovná čeština, obecná čeština, gwary) lub czeszczyzny i języka słowackiego, wprowadzanie wulgaryzmów, słownictwa skatologicznego i inwektyw do języka propagandy totalitarnej, kontrast formy i treści, paralelizm składniowy. Podkreślone zostają istotne funkcje społeczne śmiechu jako reakcji na humor szczególnie w trudnym czasie życia społecznego, jakim był okres komunistyczny, np.: terapeutyczna, integracyjna i separująca.
Bibliografia
Balowska G., 2004, Lexikální prostředky vyjadřování obrazu nepřítele v Černých baronech Miloslava Švandrlíka, [w:] Ty, já a oni v jazyce a v literatuře, ed. P. Mitter, Ústí nad Labem, s. 260–263.
Balowska G., 2013, Czeskie dziewiętnasto- i dwudziestowieczne porównania z komponentem ZWIERZĘ, Bohemistyka, nr 4, s. 243–265.
Borecký V., 2000, Teorie komiky, Praha.
Buttler D., 2001, Polski dowcip językowy, Warszawa.
Chłopicki W., 1999, O humorze poważnie, Kraków.
Davies Ch., 2000, The Savage Style of Jaroslav Hašek. »The Good Soldier Švejk«, Stylistyka IX, s. 301–313.
Fidelius P., 2016, Řeč komunistické moci, Praha.
Hašek J., 1990, Osudy dobrého vojáka Švejka za světové války, díl 2, Praha.
Hausenblas K., 1962, O jazyce humoristické prózy, [w:] Knížka o jazyce a stylu soudobé české literatury, Praha 1962, s. 86–96.
Humor i karnawalizacja we współczesnej komunikacji językowej, 2007, eds. J. Mazur, M. Rumińska, Lublin.
Humor polski, 2015, seria Humour and Culture 3, eds. Dorota Brzozowska, Władysław Chłopicki, Kraków.
Humor w perspektywie kulturowo-językowej, 2013, eds. M. Karwatowska, L. Tymiakin, Lublin.
Hungarian Humour, 2012, seria Humour and Culture 3, eds. A. T. Litovkina, J. Sollosy, P. Medgyes, D. Brzozowska, Kraków.
Křístek M., 2000, Pojetí komična v Haškových Osudech dobrého vojáka Švejka a ve Vaňkově pokračování Švejk v ruském zajetí a v revoluci, [w:] Świat humoru, eds. S. Gajda, D. Brzozowska, Opole, s. 439–445.
Pejčoch I., Od Švejka k Terazkymu, Cheb 2015.
Pytlík R., 1983, Kniha o Švejkovi, Praha.
Slovník české literatury po roce 1945. Online: http://www.slovnikceskeliteratury.cz/showContent.jsp?docId=977 [dostęp: 14.11.2019]).
Slovník spisovného jazyka českého, t. I–VIII, Praha 1983.
Świat humoru, 2000, red. S. Gajda, D. Brzozowska, Opole.
Švandrlík M., 1990, Černí baroni aneb Válčili jsme za Čepičky, Praha.
Żygulski K., 1976, Wspólnota śmiechu, Warszawa.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Grażyna BALOWSKA
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.