Słowa kluczowe
Polish
comparative linguistics
anthroponyms
Moravian Gate
multiculturalism
Jak cytować
Abstrakt
The author describes in the article project of researching the anthroponymy of the Polish-Czech borderland on the section of the Moravian Gate (Gorzyce – Krzyżanowice municipalities on the Polish side and Hať – Hilheřovice – Bohumín municipalities on the Czech side). The described borderland belongs to the so-called transitional borders, whose characteristic feature is the mixing of the population of two or more nations (or ethnic groups), and the effect of it is movement of the population in this area. As a result, the so-called third culture has developed, which had a major impact on the shape of names of the inhabitants, as well as on the choices of names for their children. Another factor in changing the form of surnames is the interference of an official who has often changed the spelling form of the surname in accordance with the language norm in force in his native language.
Bibliografia
Arndt, Andrzej. (2011). O imionach na Śląsku. Strony, 3–4, pp. 250–260.
Bajerová, Naděžda. (1995). Hypokoristika v oblasti slezských nářečí. Acta onomastica, 36, pp. 27–30.
Balowski, Mieczysław. (2015). Socjolingwistyczne uwarunkowania rozwoju języka polskiego na polsko-czeskim pograniczu, [in:] Czyżewski, Feliks, Olejnik, Marek, Pihan-Kijasowa, Alicja (eds.). Pogranicza słowiańskie w opisach językoznawczych. Lublin-Włodawa, pp. 35–46.
Belchnerowska, Aleksandra, Ignatowicz-Skowrońska, Jolanta (eds.). (1999). Nazewnictwo pogranicza Polski. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Beneš, Josef. (1962) Německá příjmení u Čechů. Praha: Nakladatelství Československé academie věd.
Biolik, Maria (ed.). (2003). Metodologia badań onomastycznych. Olsztyn: Towarzystwo Naukowe: Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego.
Choroś, Monika, Jarczak, Łucja. (2014). Polityka władz wobec nazewnictwa górnośląskiego w okresie międzywojennym. Opolski Rocznik Muzealny, 20, pp. 111–123.
Chromik, Grzegorz. (2008). Deutsche Familiennamen polnischer Herkunft und polnische Familiennamen deutscher Herkunft aus dem Gebiet der ehemaligen Sprachinsel Bielitz. Studia Germanica Gedanensia, 17, pp. 101–108.
Cieślikowa, Aleksandra, Czopek-Kopciuch, Barbara, Skowronek, Krystyna (eds.). (2007). Nowe nazwy własne – nowe tendencje badawcze. Kraków: Wydawnictwo Pandit.
Cieślikowa, Aleksandra, Rymut, Kazimierz, Malec, Maria (eds.). (2000–2002). Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. Vol. 1–6. Kraków: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego.
Czyżewski, Feliks. (2013). Antroponimia pogranicza polsko-wschodniosłowiań- skiego w świetle inskrypcji nagrobnych. Vol. 1. Słownik nazwisk. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Dacewicz, Leonarda. (2012). Historia nazwisk na kresach północno-wschodnich Rzeczpospolitej (XVI–XVIII w.), Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Dudek-Szumigaj, Agnieszka. (2015). Nazwy własne w inskrypcjach nagrob- nych pogranicza polsko-ukraińskiego, [in:] Czyżewski, Feliks, Olejnik, Ma- rek, Pihan-Kijasowa, Alicja (eds.). Pogranicza słowiańskie w opisach językoznawczych. Lublin–Włodawa: Wydawnictwo Polihymnia, pp. 159–172.
Fahlbusch, Fabian, Heuser, Rita, Nowak, Jessica, Schmuck, Mirjam. (2002). Morphologie der Familiennamen. Berlin–Boston: Walter de Gruyter & Co.
Gottschald, Max. (1982). Deustche Namenkunde. Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung. Berlin: Walter de Gruyter & Co.
Harvalík, Milan. (2015). Word-formation aspects of proper names – Word-formation or name-formation?, [in:] Felecan. Oliviu (ed.). Name and Naming: Synchronic and Diachronic Perspectives. Cambridge: Cambridge Scholars Publishing, pp. 37–43.
Kaleta, Zofia. (1998).Gramatyka onomastyczna w ujęciu kognitywnym, [in:] Ja- kus-Borkowa, Ewa, Nowik, Krystyna (eds.). Najnowsze przemiany nazew- nicze. Warszawa: Wydawnictwo Energeia, pp. 241–253.
Knappová, Miroslava. (1989). Rodné jméno v jazyce a společnosti. Praha: Aca- demia.
Knappová, Miroslava. (2008). Naše a cizí příjmení v současné češtině. Liberec: AZ KORT.
Kohlheim, Rosa und Volker. (2005). Familiennamen. Herkunft und Bedeutung. Mannhaim–Lepzig–Wien-–Zurich.
Kojder, Marcin, Olejnik, Marek (eds.), (2017). Onomastyka na pograniczach językowo-kulturowych. Lublin: Wyd. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodow- skiej.
Kojder, Marcin. (2014). Imiona męskie w inskrypcjach nagrobnych wybranych cmentarzy wschodniej Lubelszczyzny, [in:] Arkuszyn, Hryhorij, Czyżewski, Feliks, Dudek-Szumigaj, Agnieszka (eds.). Cmentarze po obu stronach Bu- gu. Włodawa–Lublin: Towarzystwo Popularyzacji Piękna Polesia, Zakład Filologii Ukraińskiej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, pp. 203–214.
Kowalik-Kaleta, Zofia. (1983). Strukturalistyczna i strukturalna klasyfikacja nazwisk. Polonica, 9, pp. 231–254.
Kowalik-Kaleta, Zofia. (2017). Historia nazwisk polskich na tle społecznym i obyczajowym: 1795–1914. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Naukowe Akademii Techniczno-Humanistycznej.
Kresa, Monika. (2013). Antroponimia historycznego pogranicza mazowiecko-podlaskiego w XVIII wieku na przykładzie parafii Stoczek w ówczesnym dekanacie kamieńczykowskim. Warszawa: BEL Studio.
Kromp, Ilona. (2014). Zu von Personennamen abgeleiteten Verben im öffentlichen Sprachgebrauch des Deutschen und des Polnischen. Studia Germanica Gedanensia XXXI, pp. 166–177.
Kucharzyk, Renata. (2016). Elementy gwarowe w antroponimach (na materiale z forów internetowych). Prace Językoznawcze, 18(4), pp. 119–132.
Leroy, Sarah. (2004). Le Nom propre en Francis. Paris: Ophrys.
Lipowski, Jaroslav. (2002). Nazwiska z Jabłonkowa i okolic u schyłku XVII wieku. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Łobodzińska, Romana. (2012). Imiona pochodzenia germańskiego w polskim systemie imienniczym, [in:] Jednotlivé a všeobecné v onomastike. 18. slovenská onomastická konferencia, Prešov 12–14 septembra 2011. Prešov: Prešovská univerzita, pp. 101–108.
Łuc, Izabela. (2013). Nazwy własne w ponowoczesnych tekstach reklamowych. Białostockie Archiwum Językowe, 13, pp. 187–202.
Łuc, Izabela. (2016). Słownik nazwisk mieszkańców południowego Śląska Cieszyńskiego XIX wieku. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Malec, Maria. (2001). Imię w polskiej antroponimii i kulturze. Kraków.
Malec, Maria. (2015). Kulturowe przyczyny zmian w polskim imiennictwie osobowym (w ujęciu diachronicznym). Onomastica, 59, pp. 123–136.
Ěĺëüíč÷óę, Tĺň˙ía. (2013). Ŕíňđîďîíłěč â óęđŕżíńüęî-ďîëüńüęłé ěłćěîâíłé ęîěóíłęŕöłż: óęđŕżíńüęî-ďîëüńüęčé ńëîâíčę îńîáîâčő łěĺí. Óćăîđîä.
Milerski, Władysław. (1996). Nazwiska cieszyńskie. Warszawa: Energeia.
Moldanová, Dobrava. (2004). Naše příjmení. Praha: Mladá fronta.
Pleskalová, Jana. (2011). Vývoj vlastních jmen osobních v českých zemích v le- tech 1000–2010. Brno: Host, Masarykova univerzita.
Pluskota, Teresa. (2015). Wpływ języka urzędowego na system nazewnictwa mieszkańców parafii prawosławnej w Białowieży na przełomie XIX i XX wieku oraz w okresie międzywojennym (na podstawie zapisów w księgach metrykalnych). Acta Neophilologica, 17(2), pp. 53–59.
Pomorski, Jan. (1991). Historyk i metodologia. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Raszewska-Klimas, Agnieszka. (2018). Wieloznaczność nazwisk Polaków. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Raszewska-Klimas, Agnieszka. (2019). Kognitywizm jako metoda interpretacji antroponimów. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, 37(1), pp. 167–176.
Reszegi, Katalin. (2012). Cognitive Approaches to Hungarian Toponymy. Onoma, 67, pp. 367–379.
Rudnicka-Fira, Elżbieta. (2011). Imiona mieszkańców miast Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego w perspektywie socjolingwistycznej. Onomastica Slavogermanica, 30, pp. 197–206.
Rymut, Kazimierz. (1999-2001). Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny. Vol. 1–2. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk.
Rzetelska-Feleszko, Ewa (ed.). (1998). Polskie nazwy własne. Encyklopedia. Warszawa: Towarzystwo Naukowe Warszawskie, Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego.
Sajewicz, Michał. (2018). Antroponimia pogranicza polsko-wschodniosłowiań- skiego. Nowe propozycje metodologiczne. Studia Białorutenistyczne, 12, pp. 287–299.
Sarnowska-Giefing, Irena. (2014). Słownik nazwisk mieszkańców Poznania XVI–XVIII wieku. Vol. 1 A–F, Poznań 2011. Vol. 2 G–N. Poznań: Wydaw- nictwo UAM.
Sarnowska-Giefing, Irena. (2010). Ślady wpływów niemieckich w historycznej antroponimii Poznania, [in:] Łobodzińska, Romana (ed.). Nazwy własne a społeczeństwo. Vol. I Zagadnienia teoretyczne i metodologiczne. Vol. II Antroponimia. Łask: Leksem, pp. 231–258.
Seibicke, Willfried. (1982). Die Personennamen im Deutschen. Berlin: de Gruy- ter.
Sieradzki, Andrzej. (2013). Poznańskie derywaty nazwiskowe XVI–XVIII wieku. Poznań: Wydawnictwo Rys.
Siwek, Tadeusz, KAŇOK, Jaromír. (2000). Vědomí slezské identity v mentální mapě. Ostrava: Ostravská univerzita.
Siwek, Tadeusz. (1996). Česko-polská etnická hranice. Ostrava: Ostravská univer- zita.
Skowronek, Katarzyna. (1997). Polskie nazwiska a kultura. Propozycja badań kognitywnych. Biuletyn PTJ, 53, pp. 145–156.
Svoboda, Jan. (1964). Staročeská osobní jména a naše příjmení. Praha.
Szczepaniak, Mendez. (2002). Nowak : Mueller, czyli różnice strukturalne pomiędzy polskim a niemieckim systemem nazwisk. Onomastica, 47, pp. 119–135.
Szymańska, Marcela. (2009). Gwara Krzanowic w powiecie raciborskim. Racibórz–Krzanowice: WAW.
Taszycki, Witold, Malec, Maria (eds.). (2000) Słownik staropolskich nazw osobowych. Vol. 1–7. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Trzeciak, Łukasz. (2016). Antroponimia Kresów Południowo-Wschodnich w XVII i XVIII wieku – na przykładzie rzymskokatolickiej parafii w Żółkwi. Poznań: Wydawnictwo PSP.
Vejrychová, Eliška. (2011). Změny příjmení na Ostravsku v roce 1947 a povalečný český nacionalismus. Acta onomastica, 52, pp. 203–211.
Vogel, Reiner. (2014). Familiennamen in der Altvaterregion. Hamburg: Verlag Dr. Kovac.
Złotkowski, Piotr. (2017). Antroponimia historyczna mieszczan i chłopów Brań- ska i okolic w ujęciu statycznym i dynamicznym. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 BALOWSKI Mieczysław
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.