Słowa kluczowe
Peníze od Hitlera
Radka Denemarková
pamięć zbiorowa
czeska tożsamość
Jak cytować
Abstrakt
Celem prezentowanego artykułu jest analiza czeskiej recepcji utworu Radki Denemarkovej pt. Pieniądze od Hitlera. Druga w karierze powieść czeskiej pisarki nie tylko wzbudziła duże zainteresowanie czytelników, lecz wywołała również dyskusję na temat zagadnień istotnych z punktu widzenia czeskiej tożsamości. Recenzje i opinie czeskich autorów dotyczące powieści skupiły się na pamięci o powojennej wysiedleniu Niemców sudeckich, wpływie komunizmu na współczesną pamięć przed- i powojennej historii Czechosłowacji oraz na mentalność czeską. Zainteresowanie wzbudziła także literacka wartość powieści. W tym przypadku ocena utworu Denemarkowej nie była jednoznaczna. Autor niniejszego artykułu zwraca także uwagę, że dyskusja wokół Pieniędzy od Hitlera może być traktowana jako część publicznej debaty o źródłach współczesnej czeskiej pamięci zbiorowej.
Bibliografia
Adamovič I., 2007, Rumunská satira knihou roku, „Pražský deník”, On-line: https://prazsky.denik.cz/kultura_region/kniha_roku20070423.html [dostęp: 30.12.2020].
Badinová A., 2012, Poetický obraz velké tragédie. On-line: http://www.klubknihomolu.cz/20628/poeticky-obraz-velke-tragedie/ [dostęp: 01.12.2020].
Burda A., 2006, Ze čtenářského deníku Aloise Burdy, „Tvar”, nr 15, s. 3.
Chuchma J., 2006, Peníze od Hitlera. Román plný hrůz, „Mladá Fronta Dnes”, nr 243, s. B6.
Denemarková R., 2006, Peníze od Hitlera. (Letní mozaika), Brno: Host.
Denemarková R., 2007, Zamindrákovaní si vždy najdou oběti, rozmowę przeprowadził František Cinger, On-line: https://www.novinky.cz/kultura/clanek/radkadenemarkova-zamindrakovani-si-vzdy-najdou-obeti-40156890 [dostęp: 01.02.2021].
Denemarková R., 2008, Pieniądze od Hitlera. (Letnia mozaika), tłum. T. Timingeriu, współprac. O. Czernikow, Wrocław: Atut.
Derdowska J., 2006, O obtížných dějinách – vznětlivě nebo umírněně?, Online: http://www.iliteratura.cz/Clanek/19551/denemarkova-radka-penize-od-hitlera [dostęp: 08.11.2020]
Fialová-Šporková A., 2006, Méně by bylo více, „Tvar”, nr 18, s. 2.
Fischer P., 2007, Tři romány o tom, jak se do nás vpisují dějiny, „Hospodářské noviny”, nr z 06.04. On-line: https://archiv.ihned.cz/c1-20841450-tri-romanyo-tom-jak-se-do-nas-vpisuji-dejiny [dostęp: 01.12.2020].
Gross J. T., 2000, Sąsiedzi. Historia Zagłady żydowskiego miasteczka, Sejny: Pogranicze.
Haman A., 2006, Život jako krimi, „Tvar”, nr 18, s. 2.
Hájíček J., 2005, Selský baroko, Brno: Host.
Hirsch M., 2012, The Generation of Postmemory Writing and Visual Culture After the Holocaust, New York: Columbia University Press.
Holý J., 2017, Conventions of Radka Denemarková’s Novel Peníze od Hitlera (Money from Hitler) along with its Reception, „Poznańskie Studia Slawistyczne”, nr 12, s. 371–379.
Holý J., Sladovníková Š., 2015, Čtyřikrát o holokaustu, „Slovo a smysl”, nr 23, s. 66–79.
Horák O., 2006, Posílám nějaké peníze, s úctou Hitler, „Lidové noviny”, nr 150, s. 20.
Hulec V., 2010, Peníze od Hitlera znají jen schémata a neživotné figury, Online: https://www.idnes.cz/kultura/divadlo/penize-od-hitlera-znaji-jen-schemata-a-nezivotne-figury.A100110_212216_divadlo_tt [dostęp: 01.02.2021].
Kola A. F., 2011, Europa w dyskursie polskim, czeskim i chorwackim, Toruń: Wydawnictwo UMK.
Kratochvil J., 2006, Herec, Brno: Druhé město.
Lojín J., 2012, Návraty Gity Lauschmannové. https://www.vaseliteratura.cz/prodospele/2200-penize-od-hitlera [dostęp: 01.12.2020].
Marešová M., 2006, Román o nenávisti a zrazená hrdinka. Online: https://www.hostbrno.cz/ohlasy/roman-o-nenavisti-a-zrazena-hrdinka/ [dostęp: 15.12.2020].
Mawer S., 2009, The Glass Room, New York: Other Press.
Mawer S., 2011, Przestrzeń za szkłem, tłum. B. Maliborski, Warszawa: Świat Książki.
Mawer S., 2013, Skleněný pokoj, tłum. L. Novák, Zlín: Kniha Zlín.
Mayer F., 2009, Češi a jejich komunismus. Paměť a politická identita, tłum. H. Beguivinová, Praha: Argo.
Milchman A., Rosenberg A., 2003, Eksperymenty w myśleniu o Holocauście. Auschwitz, nowoczesność i filozofia, tłum. L. Krowicki, J. Szacki, Warszawa: Scholar.
Novák J., 2004, Zatím dobrý. Mašínovi a největší příběh studené války, Brno: Petrov.
Novák J., 2015, Nie jest źle, tłum. D. Dobrew, Wrocław: Książkowe Klimaty.
Novák J., 2020, Kundera. Český život a doba, Praha: Argo, Paseka.
Peníze od Hitlera. 2018, On-line: http://jeduvknize.cz/penize-od-hitlera/ [dostęp: 01.12.2020].
Peroutková M., 2015, Židovství v české a německé literatuře. »Peníze od Hitlera« Radky Denemarkové a »Harlemský holocaust« Maxima Billera, „Svět literatury”, nr 52, s. 177–195.
Rudiš J., 2006, Grandhotel. Román nad mraky, Praha: Labyrint.
Rudiš J., 2011, Grandhotel. Powieść nad chmurami, tłum. K. Dudzic, Wrocław: Good Books.
Schmiedtová V., 2012, Malý slovník reálií komunistické totality, Praha: Nakladatelství Lidové noviny.
Šícha J., 2006, Knihovnička historická, „Literární noviny”, nr 23, s. 16.
Šmaus M., 2005, Děvčátko, rozdělej ohníček (Na cikňi na bari, čarav tro voďori), Praha: Knižní klub.
Šmaus M., 2013, Dziewczynko, roznieć ogieniek, tłum. D. Dobrew, Wrocław: Książkowe Klimaty.
Šmídová O., 2000, Housing Stories : Family strategies Related to the Property
Maintenance and Transfer, [w:] Our Lives as Database. Doing a Sociology of
Ourselves: Czech Social Transitions in Autobiographical Research Dialogues, red. Z. Konopásek, Praha: Karolinum, s. 69–88.
Tokarska-Bakir J., 2003, Polska jako chory człowiek Europy? Jedwabne, »postpamięć« i historycy, On-line: https://www.eurozine.com/polska-jako-chory-czlowiek-europy/ [dostęp: 01.02.2021].
Tomáš F., 2006, Co dělal tvůj otec za války?, „Týdeník A2”, nr 30. On-line:
https://www.advojka.cz/archiv/2006/30/co-delal-tvuj-otec-za-valky [dostęp: 01.12.2020].
Ubertowska A., 2002, Aporie, skandale, wyrwy w tekście. Etyka opowieści o Zagładzie, „Teksty Drugie”, nr 1–2, s. 125–139.
Wolski P., 2015, Narracje o Zagładzie. Otwarcie, „Narracje o Zagładzie”, nr 1, s. 7–12.
Ziębińska-Witek A., 2005, Holocaust. Problemy przedstawiania, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Łukasz Gemziak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.