Słowa kluczowe
Symeon I Wielki
Leon Diakon
bitwa pod Anchialos 917
Jak cytować
Abstrakt
Symeon w przekazie Leona Diakona (Historia, VII, 7) to postać jednoznacznie negatywna. Butny barbarzyńca, który ośmielił się nie tylko najeżdżać na bizantyńskie terytorium, ale i żądać, by Romajowie proklamowali go swoim władcą. Nawet zwycięstwo w bitwie pod Anchialos (917) nie było owocem jego wojskowego kunsztu, a skutkiem rozdarcia w obozie bizantyńskim. Bułgarski władca był w rękach bizantyńskiego autora jedynie wygodnym narzędziem do realizacji celu ukazania dość banalnej prawdy, że niezgoda we własnym obozie i żądza władzy prowadzą do nieszczęść tak w wymiarze osobistym, jak i całego państwa.
Bibliografia
Źródła:
Leonis Diaconi Caloensis Historiae, rec. C.B. Hase, Bonnae 1828.
Nicholas I Patriarch of Constantinople. Letters, Greek text and English transl. R.J.H. Jenkins, L.G. Westerink. Washington, 1973.
The Ecclesiastical History of Evagrius with the Scholia, ed. J. Bidez, L. Parmentier, Amsterdam 1964.
Ioannis Scylitzae Synopsis historiarum, rec. I. Thurn, Berlin 1973.
The History of Leo the Deacon. Byzantine Military Expansion in the Tenth Century, introd., transl., annot. A-M.
Talbot, D. F. Sulivan, with assistance G. T. Dennis, S. McGrath, Washington 2006.
Testimonia najdawniejszych dziejów Słowian, seria grecka, zeszyt 5: Pisarze z X wieku, przekł., oprac. A. Brzóstkowska, Warszawa 2009.
Theophanes Continuatus, ed. B.G. Niebuhr, rec. I. Bekker, Bonnae 1838.
Opracowania:
Angelov D., Kašev S., Čolpanov B., Bălgarska voenna istorija ot antičnostta do vtorata četvărt na X v., Sofia 1983.
Angelov P., Bălgarija i bălgarite v predstavite na vizantijcite (VII–XIV vek), Sofia 1999.
Bălgarskijat zlaten vek. Sbornik w čest na car Simeon Veliki (893–927), red. V. Gjuzelev, I.G. Iliev, K. Nenov, Plovdiv 2015.
Blagoev N.P., Kritičen pogled vărhu izvestijata na Lăv Djakon za bălgarite, „Makedonski Pregled” 1930, t. 6, nr 1, s. 25–48; 2, s. 23–40.
Bonarek J., Romajowie i obcy w Kronice Jana Skylitzesa. Identyfikacja etniczna Bizantyńczyków i ich stosunek do obcych w świetle Kroniki Jana Skylitzesa, Toruń 2003.
Božilov I., Car Simeon Veliki (893–927); zlatnijat vek na Srednovekovna Bălgarija, Sofia 1983.
Božilov I., Gjuzelev V., Istorija na srednovekovna Bălgarija VII–XIV vek, Sofia 1999.
Brzozowska Z.A, Leszka, M.J., Marinow K., Piotr I Święty, car bułgarski (ok. 912–969), Maria Lekapena, caryca bułgarska (ok. 912–?963), Kraków 2018.
Cheynet J-C., Pouvoir et contestations à Byzance (963–1210), Paris 1990.
Cheynet J.-C., Les Phocas, w: Le Traité sur la guérilla (De velitatione) de l’empereur Nicephore Phocas (963–969), ed. G. Dagron, H. Mihaescu, Paris 1986.
Durić I., Porodica Foca, “Zbornik Radova Vizantološkog Instituta” 1976, t. 7, s. 240–246.
Holmes C., Basil II and Governance of Empire (976–1025), Oxford 2005.
Holmes C., Political Elites in the Reign of Basil II, w: Byzantium in the Year 1000, ed. P. Magdalino, Leiden 2003, s.
Ivanov S.A., Polemičeskaja napravlennost “Istorii” Lva Diakona, „Vizantijskij Vremennik” 1982, t. 43, s. 74–80.
Jurewicz O., Historia literatury bizantyńskiej, Wrocław 1982.
Karpozilos A., Bydzantinoi istorikoi kai chronografoi 8–10os aiones, Athenai 2002, t. 2.
Kazhdan A., History of Byzantine Literature (850–1000), ed. Ch. Angelidi, Athens 2006, s. 278–286.
Leszka M.J., Dlaczego Bizantyńczycy przegrali bitwę pod Anchialos (917). Wersja Leona Diakona, w: In tempore belli et pacis. Ludzie – miejsca – przedmioty. Księga pamiątkowa dedykowana prof. dr hab. Janowi Szymczakowi w 65-lecie urodzin i 40-lecie pracy nakowo-dydaktycznej, red. T. Grabarczyk, A. Kowalska-Pietrzak, T. Nowak, Warszawa 2011, s. 409–414.
Leszka M.J., Obraz wojny w Listach Mikołaja Mistyka do Symeona, władcy bułgarskiego, „Slavia Antiqua” 2006, t. 47, 2006, s. 9–16.
Leszka M.J., Symeon I Wielki a Bizancjum. Z dziejów stosunków bułgarsko-bizantyńskich w latach 893–927, Łódź 2013.
Leszka M.J., Wizerunek władców pierwszego państwa bułgarskiego w bizantyńskich źródłach pisanych (VIII – pierwsza połowa XII wieku), Łódź 2003.
Ljubarskij J.N. Zamečanija ob obrazach i chudożestvennoj prirode „Istorii” Lva Diakona, w: idem, Vizantijskije istoriki i pisateli (sbornik statiej), Sankt-Peterburg 1999, s. 149–160.
Machalov S.N., Koncepcija mira v političeskoj ideologii Vizantii pervoj poloviny X v.: Nikolaj Mistik i Feodor Dafnopat, „Antičnaja Drevnost’ i Srednije Veka” 1995, t. 27, s. 19–31.
Marinow K., In the Shackles of the Evil One: The Portrayal of Tsar Symeon I the Great (893–927) in the Oration „On the Treaty with the Bulgarians”, “Studia Ceranea” 2011, t. 1, s. 157–190.
Neville L., Guide to Byzantine Writing, Cambridge 2018.
Panagiotakes N., Leon ho Diakonos. A: Ta Bibliografika, B: Cheirografa kai eksdosis, Athenai 1965.
Panov M.P., The Blinded State. Historiographic Debates about Samuel Cometopoulos and His State (10th–11th), Leiden–Boston 2019.
Pirivatrić S., Samuilova država. Obim i karakter, Beograd 1997.
Runciman S., The Emperor Romanus Lecapenus and his Reign. A Study of Tenth-Century Byzantium, Cambridge 1969.
Simeonova Bălgarija v istorijata na evropejskija jugoiztok: 1100 godini ot bitkata pri Aheloj, red. A. Nikolov, N Kănev, Sofija 2018, t. 1–2,
Sjuzjumov M.J., Lev Diakon i jego vremia, w: Lev Diakon, Istorija, perev. M.M. Kopylenko, kommentarii M.J. Sjuzjumov. S.A. Ivanov, Moskva 1988, s. 137–165.
Strässle P.M., Krieg und Frieden in Byzanz, „Byzantion“ 2004, t. 74, s. 110–129.
Strässle P.M., Krieg und Kriegführung in Byzanz. Die Kriege Kaiser Basileios’ II. gegen die Bulgarien 976–1019, Köln-Weimar-Wien 2006.
Tomov T., Ključ 1014, Sofija 2014.
Trendafilov H., Car i vek. Vremeto na Simeon. Četyri instalacji, Šumen 2017.
Zlatarski V., Istorija na Bălgarskata dăržava prez srednite vekove, Sofia 1927, t. I.2.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.