Słowa kluczowe
wojna serbsko-turecka 1876–1878
okręg Niš
okręg Pirot
okręg Vranje
ekonomia
migracje
granice
odszkodowanie
1876–1878
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł podejmuje analizę kosztów ekonomicznych i skutków społecznych wojny serbsko-tureckiej z lat 1876–1878, zarówno po zakończeniu konfliktu, jak i ich wpływu na sytuację w Królestwie Serbii w dłuższej perspektywie. Ocena obejmuje bezpośrednie skutki finansowe wojny z Turcją, ale również odszkodowania wojenne, rekwizycje, utrzymanie uchodźców, którzy schronili się w Serbii, kompensaty dla właścicieli muzułmanów za utracone ziemie i nieruchomości w wyniku inkorporacji ziem sandżaku Niš i część sandżaku Pirot. Koszty tej wojny był przykładem niemal całkowitego podporządkowania polityki finansowej państwa jednemu celowi: ekspansji terytorialnej na ziem historycznie związane z Serbią w procesie budowy państwa narodowego.
Bibliografia
Arhiv Srbije, Beograd: Fond Ministarstvo Instranih Dela Kraljevine Srbije, 1839–1918; Fond Ministarstvo Finansija; Fond MF/3 1875–1883 (Uprava državnih dugova); Fond Ministarstvo Narodne Privrede 1882–1918 Fond MNP/3 1884–1885.
Aleksić V., Uloga i značaj stranog kapitala u industrializacji predratne Srbije, [w:] Deindustralizacija u Srbije, red. B. Drašković, Beograd, Beograd 2014.
Bandžović S., Isljavanje Bošnjaka u Tursku, Sarajevo 2006.
Blumi I., Ottoman Refugees 1878–1939. Migration in a post-imperial world, London–New York, 2013.
Đorđević M., Srpska nacija u građanskom društvu, Beograd 1981.
Ekmeči M., Dugo kretanje između klanja i oranja, Istorija Srba u novom veku (1492–1992), Novi Sad 2011.
Istorija srpskog naroda, red. D. Srejović, S. Gavrilović, księga 5, t. 1, Beograd 1981.
Jagodić M, Nasljavanje Kneževine Srbije 1861–1880, Beograd 2004.
Jagodić M., Uređenje oclobođenih oblasti Srbije 1912–1914, Beograd 2010.
Jagodić M., The Emigration of Muslims from the New Serbian regions 1877/1878, „Balkanologie. Revue d'études pluridisciplinaires” 1998, t. 2, nr 2, s. 1–21. https://doi.org/10.4000/balkanologie.265 DOI: https://doi.org/10.4000/balkanologie.265
Jelavich Ch., Tsarist Russia and Balkan nationalism. Russian influence in the internal affairs of Bulgaria and Serbia 1879–1886, Berkeley 1968.
Karpat K., Migration of the Bosnian Muslims to the Ottoman state , 1878–1914, [w:] Ottoman Bosnia. A History in peril, M. Koller, K. H. Karpat, Madison 2004.
Lilić B., Pirot at the Berlin Congress, „Serbian Studies” 1999, t. 13, nr 1, s. 59–71.
McCarthy J., Death and exile: the ethnic cleansing of Ottoman Muslims, 1821–1922, Feltham 1996.
Nikolić-Stojančević V., Leskovac i oslobođeni predeli Srbije 1877–1878: etničke, demografske, socjalno-ekonomske i kulturne prilike, Leskovac 1975.
Protić M., Migrations resulting from peasant upheavals in Serbia during the 19th century, [w:] Migrations in Balkan history, red. R. Samaradžić, D. Djordjević, Beograd 1989.
Protić S., Odlomci iz ustavne i narodne borbe u Srbiji, Beograd: 1912.
Shaw S. J., Shaw E. K., History of Ottoman empire and modern Turkey, t. 2, Cambridge 2005.
Statistički godišnjak Kraljevine Srbije 1893, Beograd 1895.
Statistički godišnjak Kraljevine Srbije 1894–1895, Beograd 1898.
Statistički godišnjak Kraljevine Srbije 1900, Beograd 1904.
Stojičić S., Agrarno pitanje u novooslobođenim krajevima Srbije posle srpsko-turskih ratova 1878–1907: pravni i politički aspekt, Niš 1985.
Stojičić S., Jugoistočna Srbija posle oslobođenja od Turaka, „Niški zbornik” 1973, t. 1, s. 7–11.
Stojičić S., Novi krajevi Srbije: 1878–1883: državnopravno i političko izjednačenje novooslobođenih krajeva sa doratnom Knezhevinom Srbijom, Leskovac 1975.
Stojičić S., Organizovanje opština i opštinskih vlasti u novooslobođenim krajevima Srbije 1878. godine, „Niški zbornik” 1973, t. 1, s. 83–89.
Svirčević M., The Establishment of Serbian local government in the counties of Niš, Vranje, Toplica and Pirot subsequent to the Serbo-Turkish wars of 1876–1878, „Balcanica” 2007, t. 37, s. 111–124. https://doi.org/10.2298/BALC0637111S DOI: https://doi.org/10.2298/BALC0637111S
Wojna rosyjsko-turecka 1877–1878, red. I. Rostunov, Warszawa 1982.
Treaty between Great Britain, Germany, Austria, France, Italy, Russia, and Turkey for the settlement of affairs in the East: signed at Berlin, July 13, 1878, „American Journal of International Law” 1908, t. 2, nr S4 (Supplement: Official Documents; October ), s. 401–424. https://doi.org/10.2307/2212670 DOI: https://doi.org/10.2307/2212670
Zbornik zakona i uredba izdanih u Knjažestva Srbiji od 23 Januara 1876 pa do 1 Juna meseca 1877 god., t. 29, nr 29, Beograd 1877.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Miroslaw Dymarski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.