Abstrakt
In my paper I make an attempt to present the current state of knowledge on the source base concerning the Polish community in Bosnia and Herzegovina in the Austro-Hungarian period. I analyze exclusively narrative sources, which I classified according to the Polish groups which appeared there (peasants, intelligentsia and soldiers). I also evaluate the usefulness of those narrative sources in my research. I briefly characterized each source naming its author, the context as well as the approximate date of the appearance of a given source, which will certainly contribute to the further research.Bibliografia
Sources
Archivio Congregazione della Risurrezione Roma: – Korespondencja poszczególnych misjonarzy.
Archiwum Domu Prowincjalnego we Wrocławiu: – Korespondencja o. Chochlińskiego do s. Ludwiny Sikory, [brak sygnatury].
Archiwum Generalne Zgromadzenia Sióstr Felicjanek w Rzymie: – Pamiętnik, Leonardy Odrzywolskiej sygn. 2236/904.
Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie: – Teki Sapieżyńskie. Archiwum Towarzystwa Jezusowego prowincji Południowej w Krakowie: – Korespondencja M. Czerminskiego.
Arhiv Federacije Bosne i Hercegovine: – Zajedničko Visoko Stanovništvo.
Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu: – Oddział Rękopisów, Spuścizna Zofii Kaweckiej.
Biblioteka Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. – Pracownia Pamięć Bydgoszczan i Regionu.
Biblioteka Jagiellońska, Oddział Rękopisów: – Archiwum Birkenmajerów – K. E. Mieroszwski, Służba moja w Bośni od 1880 do 1882. – Spuścizna Adama Ferensa. – Spuścizna Jana Stanisława Mieroszewskiego.
Muzeum Narodowe w Krakowie: – Listy A. S. Sapiehy.
Nacjonalna i Sveučilišna Knjižnica u Zagrebu: – Zbirka Rukopisa, Korespondencija.
Publications
Albin Janusz, Polacy w Jugosławii, Polonijne Centrum Kulturalno-Oświatowe Uniwersytetu Marii CurieSkłodowskiej w Lublinie, Lublin 1983.
Baczkowski Michał, Żołnierze narodowości polskiej w podboju i okupacji Bośni i Hercegowiny przez Austro-Węgry (1878-1914), „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prace Historyczne”, 2000, z. 127, ss. 107-119.
Bajcer-Nowak Sylwia, Helena, kobieta, która jest i której nie ma i która jest, Wydawnictwo UJ, Kraków 2013.
Bericht über die Verwaltung von Bosnien und Hercegovina für die Jahre 1914 bis 1916, Hof- und Staatsdrückei, Wien 1917.
Biliński Leon, Wspomnienia i dokumenty, t. 1-2, F. Hoesick, Warszawa 1924-1925.
Blaževič Velimir, Bosanski franjevci i nadbiskup dr. Josip Stadler, Svjetlo riječi, Sarajevo 2000.
Bośnia i Hercegowina, „Czas”,1878, nr 227.
Bujak Franciszek, Galicya, Księgarnia Altenberga, Kraków 1908.
Całczyńska-Prašek Bronisława, Memoare jedne liječnice, Durieux, Zagreb 2005.
Chimiak Łukasz, Z dziejów polskiej mniejszości w Bośni. Życie i działalność Wiktora i Artura Burdów, „Studia z dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej”, 2013, nr 48, ss. 55-74.
Cieński Andrzej, Z dziejów pamiętników w Polsce, Uniwersytet Opolski, Opole 2002.
Czermiński Marcin, Kolonie Polskie w Bośni, Drukarnia „Czasu”, Kraków 1903.
Czermiński Marcin, Wspomnienia z misji. Nad Bosforem w Bośni i na Krecie, Drukarnia „Czasu”, Kraków 1901.
Czermiński Marcin, Z podróży po Bośni i Hercegowinie, Drukarnia „Czasu”, Kraków 1899.
Gregorczyk Dariusz, Misje ks. Marcina Czermińskiego SJ do Polonii bośniackiej latach 1898–1909, „Studia Bobolanum” Nr 1, (2007), ss. 47-64.
Гродський Йосип, Положенє русинів в Боснії, Євросвіт, Львів 2003.
Hadžibegović Iljas, Bosanskohercegovački gradovi na razmeđu 19 i 20 stoljeća, Bosanski kulturni centar, Sarajevo 2004.
Handelsman Marceli, Historyka. Zasady metodologii i poznania historycznego, Gebethner i Wolff, Warszawa 1928.
Izvještaj o upravi Bosne i Hercegovine, Štampa za sematičke štampanje, Sarajevo 1906.
Jakubowska z Seredyńskich Maria, Z pobytu w Bośni, Wydawnictwo „Katolik”, Bytom, 1891.
Jurkowski Tadeusz, Osiedlenie się Polaków z Jugosławii na terenie powiatu bolesławieckiego w latach 1946-1947, praca magisterska pisana pod kierunkiem dr hab. Leszka Winowieckiego w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Opolu, Opole 1970.
Kamberović Husnija, Iseljavanje Poljaka iż Bosne i Herzegovine 1946. godine, „Časopis za suvremenu povijest”, 1998, R 30, nr 1, ss. 95-104.
Karpina Antoni, Z kolonii polskiej w Miljevacu, „Missye Katolickie”, R 32, (1913), ss. 86.
Korespondencya zagraniczna, „Czas”, 1882, nr 29.
Kościałkowski Stanisław, Historyka – wstęp do studiów historycznych, Polski uniwersytet na Obczyźnie, Londyn 1954.
Kozakiewicz Jerzy, Pamiętniki jako źródło oraz ich funkcja w procesie kształtowania świadomości społecznej, „Historyka: studia metodologiczne”, 1982, t. 12, ss. 129-136.
Krajewska Teodora, Pamiętnik, PIW, Kraków 1989.
Kraljačić Tomislav, Kallayev režim u Bosni i Hercegovini, Svjetlost, Sarajevo 1987.
Kula Witold, Assarodobraj-Kula Nina, Kula Marcin, Listy emigrantów z Brazylii i Stanów Zjednoczonych, PWN, Warszawa 1973.
Kwaśniak Franciszek, Starania Polskiego duchowieństwa o poprawę życia duchowego Polaków w Bośni. Cz. I., „Perspectiva”, 2009, t. 15, Nr 2, ss. 284-301.
Lam Władysław, Miasteczko nad Neretwą, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1973.
Lam Władysław, Światła i Cienie, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1984.
Lange Antoni, Analfabetyzm i walka z ciemnotą w Królestwie Polskim, Nakładem Jana Fiszera, Warszawa 1906.
Lis Tomasz Jacek, Źródła epistolarne do dziejów misji sióstr felicjanek w Bośni i Hercegowinie w latach 1903-1904, „Perspectiva”, 2015, R. 14, nr 1, ss. 201-214.
Lis Tomasz Jacek, Bosna u mojoj krvi – Druga generacija Poljaka u Bosni i Hercegovini, w: Poljska u Bosni, Bosna u Poljskoj, [T. J. Lis, M. Maleszka (red.)], Kraków-Toruń-Sarajevo 2015, ss. 93-109.
Lis Tomasz Jacek, Polskie osadnictwo i duchowieństwo w Bośni i Hercegowinie od 1894 do 1920 roku, Wydawnictwo „Maria”, Toruń 2014.
Lis Tomasz Jacek, Wkład Polaków w modernizację Bośni i Hercegowiny w okresie austro-węgierskim, „Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny”, 2014, nr 154, z 4, ss. 109-124.
Lubaczewski Tadeusz, Osadnictwo Polskie w Bośni, Drukarnia pisma Polityka, Warszawa 1922.
Łuczewski Michał, Odwieczny naród, Wydawnictwo UMK, Toruń 2012.
Magiera Jan, Ludność Polska w Bośni, Księgarnia literacka Karola Kwaśniewskiego, Kraków 1912.
Magiera Jan, Na Yugu słowiańskim, Księgarnia literacka Karola Kwaśniewskiego, Kraków 1911.
Magiera Jan, Sprawa szkolna Polaków w Bośni, „Świat Słowiański”, 1912, R. 8, ss. 271–273.
Pec Władysław, Polskie osadnictwo w Bośni, „Przewodnik oświatowy”, 1910, nr 1, s. 402.
Pielech Katarzyna, Emigracja i życie Polaków w Bośni w latach 1890-1946, ProART, Bolesławiec 2008.
Rőmer Eugeniusz, Rocznik Polski. Tablice statystyczne, Gebethner i Wolff , Kraków 1917.
Stocki Edward, Leopold Glück, Polski Słownik Biograficzny, 1959, z. 36, t. 8, s. 89.
Tyrnowicz Marian, Źródła pamiętnikarskie w moich badaniach historycznych, „Pamiętnikarstwo Polskie”, 1972, R. 2/1, ss. 105-106.
Vranješ-Šoljan Božena, Maria Szumska Dabrowska o poljskim doseljenicima u Bosni 1935. Godine,”Časopis za suvremenu povijest”, 2006, R. 38, Nr 3, ss. 955-965.
Wojtkowiak Zbysław, O klasyfikacji i interpretacji pamiętników, „Studia Źródłoznawcze”, t. 25, (1980), ss. 163-177.
Wojtkowiak Zbysław, Źródła narracyjne, pamiętnik, tekst literacki, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2003.
Zawiliński Roman, Z włóczęgi po słowiańszczyźnie, „Nowa Reforma” z dn. 25.12.1904, nr 296, s. 8.
Żurek Piotr, Polska i Polacy w życiu Josipa Jurija Strossmayera, Wydawnictwo Akademii Techniczno- -Humanistycznej, Bielsko Biała 2005.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.