Słowa kluczowe
Lights4Violence
młodzież
przemoc
socjoterapia
zachowania ryzykowne
Jak cytować
Abstrakt
Przemoc na randkach jest jednym z zachowań ryzykownych wśród młodzieży. Może przyjmować różne rodzaje, jednak jej głównym celem jest świadome wyrządzanie krzywdy innej osobie, z wyraźnym użyciem przewagi. Osoby będące w wieku nastoletnim mają małą zdolność do zapobiegania sytuacjom przemocowym, a także do rozpoznawania konsekwencji swoich czynów czy profilaktyki w zakresie przemocy. Jednakże w grupowej formie pomocy psychologiczno-pedagogicznej, jaką jest socjoterapia, z powodzeniem można podejmować tematy związane z przemocą, w tym przemocą na randkach, wśród młodzieży. Jedną z propozycji jest możliwość wykorzystania elementów programu Lights4Violence w programach i scenariuszach socjoterapeutycznych tworzonych dla młodzieży.
Bibliografia
Brooks-Russell, A., Foshee, V.A., Reyes, H.L.M. (2015). Dating violence. W: T.P. Gullotta,
R.W. Plant, M.A. Evans (red.), Handbook of adolescent behavioral problems: Evidence-based approaches to prevention and treatment. Springer Science + Business Media.
Brzezińska, A. (2021). Przemoc na randkach. “Lights4Violence” jako propozycja programu profilaktycznego przeciwdziałającego przemocy w związkach intymnych młodzieży. II Biuletyn Polskiego Stowarzyszenia Socjoterapeutów i Trenerów.
Davó-Blanes, M.C., Ferrer-Cascales, R., Albaladejo-Blázquez, N., Sánchez-San Segundo, M., Pérez-Martínez, V., Vives-Cases, C. (2022). Podręcznik ćwiczeń. Pobrane z: http://www.lights4violence.eu/sites/default/files/guides_docs/podrecznik_swiczenia_z_komiksami_end_0.pdf [dostęp: 16.12.2022].
Dzielska, A., Kowalewska, A. (2014). Zachowania ryzykowne młodzieży – współczesne podejście do problemu. Studia BAS, 38(2), 139–168.
Forjaz, M.J. (2022). Process indicators results. Pobrane z: http://www.lights4violence.eu/sites/default/files/annex_3_wp_3_indicators_isciii.pdf [dostęp: 16.12.2022].
Grudziewska, E. (2016). Socjoterapia w pracy z dziećmi i młodzieżą. Programy zajęć, cz. 2. Warszawa: Difin.
Gulczyńska, A., Jankowiak, B. (2007). Poczucie koherencji studentów a jakość i trwałość ich związków partnerskich. Seksuologia Polska, 5(2), 66–70.
Helios, J., Jedlecka, W. (2017). Współczesne oblicza przemocy. Zagadnienia wybrane. Wrocław: Prace Naukowe Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Jagiełła, J. (2009). Socjoterapia w szkole. Krótki poradnik psychologiczny. Kraków: Rubikon.
Jankowiak, B. (2016). Rodzinne i partnerskie uwarunkowania dobrostanu studentów. Studia Edukacyjne, 40, 177–190.
Jankowiak, B. (2017). Zachowania ryzykowne współczesnej młodzieży. Studium teoretyczno-empiryczne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Jankowiak, B., Jaskulska, S., Sanz-Barbero, B., Ayala, A., Pyżalski, J., Bowes, N., De Claire, K., Neves, S., Topa, J., Rodríguez-Blázquez, C., Davó-Blanes, M.C., Rosati, N., Cinque, M., Mocanu, V., Ioan, B., Chmura-Rutkowska, I., Waszyńska, K., Vives-Cases, C. (2020). The Role of School Social Support and School Social Climate in Dating Violence Victimization Prevention among Adolescents in Europe. Int J Environ Res Public Health, 17(23).
Jankowiak, B., Jaskulska, S., Sanz-Barbero, B., Waszyńska, K., Claire, K.D., Bowes, N., Silva, E., Neves, S., Albaladejo-Blázquez, N., Pyżalski, J., Chmura-Rutkowska, I., Vives-Cases, C. (2021). Will I Like Myself If You Hurt Me? Experiences of Violence and Adolescents’ Self-Esteem. Sustainability, 13(21).
Jankowiak, B., Soroko, E. (2014). Wybrane problemy diagnozy opisowej w socjoterapii – aspekty teoretyczne oraz związki z funkcjonowaniem zawodowym socjoterapeutów. Studia Edukacyjne, 33, 165–187.
Jankowiak, B., Soroko, E. (2016). Socjoterapia jako forma pomocy psychopedagogicznej. W: B. Jankowiak (red.), Socjoterapia jako forma pomocy psychologiczno‐pedagogicznej. Teoria i praktyka. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Jankowiak, B., Soroko, E. (2021). Socjoterapia młodzieży. Studium psychologiczno-pedagogiczne. Warszawa: PWN.
Jaskulska, S., Jankowiak, B., Sanz-Barbero, B., De Claire, K., Bowes, N., Silva, E., Neves, S., Albaladejo, N., Pyżalski, J., Waszyńska, K., Chmura-Rutkowska, I., Vives-Cases, C. (2022). Will You Make Me Happy? The Role of Dating and Dating Violence
Victimisation in Happiness Among Adolescents in Europe. Journal of Happiness Studies, 23(8), 3693–3712.
Jedlecka, W. (2017). Formy i rodzaje przemocy. Wrocławskie Studia Erazmiańskie, 11, 13–29.
Komendant-Brodowska, K. (2014). Agresja i przemoc szkolna. Raport o stanie badań. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
Kowalczyk, M., Łącka, T. (2011). Przemoc i jej mechanizmy w związkach partnerskich. Pedagogia Christiana, 1(27), 228–242.
Krug, E.G., Dahlberg, L.L., Mercy, J., Zwi, A., Lozano, R. (2003). Informe mundial sobre la violencia y la salud. Washington: Organización Mundial de la Salud.
Młyński, J. (2012). Przemoc w rodzinie – skala zjawiska, ofiary przemocy i formy pomocy pracowników socjalnych. Studia Socialia Cracoviensia, 4(2), 141–156.
Moral de la Rubia, J., Ramos Basurto, S. (2016). Machismo, victimización y perpetración en mujeres y hombres mexicanos. Estudios Sobre las Culturas Contemporáneas, 21(43), 37–66.
Pérez-Marco, A., Soares, P., Davó-Blanes, M.C., Vives-Cases, C. (2020). Identifying Types of Dating Violence and Protective Factors among Adolescents in Spain: A Qualitative Analysis of Lights4Violence Materials. Int J Environ Res Public Health, 17(7).
Pérez-Martínez, V., Sanz-Barbero, B., Ferrer-Cascales, R., Bowes, N., Ayala, A., Sánchez-SanSegundo, M., Albaladejo-Blázquez, N., Rosati, N., Neves, S., Vieira, C.P., Jankowiak, B., Waszyńska, K., Vives-Cases, C. (2020). The Role of Social Support in Machismo and Acceptance of Violence Among Adolescents in Europe. Lights4Violence Baseline Results. Journal of Adolescent Health, 68(5), 922–929.
Pérez-Martínez, V., Sanz-Barbero, B., Ferrer-Cascales, R., Bowes, N., Ayala, A., Sánchez-SanSegundo, M., Albaladejo-Blázquez, N., Rosati, N., Neves, S., Vieira, C.P., Jankowiak, B., Jaskulska, S., Waszyńska, K., Vives-Cases, C. (2022). Evaluation of the Lights4Violence program: reduction in machismo and acceptance of violence among adolescents in Europe. BMC Public Health, 22(1).
Peterson, A.J., Donze, M., Allen, E., Bonell, C. (2018). Effects of Interventions Addressing School Environments or Educational Assets on Adolescent Sexual Health: Systematic Review and Meta-analysis. International Perspectives on Sexual and Reproductive Health, 44(3), 91–107.
Policy brief (2022). Pobrane z: http://www.lights4violence.eu/sites/default/files/guides_docs/d4.7_policy_brief.pdf [dostęp: 15.12.2022].
Przewodnik do warsztatów dotyczących przeciwdziałania przemocy w związkach intymnych nastolatków (2022). Pobrane z: http://www.lights4violence.eu/sites/default/files/guides_docs/uam_teaching-guideline-polandfinal_0.pdf [dostęp: 16.12.2022].
Sanz-Barbero, B., Ayala, A., Ieracitano, F., Rodríguez-Blázquez, C., Bowes, N., De Claire, K., Mocanu, V., Anton-Păduraru, D., Sánchez-Sansegundo, M., Albaladejo-Blázquez, N., das Neves, A.S., da Silva Queirós, A.S., Jankowiak, B., Waszyńska, K., Vives‐Cases, C. (2022). Effect of the Lights4Violence intervention on the sexism of adolescents in European countries. BMC Public Health, 22.
Sawicka, K. (1999). Socjoterapia. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Soroko, E., Jankowiak, B. (2020). Shaping Social and Psychological Competencies or Intervening in a Crisis? Sociotherapists’ Experiences of Helping Adolescents in Poland. International Journal for the Advancement of Counselling, 42, 349–365.
Taquette, S.R., Monteiro, D.L.M. (2019). Causes and consequences of adolescent dating violence: a systematic review. J Inj Violence Res, 11(2), 137–147.
Vives-Cases, C., Davo-Blanes, M., Ferrer-Cascales, R., Sanz, B., Natalia, A., Sanchez, M., Lillo Crespo, M., Bowes, N., Neves, S., Mocanu, V., Cărăuşu, E., Pyżalski, J., Forjaz, M.J., Chmura-Rutkowska, I., Vieira, C., Corradi, C. (2019). Lights4Violence: A quasi-experimental educational intervention in six European countries to promote positive relationships among adolescents. BMC Public Health, 19(1).
Vives-Cases, C., Sanz-Barbero, B., Ayala, A., Pérez-Martínez, V., Sánchez-San Segundo, M., Jaskulska, S., Antunes das Neves, A.S., Forjaz, M.J., Pyżalski, J., Bowes, N., Costa, D., Waszyńska, K., Jankowiak, B., Mocanu, V., Davó-Blanes, M.C. (2021). Dating Violence Victimization among Adolescents in Europe: Baseline Results from the Lights4Violence Project. Int J Environ Res Public Health, 18(4).
Waszyńska, K.M., Pyżalski, J., Jaskulska, S., Chmura-Rutkowska, I., Jankowiak, B.A. (2021). Profilaktyka przemocy w związkach intymnych nastolatków: Project Lights, Camera and Action Against Dating Violence. Założenia, realizacja, rekomendacje. Seksuologia Polska, 19, 42–47.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Adrianna Brzezińska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.