Słowa kluczowe
rule of law
legal culture
individual autonomy
Jak cytować
Abstrakt
The legal philosopher Gustav Radbruch regarded legal certainty as one of the three fundamental pillars of law alongside justice and purposiveness. Nowadays, legal certainty is commonly recognised as a central requirement for the rule of law – a principle which protects from the arbitrary use of the state power. Analysis of the terms ‚rule of law’ and ‚legal certainty’ encouters many difficulties because of their ambiguity. However, despite their imperfections, these and other terms which describe and create contemporary political and legal reality serve as a point of reference for the assessment of existing and newly introduced regulations. They also constitute useful criteria for the comparison of the social orders in the international community. The main aim of this article is to analyze the way that legal certainty is perceived in the literature of legal theory and in the decisions of the court. The first part of the paper is devoted to the terminological issues. The second part focuses on the two aspects of legal certainty, on the process of creation and application of law. The final part presents the arguments justifying the legal certainty which, in particular, secures individual freedom and expresses respect for the individual autonomy.
Bibliografia
Bekrycht Tomasz, „Kryzys idei trójpodziału władzy. Kilka uwag na tle współczesnego sporu o Trybunał Konstytucyjny w Polsce – perspektywa filozoficznoprawna”, Studia Prawno-Ekonomiczne, Tom CIV (2017), ss.11-26.
Bekrycht Tomasz, „Prawo. O wieloznaczności pojęcia”, Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna, Tom I, Nr 1 (2012), ss. 48- 62.
Bekrycht Tomasz, „Wprowadzenie”, Folia Iuridica, Nr 74 (2015), ss. 5-8.
Biernat Tadeusz, „Zasada the rule of law a definiowanie pojęcia państwa prawa”, w: Maciej Aleksandrowicz, Adam Jamróz, Lech Jamróz (red.), Demokratyczne państwo prawne, Temida 2, Białystok 2014, ss. 25-44.
Dicey Albert Venn, Introduction to the Study of the Law of the Constitution, Macmillan, London 1889.
Filipczyk Hanna, Postulat pewności prawa w wykładni operatywnej prawa podatkowego, Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
Grzegorczyk Tomasz, Tylman Janusz, Polskie postępowanie karne, Lexis Nexis, Warszawa 2011.
Hart Herbert Lionel Adolphus, Pojęcie prawa, tłum. Jan Woleński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
Kaleta Krzysztof, Kotowski Adam, „Kodowanie a dekodowanie znaczenia prawnego – zarys dyskursywnego modelu tworzenia prawa”, w: Wojciech Brzozowski, Adam Krzywoń (red.), Leges ab omnibus intel legi debent. Księga XV-lecia Rządowego Centrum Legislacji, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2015, ss. 393-418.
Kant Immanuel, Logika. Podręcznik do wykładów, tłum. Artur Banaszkiewicz, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2005.
Kiełb Michał, „Pewność prawa vs. nieokreśloność prawa”, Forum Prawnicze, Nr 3 (2011), ss. 57-68.
Kordela Marzena, Zasady prawa. Studium teoretycznoprawne, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2012.
Kozak Artur, Granice prawniczej władzy dyskrecjonalnej, Kolonia Limited, Wrocław 2002.
Kruszyński Rafał Jerzy, „Odpowiedzialność naturalna człowieka”, Folia Iuridica, Nr 74 (2015), ss. 9-19.
Locke John, Dwa traktaty o rządzie, tłum. Zbigniew Rau, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992.
Mikołajewicz Jarosław, „Prawo intertemporalne a zasada państwa prawnego”, w: Maciej Aleksandrowicz, Adam Jamróz, Lech Jamróz (red.), Demokratyczne państwo prawne, Temida 2, Białystok 2014, ss. 93-104.
Morawski Lech, „Kilka uwag w sprawie sędziowskiego aktywizmu”, w: Wiesław Staśkiewicz, Tomasz Stawecki (red.), Dyskrecjonalność w prawie: materiały XVIII Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr Teorii i Filozofii Prawa, Miedzeszyn k. Warszawy 22-24 września 2008 r., LexisNexis, Warszawa 2010, ss. 93-104.
Podczaszy Joanna, „Koncepcja rządów prawa a jej stosowanie w Polsce”, w: Andrzej Bator, Joanna Helios, Wioletta Jedlecka (red.), Rządy prawa i europejska kultura prawna, E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2014, ss. 29-40.
Potrzeszcz Jadwiga, „Bezpieczeństwo prawne w demokratycznym
państwie prawa”, w: Maciej Aleksandrowicz, Adam Jamróz, Lech Jamróz (red.), Demokratyczne państwo prawne, Temida 2, Białystok 2014, ss. 105-114.
Radbruch Gustav, Filozofia prawa, przeł. Ewa Nowak, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
Spyra Tomasz, Granice wykładni prawa. Znaczenie językowe testu prawnego jako granica wykładni, Zakamycze, Kraków 2006.
Stahl Małgorzata (red.), Prawo Administracyjne Pojęcia, Instytucje, Zasady w teorii i orzecznictwie, Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
Szymczak Mieczysław (red.), Słownik języka polskiego, PWN, Warszawa 1979.
Wojciechowski Maciej, Pewność prawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2014.
Wronkowska Sławomira, Ziembiński Zygmunt, Zarys teorii prawa, Ars boni et aequi, Poznań 1997.
Zgółkowa Halina (red.), Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań 2000.
Zieliński Adam, „Pewność prawa”, w: Andrzej Wasilkowski (red.), Jakość prawa, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 1996, ss. 43-58.
Zmierczak Maria, „O pojmowaniu państwa prawa – perspektywa historyczna”, w: Grażyna Ulicka, Sławomira Wronkowska (red.), Spory wokół teorii i praktyki państwa prawa, Wolters Kluwer, Warszawa 2011, ss. 11-27.
Licencja
Prawa autorskie (c) Autorzy zachowują prawa autorskie i prawa do publikacji swoich artykułów w tym czasopiśmie, przyznając czasopismu prawo do ich rozpowszechniania na warunkach CC BY-NC-ND 4.0