Słowa kluczowe
jazykový atlas
nářečí
slovanské jazyky
Jak cytować
Abstrakt
Existence jazykových/nářečních atlasů je spjata se vznikem jazykovězeměpisné metody na konci 19. století. Tato metoda, která sleduje geografické rozšíření nářečních jevů a umožňuje hledat příčiny a podmínky jazykového vývoje, se plně rozvinula ve 20. století. Příspěvek se zabývá nejdůležitějšími nářečními atlasy všech slovanských jazyků, pozornost je věnována i atlasům nadnárodním.
Finansowanie
Tento příspěvek vznikl za podpory projektu GA ČR P406/11/1786 Slovník nářečí českého jazyka
Bibliografia
AGM, Atlas gwar mazowieckich, t. 1, red. H. Horodyska-Gadkowska, t. 2–10, red. A. Kowalska, Wrocław – Warszawa – Kraków– Gdańsk, 1971–1992.
AGP, Atlas gwar polskich, sv. 1–4, red. K. Dejna, Łódź, 1998–2002.
AGWB, Atlas gwar wschodniosłowiańskich Białostocczyzny, t. 1–10, red. S. Glinka, Warszawa, 1980–2012.
AJDŁ, Stieber Z., Atlas językowy dawnej Łemkowszczyzny, t. 1–8, Łódź, 1956–1964.
AJK, Atlas językowy kaszubszczyzny i dialektów sąsiednich, t. 1–15, red. Z. Stieber, H. Popowska-Taborska, Wrocław, 1964–1978.
AJKLW, Atlas języka i kultury ludowej Wielkopolski, t. I–VI, 1979–1991, oprac. zesp. red. Z. Sobierajski, J. Burszta, Wrocław, t. VII, 1992, oprac. zesp. red. Z. Sobierajski, Wrocław, t. VIII–XI, 1994–2005, red. Z. Sobierajski, Poznań.
AJPP, Małecki M., Nitsch K., Atlas językowy polskiego Podkarpacia, Kraków, 1934.
AJŚ, Atlas językowy Śląska, red. A. Zaręba, t. 1–8, Kraków – Warszawa, 1969–1996.
ALE, Atlas linguarum Europae, Introduction, Questionnaires I–II, Commentaires 1.1–1.9, Cartes 1.1–1.9, Perspectives nouvelles en géolinguistique, Assen – Amsterdam – Maastricht – Roma, 1975–2015.
ALF, Gilliéron J., Atlas linguistique de la France, sv. 1–9, Supplément, Paris, 1902–1920.
ASJ, Atlas slovenského jazyka, red. J. Štolc, Bratislava, 1968–1984.
AUM, Атлас украïнськоï мови, т. 1, Полiсся, Середня Надднiпрянщина и сумiжнi землi уред. І.Г. Матвiяс, т. 2, Волинь, Надднiстрянщина, Закарпаття и сумiжнi землi, т. 3, Слобожанщина, Донеччина, Нижня Надднiпрянщина, Причорноморья и сумiжнi землi, уред. Я.В. Закревська, Київ, 1984–2001.
Basara J. (1981), Z zagadnień słownictwa gwarowego. Terminologia obróbki drewna w dialektach polskich, Prace Instytutu Języka Polskiego PAN 34, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk.
BDA, Български диалектен атлас, уред. C. Стoйкoв, т. I–IV, София, 1964–1981.
Benedik F. (1999), Vodnik po zbirki narečnega gradiva za slovenski lingvistični atlas (SLA), Ljublana.
Čižmárová L. (2000), Jazykový atlas jihozápadní Moravy, Brno.
ČJA, Český jazykový atlas, sv. 1–5, Dodatky, red. J. Balhar, Praha, 1992–2011.
DMJ, Видоески Б., Диjалектите за македонскиот jазик, 1–3, Скопје, 1998–2000.
Falińska B. (1974–1981), Polskie słownictwo tkacie na tle słowiańskim, sv. 1–4, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk.
Hladká Z. (1996), Atlasy slovanských jazyků, Sborník prací Filozofické fakulty Brněnské univerzity, A 44, s. 131–142.
Hlavsová J. (1984), O počátcích jazykového zeměpisu, „Naše řeč”, 67, s. 213–217.
Hrycenko P. (2006), Украïнська дiалектологiя другоï половини ХХ столiття: iдеï та результати, [w]: Diahronija in sinhronija v dialektoloških raziskavah, red. M. Koletnik, V. Smole, Maribor, s. 87–95.
Király P. (1993), Atlas slovenských nárečí v Maďarsku. Atlas der slowakischen Mundarten in Ungarn, Budapest.
Kloferová S. (2010), Mapping the Slavic languages, [w:] Language and Space. An International Handbook of Linguistic Variation. Volume 2. Language Mapping, red. A. Lameli, R. Kehrein, S. Rabanus, Berlin – New York, s. 317–333.
LABNG, Бiрыла М., Лексiчны атлас беларускiх народных гаворак, Мiнск, 1993–1998.
Lameli A., Kehrein R., Rabanus S. (2010), Language and Space. An International Handbook of Linguistic Variation. Volume 2. Language Mapping, Berlin – New York.
LAUNGZO, Дзендзелiвський Й.О., Лiнгвiстичний атлас украïнських народних говорiв Закарпатськоï области УРСР, ч. 1, 2 (лексика), Ужгород, 1958, 1960.
Lončarić M. (2006), Dijalektološka istraživanja u Institutu za hrvatski jezik i jezikoslovlje, [w]: Diahronija in sinhronija v dialektoloških raziskavah, red. M. Koletnik, V. Smole, Maribor, s. 37–46.
MAGP, Mały atlas gwar polskich, sv. 1–2, red. K. Nitsch, sv. 3–13, red. M. Karaś, 1957–1970.
ODA, Общекарпатский диалектологический атлас, Вступительный выпуск, т. 1–7, Скопје – Кишинэу – Москва – Warszawa – Львів – Bratislava – Budapest – Београд – Нови Сад, 1987–2003.
OLA, Общеcлавянский лингвистический атлас, Серия фонетико-грамматическая, выпуск 1–6, Cерия лексико-словообразовательная, выпуск 1–4, 6, 8, 9, Београд – Москва – Wrocław – Warszawa – Kraków – Мінск – Скопје – Zagreb – Bratislava, 1988–2012.
Polsko-laskie pogranicze, Dejna K., Polsko-laskie pogranicze językowe na terenie Polski, t. 1–2, Łódź, 1951, 1953.
Pomianowska W. (1970), Zróżnicowanie gwar południowosłowiańskich w świetle faktów słowotwórczych, Wrocław – Warszawa – Kraków.
Reichan J., Woźniak K. (2004), Polskie atlasy dialektologiczne i etnograficzne, Kraków.
Rieger J. (1966), Indeks wyrazów do „Atlasu językowego dawnej Łemkowszczyzny” Z. Stiebera, Łódź.
Rieger J. (1996), A Lexical Atlas of the Hutsul Dialects of the Ukrainian Language, Warsaw.
SDLASI, Slovenski dialektološki leksikalni atlas slovenske Istre, ured. R. Cossuta, sv. I–II, Koper, 2005, 2006.
SLA, Škofic J., Slovenski lingvistični atlas 1. 1: Atlas. Človek (telo, bolezni, družina), 2: Komentarji. Človek (telo, bolezni, družina), Ljublana, 2011.
Smole V. (2006), Prvi zvezek Slovenskega lingvističnega atlasa: realnost ali utopija?, [w]: Diahronija in sinhronija v dialektoloških raziskavah, red. M. Koletnik, V. Smole, Maribor, s. 226–234.
Sobolev A.V. (1998), Sprachatlas Ostserbiens und Westbulgariens, 1–3, Marburg an der Lahn.
Sorbischer Sprachatlas, Sorbischer Sprachatlas / Sěrbski rěčny atlas, t. 1–15, red. Faßke H., Bautzen, 1965–1996.
Tesnière L. (1925), Atlas linguistique pour servir à l´étude du duel en slovène, Paris.
Weiss P., Škofic J., Kenda-Jež K. (2009), Ponovne objave člankov s kartami za Slovenski lingvistični atlas (do leta 2008), Ljublana.
Žigo P. (2006), Slovenská dialektológia v II. polovici 20. storočia, [w]: Diahronija in sinhronija v dialektoloških raziskavah, red. M. Koletnik, V. Smole, Maribor, s. 54–61.
Γанудель З. (1981), Лiнгвiстичний атлас украïнських говорiв Схiдноï Словаччини. I. Назви страв, посуду i кухонногo начиння, Bratislava.
Аванесов Р.И. (1957), Атлас русских народных говоров центральных областей к востоку от Москвы, Москва.
Аванесов Р.И. (1963), Дыялекталагiчны атлас беларускай мовы, Мiнск.
Аванесов Р.И. (1968), Лiнгвiстычная геаграфiя i групоўка беларускiх гаворак, Мiнск.
Аванесов Р.И. (1986), Диалектологический атлас русского языка. Центр Европейской части СССР в трех выпусках. 1. Вступительные статьи. Справочные материалы. Фонетика, Москва.
Аванесов Р.И. (1989), Диалектологический атлас русского языка. Центр Европейской части СССР. 2. Морфология. Карты. Комментарии к картам, Москва.
Аванесов Р.И. (1996), Диалектологический атлас русского языка. Центр Европейской части России. 3. Синтаксис. Лексика. Комментарии к картам, Москва.
Бернштейн С. Б. (1958), Атлас болгарских говоров в СССР, Москва.
Божков P. (1986), Български диалектен атлаc. Севеpoзападни бългаpcки говоpи в Цаpибpoдcко и Босилигpадско, София.
Бузук П.А. (1928), Спроба лiнгвiстычнай геаграфii Беларусi. Ч. I. Фaнэтыка і мaрфaлoгія. Вып. 1. Гаворкі Цэнтральнай і Усходняй Беларусі і суседнiх мясцовасцяй Украіны і Вялікарасіі в першай чвэрці XX. в., Мiнск.
Войтенко А.В. (1991), Лексический атлас Московской области, Москва.
Гаjдова У. (2008), Македонски диjалектен атлас. Пролегомена, Скопје.
Иванов Й.Н. (1972), Български диалектен атлас. Български говоpи oт Егейска Македония (Драмскo, Сярско, Валовищко и Зиляховско), София.
Клiмчук Ф.Д. (1995), Лексiчныя ландшафты Беларусi. Живёльны свет, Мiнск.
Комягина Л.П. (1994), Лексический атлас Архангельской области, Архангельск.
Кочев И.K. (1988), Български диалектен атлас. Обобщаващ том. Bcтъпитeлна част, София.
Кочев И.K. (2001), Български диалектен атлас. Обобщаващ том I–III. Фонетика. Акцентология. Лексика, София.
Латта В. (1991), Атлас украïнських говорiв схiдноï Словаччини, Bratislava.
Лизанец П.Н. (1976), Венгерские заимствования в украинских говорах Закарпатья. Венгерско-украинские межъязыковые связи, Budapest.
Мальцев М.Д. (1949), Лингвистический атлас района озера Селигер, Москва – Ленинград.
Никончук М. (1994), Лексичний атлас Правобережного Полiсся, Київ.
Попов И.А. (2004), Лексический атлас русских народных говоров. Пробный выпуск, Москва.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Gwary Dziś są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Gwary Dziś udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 r. w Gwarach Dziś pod następującymi warunkami:
uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).