Słowa kluczowe
gwara polska
derywacja sufiksalna
słowotwórstwo
Jak cytować
Abstrakt
Przedmiotem artykułu są ekspresywne nazwy osób o wysokim ładunku emocjonalnym, głównie negatywnym. Są to leksemy określające w gwarze polskiej obwodu lwowskiego człowieka próżnego, leniwego, powolnego oraz wolno pracującego. Podstawę materiałową analizy stanowią wyrazy rodzime i pochodzenia obcego, typowe dla tej gwary.
Bibliografia
Burska-Ratajczyk B. (2002), Zmiany słowotwórcze i leksykalne w gwarze jako językowy znak socjokulturowych procesów, [w:] Dialektologia jako dziedzina językoznawstwa i przedmiot dydaktyki, red. S. Gala, Łódź, s. 65–74.
Grabias S. (1978), Derywacja a ekspresja, [w:] Studia nad składnią polszczyzny mówionej. Księga referatów konferencji poświęconej składni i metodologii badań języka mówionego (Lublin 6–9 X 1975), red. T. Skubalanka, Wrocław, s. 89–102.
Grabias S. (1981), O ekspresywności języka. Ekspresja a słowotwórstwo, Lublin.
Grzegorczykowa R. (1978), Struktura semantyczna wyrażeń ekspresywnych, [w:] Z zagadnień słownictwa współczesnego języka polskiego, red. M. Szymczak, Wrocław, s. 117–123.
Grzegorczykowa R., Puzynina J. (1979), Słowotwórstwo współczesnego języka polskiego, Warszawa.
Janiga M. (2016), Ekspresywne nazwy osób w Słowniku gwar polskich Jana Karłowicza, [w:] Słowiańskie słowniki gwarowe – tradycja i nowatorstwo, red. D.K. Rembiszewska, Warszawa – Łomża, s. 83–96.
Kąś J. (1994), Interferencja leksykalna słownictwa gwarowego i ogólnopolskiego (na przykładzie gwar orawskich), Kraków.
Kąś J. (2002), Wizerunek mężczyzny i kobiety w tradycyjnej społeczności wiejskiej (na materiale gwar orawskich, [w:] Rozmaitości językowe ofiarowane Prof. dr. hab. Januszowi Strutyńskiemu z okazji Jego Jubileuszu, red. M. Skarżyński, M. Szpiczakowska, Kraków, s. 101–109.
Kowalska A. (1979), Zróżnicowanie słowotwórcze gwar Mazowsza i Podlasia. Rzeczownik, t. II, Wrocław.
Kowalska A. (1983), Polskie formacje ekspresywne z podstawowym elementem -l- w części sufiksalnej, „Studia Linguistica Polono-Jugoslavica”, 3, s. 67–78.
Kowalska A. (1989), Z badań nad mazowieckim słownictwem ekspresywnym (nazwy człowieka, który sepleni), [w:] Polszczyzna północno-wschodnia. Metodologia badań językowych, red. B. Falińska, Wrocław, s. 33–45.
Kowalska A. (1990), Ludowe słownictwo ekspresywne a polszczyzna ogólna, [w:] Studia Linguistica Polono-Slovaca, 3: Dynamika rozwoju słownictwa. Referaty z konferencji w Paszkówce, 22–25 VI 1987, red. J. Reichan, Bratysława, s. 175–181.
Kowalska A. (1993), Z badań nad mazowiecką leksyką ekspresywną (nazwy ‘człowieka z wytrzeszczonymi oczami’), „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Gdańskiego. Prace Językoznawcze”, 17–18, s. 129–133.
Kowalska A. (2001), Studia nad dialektem mazowieckim, Warszawa.
Marciniak-Firadza R. (2017), Leksykalne i słowotwórcze zróżnicowanie nazw określających człowieka wolno i niedbale pracującego w gwarach pogranicza małopolsko-mazowieckiego, [w:] Dynamika rozwoju gwar słowiańskich w XXI wieku, red. D.K. Rembiszewska, Warszawa, s. 107–114.
Pelcowa H. (1995), Wariantywność leksykalna gwar pogranicza wschodniego Lubelszczyzny, [w:] Badania dialektów i onomastyki na pograniczu polsko-wschodniosłowiańskim, red. M. Kondratiuk, Białystok, s. 155–166.
Pelcowa H. (1998), Zmiany językowe jako problem badawczy współczesnej dialektologii, [w:] Teoretyczne, badawcze i dydaktyczne założenia dialektologii, red. S. Gala, Łódź, s. 105–117.
Pelcowa H. (2001), Interferencje leksykalne w gwarach Lubelszczyzny, Lublin.
Rejter A. (2006), Leksyka ekspresywna w historii języka polskiego. Kulturowo-komunikacyjne konteksty potoczności, Katowice.
Rejter A. (2008), Stabilność modeli nominacyjnych leksyki ekspresywnej w historii języka polskiego, „LingVaria”, t. III 1 (5).
Sierociuk J. (1990), Oboczność podstaw słowotwórczych i poświadczenia negatywne w badaniach słownictwa gwarowego, „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego”, t. 36, Łódź, s. 169–181.
Sierociuk J. (1996), Budowa wybranych formacji rzeczownikowych – szczególnie nazw miejsc – w gwarach między Wisłą a Wieprzem, Lublin.
Sierociuk J. (2003), Założenia metodologiczne badań języka wsi, [w:] Poznańskie Spotkania Językoznawcze, t. XI, red. Z. Krążyńska, Z. Zagórski, Poznań, s. 131–136.
SJPD, Słownik języka polskiego, t. 1–11, red. W. Doroszewski, Warszawa 1958–1968.
Słownyk ukrajinsʹkoji mowy, t. 1–11, red. I.K. Biłodid, Kyjiw 1970–1980, http:/lcorp.ulif.org.ua/dictua/ (dostęp: 10.02.2107).
Wojtkiewicz I. (2005), Semantyczno-kulturowy obraz świata w dziewiętnastowiecznym Słowniczku gwary augustowskiej Aleksandra Osipowicza, [w:] Białostockie archiwum językowe, 5, Białystok, s. 151–180.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Gwary Dziś są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Gwary Dziś udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 r. w Gwarach Dziś pod następującymi warunkami:
uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).