Socjologiczny kontekst badań języka mieszkańców wsi
Main Article Content
Abstrakt
Artykuł podejmuje próbę szkicowania kontekstu współczesnej sytuacji językowej wsi. Przywołane nowe rozstrzygnięcia socjologii, geografii wsi – i innych dyscyplin zajmujących się obszarami wiejskimi – jednoznacznie wskazują na konieczność zmiany orientacji metodologicznej współczesnej dialektologii. Konkluzją powyższego jest coraz wyraźniej rysująca się potrzeba mówienia o języku mieszkańców wsi miast o tradycyjnej gwarze. Wzrasta też świadomość wartości lokalnej kultury i potrzeby jej kultywowania. Coraz częściej jest też odczuwana potrzeba zestawiania słowników własnej gwary.
Downloads
Article Details

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Gwary Dziś są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Gwary Dziś udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 r. w Gwarach Dziś pod następującymi warunkami:
uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Bibliografia
- AJPP, Atlas językowy polskiego Podkarpacia. Part II: Wstęp, objaśnienia, wykazy wyrazów, (1934), Małecki M. and Nitsch K., Kraków.
- Bański J. (2006), Geografia polskiej wsi, Warszawa.
- Dragan Z., Woźna D., Budz J., Kowalczyk J., Łukuś E. et al. (2014), Co wieś, to inna pieśń. Słownik gwary Bukówca Górnego w Wielkopolsce i regionu Spisza w Małopolsce, Kraków.
- Giera M. and Jańczak K. (2005) in cooperation with the pupils of the School Complex in Stara Krobia, Słownik gwary biskupińskiej, Stara Krobia.
- Gorlach K. (2004), Socjologia obszarów wiejskich. Problemy i perspektywy, Warszawa.
- Graf M. (2007), Procesy modernizacyjne w słowotwórstwie gwarowym (na przykładzie nazw działacza), [in:] Studia nad słownictwem dawnym i współczesnym języków słowiańskich, J. Kamper-Warejko, I. Kaproń-Charzyńska, J. Kulwicka-Kamińska (eds.), Toruń, pp. 291–299.
- Halamska M. (2007), Agrarne, ekonomiczne i społeczne zróżnicowanie wsi, [in:] Jedna Polska? Dawne i nowe zróżnicowanie społeczne, A. Kojder (ed.), Kraków, pp. 375–376. Jezierska-Thőle A. (2006), Przekształcenia społeczno-gospodarcze obszarów wiejskich Pomorza nadwiślańskiego w latach 1988–1998, Toruń 2006, p. 65.
- Karaś H. (2011), Polska leksykografia gwarowa, Warszawa.
- Kobus J., Gniazdowski T. (eds.) (2018), Słownik języka mieszkańców okolic Gniezna. Święta, wierzenia i przesądy, Poznań.
- Kobus J., Stępień M. (eds.) (2018), Słownik języka mieszkańców okolic Czerniejewa, Praca na roli i w gospodarstwie, Poznań.
- Kromka F. (2006), Region jako konstrukt społeczny. Stan obecny i perspektywy na przyszłość, [in:] Nowa socjologia wsi w Niemczech, A. Kaleta and G. Vondrerach, eds., Toruń.
- Kucała M. (1960), O słownictwie ludzi wyzbywających się gwary, “Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, vol. XIX, pp. 141–156.
- NJ (2006), “Nasze Jutro”. Miesięcznik informacyjno-społeczno-kulturalny Gminnego Ośrodka Kultury we Włoszakowicach, special edition, September 2006.
- Osowski B. (ed) (2018a), Gospodarz. Słownik języka mieszkańców powiatu kolskiego, Poznań.
- Osowski B. (ed.) (2018b), Gospodyni, Słownik języka mieszkańców powiatu kolskiego, Poznań.
- Osowski B. (ed.) (2020), W kuchni u pleszewian. Słownik języka i kultury mieszkańców powiatu pleszewskiego, Poznań.
- Perkowska J. (2007), Zróżnicowanie leksyki dotyczącej uprawy ziemniaka w języku mieszkańców wsi wielkopolskich, “LingVaria”, no. 1 (3), 2007, pp. 91–101.
- Reichan H., Woźniak K. (2001), Perspektywy polskiej leksykografii gwarowej, [in:] Gwary dziś. 1. Metodologia badań, J. Sierociuk (ed.), Poznań, pp. 33–42.
- Sierociuk J. (2000), Język wsi jako odbicie uwarunkowań lokalnych, “Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” LV, pp. 131–139.
- Sierociuk J. (2003), Założenia metodologiczne badań języka wsi, „Poznańskie Spotkania Językoznawcze”, vol. XI, Z. Krążyńska and Z. Zagórski (eds.), Poznań, pp. 131–136.
- Sierociuk J. (2005), Problemy współczesnej dialektologii, “Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, issue LXI, pp. 67–76.
- Sierociuk J. (2006), Regionalny słownik gwarowy – nowa propozycja z udziałem środowiska lokalnego, [in:] Język – literatura – wychowanie. Praca zbiorowa dedykowana Profesor Annie Kowalskiej, J. Bałachowicz, S. Frycie (eds.), Warszawa, pp. 65–70.
- Sierociuk J. (2007), Aspekt diachroniczny w synchronicznych badaniach języka mieszkańców wsi (problemy metodologiczne), “Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego”, vol. LII, Łódź, pp. 215–221.
- Sierociuk J. (ed.) (2019), Słownik języka mieszkańców ziemi łukowskiej. Praca na roli i w gospodarstwie, Poznań.
- Sobierajski Z. (2003), Słownictwo i kultura ludowa Wielkopolski w świetle geolingwistyki i geoetnologii (Regionalizmy leksykalne Wielkopolski), [in:] Gwary dziś. 2. Regionalne słowniki i atlasy gwarowe, J. Sierociuk (ed.), Poznań, pp. 75–96.
- Sterbling A. (2006), Socjologia wsi i rolnictwa a nowe teorie zmiany społecznej, [in:] Nowa socjologia wsi w Niemczech, A. Kaleta, G. Vondrerach (eds.), Toruń.
- Trusewicz I. (2006), Tylko bociany wracają, “Rzeczpospolita”, no. 174 (7469), of 28 July 2006, p. 9.
- Wronicz J. (2006), Amatorskie słowniki gwarowe, “Studia Dialektologiczne” III, J. Okoniowa (ed.), Kraków, pp. 171–180.
- Vonderach G. (2006), Nowe zadania socjologii obszarów wiejskich, [in:] Nowa socjologia wsi w Niemczech, A. Kaleta, G. Vonderach (ed.), Toruń.
- Говірка [Govirka] (2003-2005), Говірка села Машеве Чорнобильського району [Govirka sela Masheve Chornobilskogo rajonu], ч. 1–3, Київ 2003, ч. 4, Київ 2005.
- Глобализация [Globalizacija] (2006), Глобализация – етнизация. Етнокультурные и етноязыковые процессы [Globalozacija – etnizacija. Etnokulturnye i etnojazykovye procesy]. В двух книгах, отв. ред. Г. П. Нещименко, Москва.
- Нещименко Г. П. [Neshchimenko] (2006), К рассмотрению динамики языковой ситуации через призму процессов интеграции и дифференциации [K rassmotreniju dynamiki jazykovoj situacjii cherez prizmu processov integracji i differenciacii], [in:] Глобализация (2006), vol. 1, pp. 38–69.