W sprawie synonimii w gwarach – na tle polszczyzny ogólnej

Article Sidebar

PDF (English)
Opublikowane: gru 15, 2020
DOI: https://doi.org/10.14746/gd.2020.13.13
Słowa kluczowe:
gwara, idiolektalność leksyki gwar, leksyka gwar, synonimia w gwarach

Main Article Content

Jerzy Sierociuk
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
https://orcid.org/0000-0001-9069-6117

Abstrakt

W artykule podejmowany jest problem funkcjonowania w gwarach synonimii. Zjawisko to rozpatrywane jest zarówno w kontekście współczesnych dialektalnych opisów leksykograficznych, jak i bogatego materiału wyekscerpowanego z korpusu gwary jednej wsi wielkopolskiej (Bukówiec Górny, pow. Leszno). Uznając synonimię za zjawisko stylistyczne, przyjmuje istotne znaczenie w y b o r u jako podstawowego warunku zaistnienie relacji synonimicznej. Przedstawione wyniki analiz wykazują, że o właściwej relacji synonimicznej w gwarach można mówić jedynie na poziomie idiolektalnym.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Sierociuk, J. (2020). W sprawie synonimii w gwarach – na tle polszczyzny ogólnej. Gwary Dziś, 13, 215–226. https://doi.org/10.14746/gd.2020.13.13
Numer
Tom 13 (2020)
Dział
Artykuły i rozprawy
Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Autorzy

Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Gwary Dziś są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.

Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Gwary Dziś udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).

Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.

Użytkownicy

Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 r. w Gwarach Dziś pod następującymi warunkami:

uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.

Inne

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).

Bibliografia

  1. AJKLW 1982: – Atlas języka i kultury ludowej Wielkopolski, vol. III. Rolnictwo, eds. Z. Sobierajskiego i J. Burszty, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź.
  2. Dejna K. (1998), Atlas gwar polskich. Volume 1. Małopolska, Warszawa.
  3. Encyklopedia (1992), Encyklopedia języka polskiego, Wrocław.
  4. Grzegorczykowa R., Puzynina J. (1979), Słowotwórstwo współczesnego języka polskiego, Warszawa.
  5. Górnowicz H. (1967), Formanty przyrostkowe w gwarach malborskich (part I), “Rozprawy Komisji Językowej ŁTN”, Łódź, pp. 13–53.
  6. Kowalska A. (2011), Gwary Dziś 5: A. Kowalska, Apelatywne nazwy miejsc w dialektach polskich. Derywacja sufiksalna, Poznań.
  7. Нефедова Е. А. [Nefedova] (2008), Многозначность и синонимия в диалектном пространстве [Mnogoznachnost i cinonimija v dialektnom prostranstve], Mосква.
  8. Pelcowa H. (1995), Wariantywność leksykalna gwar pogranicza wschodniego Lubelszczyzny, [w:] Badania dialektów i onomastyki na pograniczu polsko-wschodniosłowiańskim, M. Kondratiuk (ed.), Białystok, pp. 155–166.
  9. Pelcowa H. (1996), Wariantywność a interdialektalność zjawisk gwarowych, [in:] Prace Naukowe UŚ w Katowicach nr 1577, Prace Językoznawcze 24. Studia historycznojęzykowe, A. Grybosiowa and A. Kowalska (ed.), Katowice, pp. 156–169.
  10. Sierociuk J. (1996), Budowa wybranych formacji rzeczownikowych – szczególnie nazw miejsc – w gwarach między Wisłą a Wieprzem, Lublin.
  11. Sierociuk J. (2001), W sprawie synonymy w polszczyźnie ogólnej i w gwarach, [in:] Leksyka a gramatyka w tekście językowym, K. Wojtczuk (ed.), Siedlce, pp. 195–203.
  12. Sierociuk J. (2003), Założenia metodologiczne badań języka wsi, “Poznańskie Spotkania Językoznawcze”, vol. XI, Z. Krążyńska and Z. Zagórski (eds.), Poznań, pp. 131–136.
  13. Sierociuk J. (2012), Problem wariantywności i synonymy w dociekaniach dialektologicznych [in:] Čeština v pohledu synchronním a diachronním. Stoleté kořeny Ústavu pro jazyk český, Svĕtla Čmejrková, Jana Hoffmannová, Jana Klímová (eds.), Universita Karlova v Praze, Praha, pp. 351–355.
  14. Skubalanka T. (1995), Problemy synonymy poetyckiej, [in:] Skubalanka T., O stylu poetyckim i innych stylach języka, Lublin, pp. 43–58.
  15. Sobierajski Z. (1972), Kwestionariusz do Atlasu języka i kultury ludowej Wielkopolski, part I: Słownictwo – Fonetyka – Słowotwórstwo, questions 1–645 (cooperation by M. Gruchmanowa, H. Nowak, Z. Zagórski); part. II: Deklinacja – Koniugacja – Składnia, questions 646–1380 (cooperation by M. Gruchmanowa, H. Nowak); part III: Etnographica, questions 1381–1953 (supplemented by T.Wróblewski); part IV: Ilustracje, Poznań.
  16. Szymczak M. (ed.) (1979), Słownik języka polskiego, vol. I–III, Warszawa.
  17. Tarnacki J. (1939), Studia porównawcze nad geografią wyrazów (Polesie – Mazowsze), Warszawa.
  18. Topolińska Z. (1992), Miejsce dialektologii wśród innych dyscyplin slawistycznych. [in:] Z polskich studiów slawistycznych, seria 8, Wydawnictwo Energia, Warszawa, pp. 249–254.
  19. Wyderka B. (2006), O synonymy w gwarach i problemach jej opisu, [in:] Gwary Dziś 3: Wewnętrzne zróżnicowanie języka wsi, J. Sierociuk (ed.), Poznań, pp. 127–134.