W sprawie synonimii w gwarach – na tle polszczyzny ogólnej
Main Article Content
Abstrakt
W artykule podejmowany jest problem funkcjonowania w gwarach synonimii. Zjawisko to rozpatrywane jest zarówno w kontekście współczesnych dialektalnych opisów leksykograficznych, jak i bogatego materiału wyekscerpowanego z korpusu gwary jednej wsi wielkopolskiej (Bukówiec Górny, pow. Leszno). Uznając synonimię za zjawisko stylistyczne, przyjmuje istotne znaczenie w y b o r u jako podstawowego warunku zaistnienie relacji synonimicznej. Przedstawione wyniki analiz wykazują, że o właściwej relacji synonimicznej w gwarach można mówić jedynie na poziomie idiolektalnym.
Downloads
Article Details

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Gwary Dziś są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Gwary Dziś udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 r. w Gwarach Dziś pod następującymi warunkami:
uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Referencje
- AJKLW 1982: – Atlas języka i kultury ludowej Wielkopolski, vol. III. Rolnictwo, eds. Z. Sobierajskiego i J. Burszty, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź.
- Dejna K. (1998), Atlas gwar polskich. Volume 1. Małopolska, Warszawa.
- Encyklopedia (1992), Encyklopedia języka polskiego, Wrocław.
- Grzegorczykowa R., Puzynina J. (1979), Słowotwórstwo współczesnego języka polskiego, Warszawa.
- Górnowicz H. (1967), Formanty przyrostkowe w gwarach malborskich (part I), “Rozprawy Komisji Językowej ŁTN”, Łódź, pp. 13–53.
- Kowalska A. (2011), Gwary Dziś 5: A. Kowalska, Apelatywne nazwy miejsc w dialektach polskich. Derywacja sufiksalna, Poznań.
- Нефедова Е. А. [Nefedova] (2008), Многозначность и синонимия в диалектном пространстве [Mnogoznachnost i cinonimija v dialektnom prostranstve], Mосква.
- Pelcowa H. (1995), Wariantywność leksykalna gwar pogranicza wschodniego Lubelszczyzny, [w:] Badania dialektów i onomastyki na pograniczu polsko-wschodniosłowiańskim, M. Kondratiuk (ed.), Białystok, pp. 155–166.
- Pelcowa H. (1996), Wariantywność a interdialektalność zjawisk gwarowych, [in:] Prace Naukowe UŚ w Katowicach nr 1577, Prace Językoznawcze 24. Studia historycznojęzykowe, A. Grybosiowa and A. Kowalska (ed.), Katowice, pp. 156–169.
- Sierociuk J. (1996), Budowa wybranych formacji rzeczownikowych – szczególnie nazw miejsc – w gwarach między Wisłą a Wieprzem, Lublin.
- Sierociuk J. (2001), W sprawie synonymy w polszczyźnie ogólnej i w gwarach, [in:] Leksyka a gramatyka w tekście językowym, K. Wojtczuk (ed.), Siedlce, pp. 195–203.
- Sierociuk J. (2003), Założenia metodologiczne badań języka wsi, “Poznańskie Spotkania Językoznawcze”, vol. XI, Z. Krążyńska and Z. Zagórski (eds.), Poznań, pp. 131–136.
- Sierociuk J. (2012), Problem wariantywności i synonymy w dociekaniach dialektologicznych [in:] Čeština v pohledu synchronním a diachronním. Stoleté kořeny Ústavu pro jazyk český, Svĕtla Čmejrková, Jana Hoffmannová, Jana Klímová (eds.), Universita Karlova v Praze, Praha, pp. 351–355.
- Skubalanka T. (1995), Problemy synonymy poetyckiej, [in:] Skubalanka T., O stylu poetyckim i innych stylach języka, Lublin, pp. 43–58.
- Sobierajski Z. (1972), Kwestionariusz do Atlasu języka i kultury ludowej Wielkopolski, part I: Słownictwo – Fonetyka – Słowotwórstwo, questions 1–645 (cooperation by M. Gruchmanowa, H. Nowak, Z. Zagórski); part. II: Deklinacja – Koniugacja – Składnia, questions 646–1380 (cooperation by M. Gruchmanowa, H. Nowak); part III: Etnographica, questions 1381–1953 (supplemented by T.Wróblewski); part IV: Ilustracje, Poznań.
- Szymczak M. (ed.) (1979), Słownik języka polskiego, vol. I–III, Warszawa.
- Tarnacki J. (1939), Studia porównawcze nad geografią wyrazów (Polesie – Mazowsze), Warszawa.
- Topolińska Z. (1992), Miejsce dialektologii wśród innych dyscyplin slawistycznych. [in:] Z polskich studiów slawistycznych, seria 8, Wydawnictwo Energia, Warszawa, pp. 249–254.
- Wyderka B. (2006), O synonymy w gwarach i problemach jej opisu, [in:] Gwary Dziś 3: Wewnętrzne zróżnicowanie języka wsi, J. Sierociuk (ed.), Poznań, pp. 127–134.