Keywords
acoustic phonetics
phonology
vowel system
Greater Poland dialects
How to Cite
Abstract
The aim of the paper is to provide a phonetic and phonological description of the vowel system of the Dąbrówka Wielkopolska dialect. The analysed material revealed the very good retention of the original dialectal phenomena (e.g. the diphthongal pronunciation of *[ɨ], diversity of monophthongal and diphthongal variants of */o/, or two allophones of /u/ conditioned by the preceding consonant). The acoustic analyses provide a precise phonetic description of the dialect’s vowels and revisions to the previous descriptions (e.g. the allophone of /u/ after coronal and palatal consonants is not only lowered, but also centralised, the reflexes of */eː, eN, ẽ/ after palatals are distinct from /i/, the reflex of */aː/ is sometimes lower than [ɔ], but never reaches the height of [ɒ]). Farther, the perceptive and acoustic analyses revealed a – hitherto unnoticed – opposition between the reflexes of */eː/ on the one hand, and the reflexes of */e/ before /N/ and the vocalic reflexes of */ẽ/ on the other, and, consequently, made it possible to discover a “new” vowel phoneme.
References
Benni T. (1924), Ortofonja polska, Warszawa–Lwów.
Dobrzyński W. (1963), Gwary powiatu niemodlińskiego. Cz. I. Fonetyka, Wrocław–Warszawa – Kraków.
Garczyńska J. (2014), Analiza akustyczna samogłosek w gwarze kurpiowskiej, [w:] Badania dialektologiczne. Stan, perspektywy, metodologia. Materiały konferencji naukowej „Gwara i tekst”. Kraków, 27–28 września 2013 r., red. M. Rak i K. Sikora, Kraków, s. 223–233.
Gruchmanowa M. (1969), Gwary Kramsk, Podmokli i Dąbrówki w województwie zielonogórskim, Zielona Góra.
Gruchmanowa M. (1970), Gwary zachodniej Wielkopolski, Poznań.
Jocz L. (2013), System samogłoskowy współczesnych gwar centralnokaszubskich, Szczecin.
Jocz L. (2016), VOT i dźwięczność spółgłosek zwartych w Dąbrówce Wielkopolskiej, w druku.
Nitsch K. (1957), Dialekty języka polskiego, Wrocław – Kraków.
Nowak H. (1982), Charakterystyka fonetyczna gwar okolic Borku Wielkopolskiego (w południowej Wielkopolsce). Część I: Wokalizm, „Slavia Occidentalis”, t. 39, s. 83–118.
OLA (1965), Вопросник Общеславянского лингвистического атласа, zesp. red. Ogólnosłowiańskiego Atlasu Językowego, Москва.
OLA (1994), Общеславянский лингвистический атлас. Вступительный выпуск. Общие принципы. Справочные материалы, zesp. red. Ogólnosłowiańskiego Atlasu Językowego, Москва.
Orawski M. (2001), Analiza akustyczna samogłosek pochylonych na podstawie przykładów z Orawy i Śląska, [w:] Gwary dziś. 1. Metodologia badań, red. J. Sierociuk, Poznań, s. 147–152.
Sawicka I. (2007), Język polski, [w:] Komparacja współczesnych języków słowiańskich. Fonetyka i fonologia, red. I. Sawicka, Opole, s. 305–320.
Sobierajski Z. (1985), Teksty gwarowe z zachodniej Wielkopolski, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź.
Stachowska-Dembecka W. (1958), Gwara wsi Zakrzewo w powiecie rawickim, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej”, t. 3, s. 81–127.
Tomaszewski A. (1934), Mowa ludu wielkopolskiego, Poznań.
Topolińska Z. (1982), Opisy fonologiczne polskich punktów „Ogólnosłowiańskiego Atlasu Językowego”. Zeszyt I. Kaszuby, Wielkopolska, Śląsk, Wrocław.
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Gwary Dziś" are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Gwary Dziś" grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Gwary Dziś" since 2016 under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2015.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).