Keywords
language contacts
tense
periphrstic constructions with mieć and participles
grammaticalization
How to Cite
Abstract
The diachronic and synchronic analyses presented in this paper show the possible influences of German on the Kashubian tense system. The diversity of relation between Slavonic substrate and German adstrate, which are determined by the geographical location and historical conditions, are perfectly noticeable in the Kashubian tense system. The Slavonic tense substrate, which manifests itself in the preservation of Slavonic analytic perfect tense and its further analysis to the synthetic form jô béł, co-occur with the periphrastic constructions with the verbs miec and bëc with passive participles. Such structures may – at least partly – result from language contact with German. The confrontative analysis presented in this paper of the Kashubian periphrastic constructions of the verb miec with passive participles against respective Polish and German constructions are the evidence of the unique structure of Kashubian language system, which merges elements of various provenience.
References
Bartelik P. (2011a), Die kaschubischen sein (bëc-) und haben (miec)-Konstruktionen aus der Sicht des Sprachwandels und im Sprachkontrast, [w:] Geschichte und Typologie der Sprachsysteme, wyd. M.L. Kotin, E. Kotorova, Heidelberg, s. 189–197.
Bartelik P. (2011b), Zum Archetyp deutsch-polnisch-kaschubischer Sprachkontakte in Bezug auf das kaschubische Lexikon in statu nascendi, [w:] Wort – Bedeutung, Sinn und Wirkung. Festschrift für Prof. Dr. habil. O. Prokopczuk zum 70. Geburtstag, wyd. M. Smolińska, Słupsk, s. 21–30.
Bartnicka E., Hansen B., Klemm W., Lehmann V., Satkiewicz H. (2004), Grammatik des Polnischen, München.
Biskupski L. (1883), Die Sprache der Brodnitzer Kaschuben im Kreise Karthaus (West-Preussen), Leipzig.
Breza E., Treder J. (1981), Gramatyka kaszubska. Zarys popularny, Gdańsk.
Engel U. 1999, Deutsch-polnische kontrastive Grammatik, Warszawa.
Giger M. (2003), Resultativkonstruktionen im modernen Tschechischen (unter Berücksichtigung der Sprachgeschichte und der übrigen slavischen Sprachen), Berno.
Giger M. (2009a), Der Resultativ in den slavischen Sprachen, [w:] Die slavischen Sprachen. Ein internationales Handbuch zu ihrer Struktur, ihrer Geschichte und ihrer Erforschung, wyd. S. Kempgen, P. Kosta, T. Berger, K. Gutschmidt, Berlin, s. 269–274.
Giger M. (2009b), Aspekte des Sprachkontakts bei Genus verbi und Resultativ im Westslawischen, [w:] Von Zuständen, Dynamik und Veränderung bei Pygmäen und Giganten. Festschrift für Walter Breu zu seinem 60. Geburtstag, wyd. L. Scholze, B. Wiemer, Bochum, s. 111–128.
Gogolewski S. (1963), Wpływy niemieckie na kaszubski system czasów przeszłych, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTPN”, nr 9, s. 69–75.
Graves N. (2000), Macedonian a language with three perfects? [w:] Tense and Aspect in the Languages of Europe, red. Ö. Dahl, Berlin, s. 479–494.
Hilferding A. (1862), Остатки славян на южном берегу Балтийского Моря, Sankt-Petersburg [polskie wydanie: Hilferding A. (1989), Resztki Słowian na południowym wybrzeżu Morza Bałtyckiego, tłum. N. Perczyńska, oprac. J. Treder, Gdańsk].
Hinze F. (1965), Wörterbuch und Lautlehre der deutschen Lehnwörter im Kaschubischen (Pomoranischen), Berlin.
Jocz L. (2011), Wpływ fonetyczny i fonologiczny języka niemieckiego na łużycczyznę i kaszubszczyznę w kontekście słowiańskim. Wybrane aspekty na tle porównawczym, „Acta Cassubiana”, XIII, s. 67–84.
Jocz L. (2012), Wpływ fonetyczny i fonologiczny języka niemieckiego na łużycczyznę i kaszubszczyznę w kontekście słowiańskim. Wybrane aspekty na tle porównawczym II, „Acta Cassubiana”, XIV, s. 39–52.
Kątny A. (2009), Zu Resultativ und Modalverben in epistemischer Lesart aus kontrastiver Sicht, [w:] Modalität/Temporalität in typologischer und kontrastiver Sicht, wyd. A. Kątny, A. Socka, Frankfurt am Main., s. 59–77.
Kątny A. (2011), Zum possessiven Resultativ in ausgewählten slawischen Sprachen, [w:] Geschichte und Typologie der Sprachsysteme, wyd. M. L. Kotin, E. Kotorova, Heidelberg, s. 181–189.
Klemensiewicz Z., Lehr-Spławiński T., Urbańczyk S. (1981), Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa.
Kuroda S. (1999), Die historische Entwicklung der Perfektkonstruktionen im Deutschen, Hamburg.
Lempp A. (1986), Mieć „to have” in Modern Polish, München.
Lorentz F. (1903), Slovinzische Grammatik, St. Petersburg.
Lorentz F. (1919), Kaschubische Grammatik, Gdańsk.
Lorentz F. (1927), Gramatyka pomorska, z. 1–8, Poznań.
Lötzsch R. (1967), Das Tempussystem des Slovinzischen im Vergleich zu dem des Sorbischen und Deutschen, „Lětopis”, A14, s. 23–46.
Lötzsch R. (1968), Někotre wuskutki němskeho wliwa na werbalny system serbšćiny, [w:] Přinoški k serbskemu rěčespytej (Beiträge zur sorbischen Sprachwissenschaft), red. H. Faßke, R. Lötzsch, Budziszyn, s. 337–344.
Łaziński M. (2001), Was für ein Perfekt gibt es im modernen Polnisch? Bemerkungen zum Artikel „Gibt es ein Perfekt im modernen Polnisch?“ von H. Weydt und A. Kaźmierczak, „Linguistik online”, 8, 1/01, www.linguistik-online.com/1_01/Lazinski.html, (22.04.2010).
Mendoza I. (2014), Verhinderte Grammatikalisierung? Zur Diachronie von Resulatativkonstruktionen mit mieć ′haben′ im Polnischen, www.academia.edu/5677127/Verhinderte_Grammatikalisierung_Zur_Diachronie_von_Resultativkonstruktionen_mit_miec_haben_im_Polnischen, (15.09. 2014).
Nitsch K. (1913), Nowy czas przeszły złożony, „Język Polski”, nr 1, s. 102–106.
Nomachi M. (2006), Polska konstrukcja rezultatywno-posesywna mam to zrobione a kaszubskie jô móm to zrobioné, „Język Polski” nr 86, s. 173–183.
Pisarkowa K. (1964), Składniowa funkcja imiesłowów z czasownikiem mieć, „Język Polski”, nr 44, s. 231–237.
Piskorz J., Abraham W., Leiss E. (2013), Doppelter Grammatikalisierungzyklus und funktionale Universalgrammatik. Am Beispiel des analytischen Perfekts und des Präteritums in der Sprachgeschichte im Polnischen, „Die Welt der Slaven”, LVIII, 2013, s. 276–307.
Popowska-Taborska H. (1980), Kaszubszczyzna. Zarys dziejów, Warszawa.
Popowska-Taborska H., Boryś W. (1996), Leksyka kaszubska na tle słowiańskim, Warszawa.
Popowska-Taborska H., Feleszko E. (2009), Dialekty kaszubskie w świetle XIX-wiecznych materiałów archiwalnych, Warszawa.
Rospond S. (2005), Gramatyka historyczna języka polskiego z ćwiczeniami, Warszawa.
Treder J. (1996), Kaszubska i pomorska frazeologia pochodzenia niemieckiego (na tle słowiańskim), [w:] Problemy frazeologii europejskiej I, red. A. Lewicki, Warszawa, s. 131–146.
Treder J. (2005), Historia kaszubszczyzny literackiej. Studia, Gdańsk.
Weydt H., Kaźmierczak A. (1999), Gibt es ein Perfekt im modernen Polnisch? „Linguistik online”, 4, 3/99, www.linguistik-online.com/3_99/weydt.html, (22.04.2010).
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Gwary Dziś" are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Gwary Dziś" grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Gwary Dziś" since 2016 under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2015.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).