Keywords
etymology
dialectal plant names
semantic motivation
How to Cite
Abstract
The article presents the issues of dialectal vocabulary from the etymological point of view. Attention has been drawn to the need of studying dialectal vocabulary with regard to the etymology, pointing to the multi-faceted requirements in this respect. All the presented issues have been discussed by using the example of dialectal plant names. Emphasis has been placed on the fact that one should know all the botanical features of individual species in order to determine the proper semantic motivation behind the names. It has been stressed that in the etymology of dialectal names of plants, not only their forms but also the semantic motivation and history are of extreme importance. After examining them (using the historical-comparative method), etymological conclusions can be drawn whether a given dialectal name of a plant is authentically dialectal, inherited or borrowed. Moreover, it has been found out that the methodology of etymological dialectal research, in addition to the typical principles used in etymological surveys, must take into account the influence of rural life, beliefs, customs, etc. In other words, the entire rural culture of the semantic motivation of the dialectal vocabulary needs to be considered. Hence, etymological research into dialectal vocabulary requires more sophisticated etymological techniques and additional knowledge of dialectology, history of rural culture and ethnology.
References
André J. (1956), Lexique des termes de botanique en latin, Paris.
Boryś W. (2005), Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków.
Cienkowski W. (1972), Teoria etymologii ludowej, Warszawa.
Dębowiak P., Waniakowa J. (2019), Semantic Motivation of Plant Names as Part of their Etymology, [w:] The Landscape of Lexicography, eds A. Villalva, G. Williams, Lisboa, s. 173–200.
Falimirz S. (1534), O ziołach i mocy jich, Kraków.
Genaust H. (2005), Etymologisches Wörterbuch der botanischen Pflanzennamen, Dritte, vollständig überarbeitete und erweiterte Ausgabe, Hamburg.
Marzell H. (2000), Wörterbuch der deutschen Pflanzennamen, t. I–V, Fotomechanischer Nachdruck der Erstausgabe 1943–1958, Köln.
Pawłowski E. (1974), Polskie nazwy roślin. (Próba klasyfikacji semantycznej), [w:] Studia indoeuropejskie, red. J. Kuryłowicz, Prace Komisji Językoznawstwa, t. 37, Wrocław –, s. 163–169.
Pelcowa H. (2001), Interferencje leksykalne w gwarach Lubelszczyzny, Lublin.
SGP, Słownik gwar polskich, opr. przez Pracownię Dialektologii Polskiej (dawniej Zakład Dialektologii Polskiej) Instytutu Języka Polskiego PAN w Krakowie, red. M. Karaś, S. Urbańczyk, J. Reichan, J. Okoniowa, B. Grabka, R. Kucharzyk, Wrocław – Kraków –, 1979–.
Siennik M. (1568), Herbarz, to iest zioł tutecznych, postronnych i zamorskich opisanie […], Kraków.
Sławski F. (1998), Pięćdziesiąt lat nad etymologią, „Rocznik Slawistyczny”, LI, s. 3–5.
SN, Majewski E., Słownik nazwisk zoologicznych i botanicznych polskich [...], t. I–II, Warszawa 1889–1898.
SP XVI, Słownik polszczyzny XVI wieku, red. M.R. Mayenowa, Wrocław –, 1966–.
Spiczyński H. (1542), O ziołach tutecznych i zamorskich i mocy ich, Kraków.
Spólnik A. (1990), Nazwy polskich roślin do XVIII wieku, Prace Komisji Językoznawstwa PAN w Krakowie, nr 58, Wrocław –.
SStp., Słownik staropolski, red. S. Urbańczyk, t. I–XI, Wrocław 1953–2002.
Stanko J. (1472), Antibolomenum Benedicti Parthi [rękopis przechowywany w Bibliotece Krakowskiej Kapituły Katedralnej, nr Ms 225].
Symb., J. Rostafiński, Symbola ad historiam naturalem medii aevi [...], t. I–II, Cracoviae 1900.
Syrenius S., (1613), Zielnik herbarzem z ięzyka Łacińskiego zowią [...], Kraków.
Tokarski R. (1993), Słownictwo jako interpretacja świata, [w:] Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. II: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wrocław, s. 335–362.
Waniakowa J. (2012), Polskie gwarowe nazwy dziko rosnących roślin zielnych na tle słowiańskim. Zagadnienia ogólne, Kraków.
Waniakowa J. (2015), Jak badać pochodzenie i historię gwarowych nazw roślin?, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, LXXI, s. 289–298.
Waniakowa J. (2017), The problem of plant identification in etymological research on Slavic phytonymy, [w:] Etymological research into Czech. Proceedings of the Etymological Symposium Brno 2017, 12–14 September, Studia etymologica Brunensia, vol. 22, red. I. Janyškova, H. Karlikova, V. Boček, Praha, s. 459–470.
Wróbel H. (2004), Związki staroczesko-staropolskie w terminologii botanicznej, Kraków [przedruk z: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Katowicach, Prace Katedry Języka Polskiego II, Katowice 1962, s. 105–137].
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Gwary Dziś" are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Gwary Dziś" grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Gwary Dziś" since 2016 under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2015.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).