Słowa kluczowe
deminutiva gwarowe
system słowotwórstwa gwarowego
deminutiwa w tekście gwarowym
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł jest próbą weryfikacji ogólnego przekonania o „ogromnym bogactwie” deminutivów w językach słowiańskich, w tym kontekście także w gwarach. Oglądowi poddane zostały teksty nagrane przez Z. Sobierajskiego w latach 1951–1953 i opublikowane w tomie zawierającym nieco ponad 200 stron tekstów z 11 miejscowości zachodniej Wielkopolski (Sobierajski 1985). Wbrew oczekiwaniom deminutiva pojawiają się w tych tekstach w ilościach śladowych, liczba ich tekstowych użyć nie przekracza 0,5% zarejestrowanych słowoform (tych w całym tomie jest 62 711). Zaskakuje natomiast redundantne, naddane wyłożenie ‘małości’ typem MAŁY. MAŁY + deminutivum pojawiło się 38 razy, co stanowi 61,29% użyć tekstowych leksemu MAŁY.
Bibliografia
AJKLW (1979–2005), Atlas języka i kultury ludowej Wielkopolski, Z. Sobierajski, J. Burszta (ed.), t. I–VI, Wrocław–Warszawa–Krakow–Gdańsk–Łódź, Z. Sobierajski (ed.), vol. VII–XI, Wrocław (et al.), Poznań.
Heltberg J. (1964), O deminutywach i augmentatywach, “Prace Filologiczne”, vol. XVIII, part 2, pp. 93–102.
Honowska M. (1979), Ewolucja metod polskiego słowotwórstwa synchronicznego (w dziesięcioleciu 1967–1977), Wrocław.
Kleszczowa K. (2015), Neutralizacja deminutywności w polskich derywatach, [in:] I. Stramljič Breznik (edit.), Manjšalnice v slovanskih jazikih: oblika in vloga. Деминутивы в славянских языках: форма и роль. Diminutives in Slavic Languages: Form and Role, Maribor–Bielsko--Biała–Budapest–Kansas–Prague, pp. 159–169.
Kloferová S. (2004), Svazky izoglos v Českém jazykovém atlase: formální deminutiva, [in:] Život s morfémy. Sbornik studií na počest Zdenky Rusínové, Brno, pp. 101–108.
Ong W.J. (1992), Orality and Literacy. The Technologizing of the Word, Routlage, London and New York 2002.
Sierociuk J, (2001), Założenia metodologiczne badań słowotwórstwa gwarowego, [in:] Gwary dziś. 1. Metodologia badań, J. Sierociuk (ed.), Poznań, pp. 153–160.
Sierociuk J, (2003), Słowniki gwarowe a możliwości opisu gwarowego słowotwórstwa, [in:] Gwary dziś. 2. Regionalne słowniki i atlasy gwarowe, J. Sierociuk (ed.), Poznań, pp. 249–255.
Sierociuk J. (2012a), Cechy definicyjne gwar w języku mieszkańców wsi, [in:] Z polskich studiów slawistycznych, series XII. Językoznawstwo. Works for the 15th International Congress of Slavic Researchers in Minsk 2013, Warszawa, pp. 159–166.
Sierociuk J. (2012b), Słowotwórstwo tekstów oralnych, [in:] J. Sierociuk (ed.), Słowotwórstwo słowiańskie: system i tekst. Prace Komisji Słowotwórczej przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów. Series 13, Poznań, pp. 335–345.
Sierociuk J. (2012c), Specyfika słowotwórstwa gwarowego w świetle danych korpusowych, [in:] Б. Ћорић, Р. Драгићевић (edit.), Творба речи и њени ресурси у словенским езицима. Зборник радова са четрнаесте међународне научне конференције Комисије за творбу речи при Међународном комитету славистов, Београд 2012, pp. 331–340.
Sierociuk J. (2015), Na ile w badaniach językowych można mówić o pokoleniu?, [in:] E. Wierzbicka-Piotrowska (ed.), Dialog pokoleń w języku potocznym, w języku wsi i miast, w literaturze, w publicystyce, w tekstach kultury, Warszawa, pp. 41–50.
Sobierajski Z. (1972), Kwestionariusz do Atlasu języka i kultury ludowej Wielkopolski, part I: Słownictwo – Fonetyka – Słowotwórstwo, Q 1-645 (collaborators: M. Gruchmanowa, H. Nowak, Z. Zagórski); part II: Deklinacja – Koniugacja – Składnia, Q 646–1380 (collaborators: M. Gruchmanowa, H. Nowak); part III: Etnographica, Q 1381–1953 (supplemented by T. Wróblewski); part IV: Ilustracje, Poznań.
Sobierajski Z. (1985), Teksty gwarowe z zachodniej Wielkopolski, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Gwary Dziś są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Gwary Dziś udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 r. w Gwarach Dziś pod następującymi warunkami:
uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).